التوبه

نیز این رو که بایسته است که کسی که میداند آن اعمال گناه است. توبه از آتش نبود. زیرا که صدر آیه ی «انما التوبه » مفید این معنی است که توبه از آن همان کسان است نه جز آنها.

و اين توبه ، توبه عمومى خداى سبحان است ، كه اطلاق آيات بسيارى از كلام مجيدشبر آن دلالت دارد، از قبيل آيه : (غافر الذّنب وقابل التّوب ) (خدائى كه آمرزگار گناه و پذيراى توبه است ) و آيه : (و هو الّذىيقبل التوبه عن عباده ) (توبه را از بندگانش مى پذيرد) و آياتى ديگر از اينقبيل .

پس در حقيقت چنين توبه اى تتمه همان نيت سوءاول او است نه توبه حقيقى كه به معناى ندامت از گناه و بازگشت به خداست . ما درتفسير آيه (انما التوبه على اللّه للذين يعملون السوء بجهاله ) در جلد چهارم اينكتاب بحثى درباره توبه گذرانديم .

و نيز فرموده : (و ليست التوبه للذين يعملون السيئات حتى اذا حضر احدهم الموتقال انى تبت الان ، و لا الذين يموتون و هم كفار).

در تفسیر نیشابوری، در تفسیر آیه ی «و هوالذی یقبل التوبه من عباده » چنین آمده است: گفته اند علامت قبول توبه، دوری یاران بد و هم نشینان سؤ است.

(آيا آنها نمى دانند كه تنها خداوند توبه را از بندگانش مى پذيرد (ا لم يعلموا انالله هو يقبل التوبه عن عباده ) نه تنها پذيرنده توبه او است ، بلكه زكات و ياصدقات ديگرى را كه به عنوان كفاره گناه و تقرب به پروردگار مى دهند، نيز خدا مىگيرد) (و ياخذ الصدقات ).

و هو الذى يقبل التوبه عن عباده و يعفوا عن السيئات و يعلم ما تفعلون

انّما التوبه على اللّه للّذين يعملون السوء بجهالة ثمّ يتوبون من قريب

كه از زيادى نعمتش دريغ كرده باشند، زيرا خداى تعالى فرمود:(لئن شكرتملازيدنكم ) و به كسى توفيق دعا ندادند كه اجابت را از وى دريغ كرده باشند چونخداى تعالى فرموده :(ادعونى استجب لكم ) و به كسى توفيق استغفار ندادند كه ازآمرزشش دريغ كرده باشند، زيرا خداى تعالى فرموده :(استغفروا ربكم انه كانغفارا) و به كسى توفيق توبه ندادند كه ازقبول توبه اش دريغ كرده باشند، چون خداى تعالى فرموده :و (هو الذىيقبل التوبه عن عباده ).

دليل بر اينكه مراد از كلمه (قريب ) قبل از پيدا شدن علامتهاى مرگ است ، آيه بعدى استكه مى فرمايد: (و ليست التوبه _ قال انّى تبت الان ).

التوبه (به عربی: التوبة) یک روستا در سوریه است که در ناحیه سلحب واقع شده‌است. التوبه ۱٬۰۴۵ نفر جمعیت دارد.

پس معناى آيه - و خدا داناتر است - اين است كه من بر هر انسانى كه توبه كند وايمان آورد چه اينكه از شرك توبه كند و چه از معصيت و چه اينكه به من ايمان آورد و چهبه آيات من از پيغمبرانم و احكامى كه مى آورند، و از آنچه تاكنون كرده پشيمان گشتهعمل صالح كند، و مخالفت و تمرد را در گناهانى كه كردهمبدل به اطاعت در آن نمايد، من نسبت به او بسيار آمرزنده ام ، و اينكه گفتيم مخالفت وتمرد را در گناهانى كه كرده مبدل به اطاعت در آن نمايد، بدين جهت بود كهاصل معناى برگشتن تحقق يابد، كه تفصيل آن در تفسير آيه (انما التوبه على اللّه) در جلد چهارم اين كتاب گذشت .