معنی کلمه التمییز در دانشنامه اسلامی
کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در بیست وشش باب تنظیم شده است. هر باب به مدح یکی از صفات و خصلت های پسندیده اختصاص یافته است و ضمن اشاره به آیاتی که احیاناً اشاره ای به آن صفت دارند، به ذکر کلمات بزرگان پیرامون آن پرداخته شده است. در انتهای هر باب نیز تحت عنوان «فصل و مما قیل فی مدح ...» به آیات، اشعار و مطالب دیگری از منابع مختلف اشاره شده است.
در مقدمه، ابتدا زندگی نامه مفصلی از مؤلف ارائه شده و پس از ذکر آثار وی و عناوین ابواب اثر حاضر، به نسخه های موجود از کتاب و روش کار محقق اشاره شده است.
در ادامه به چند نمونه از صفات و خصلت هایی پسندیده ای که در ابواب کتاب به آنها پرداخته شده اشاره می شود:
1- عقل: نویسنده معتقد است اگر انسان از عقل کمی برخوردار باشد، زیادی علم، نفعی برای وی نخواهد داشت، اما اگر از عقلی زیاد برخوردار باشد و علمی کم، زیادی عقل، کم بودن علم وی را جبران خواهد نمود.