[ویکی الکتاب] معنی لَوْحٍ: آن صفحهای که برای نوشتن تهیه شده ( از این جهت آن را لوح میخوانند که آن نوشته را ظاهر میسازد ، مانند لاح ، یلوح که به معنای ظاهر شدن است ، مثلا میگویند : لاح البرق یعنی برق ظاهر گردید . ) ریشه کلمه: برق (۱۰ بار) نور. (نیروی مخصوص) در لغت عرب نوری است که از ابر میجهد و چون چشم مضطرب و خیره شود گویند: . ، اکواب جمع کوب و آن به معنی کاسه بی دستگیره و اباریق جمع ابریق است به معنی بطری است. در مجمع البیان، اکواب کاسهها و اباریق بطریها معنی شده معنی آیه چنین است: پسران جاویدان با کاسهها و بطریهای مخصوص به دور آنها میگردند. و چون اکواب و اباریق هر دو نکره آمدهاند معلوم است نمیتوان آنها را کاسه و بطری معمولی دانست در اباریق لازم است معنی (برق) ملحوظ باشد، لذا طبرسی و راغب گفتهاند: ابریق به واسطه روشنی و صفا، به بطری اطلاق میشود استبرق به معنی حریر ضخیم برّاق و سنرس به معنی حریر نازک است (مجمع البیان) نا گفته نماند: سندس و استبرق هر دو نکره است، نمیشود گفت: مانند حریر معمولی اند.
جملاتی از کاربرد کلمه البرق
هو الذى يريكم البرق خوفا و طمعا و ينشى السحابالثقال (12)
عن ابن مسعود قال: قال النبیّ (ص): «یرد النّاس النّار و یصدّون عنها باعمالهم، فاوّلهم کلمع البرق ثمّ کالرّیح ثم کخضر الغرس ثم کشدّ الرجل ثم کمشیه».
هو الذى يريكم البرق خوفا و طمعا و ينشى السحاب الثقال(12)
احتمال هم دارد از باب حذف مضاف باشد، و تقرير آن (و من آياته آيه ان يريكمالبرق - و يكى از آيات او آيت نشاندادن برق به شما است ) باشد، همچنان كهاحتمال دارد تقدير آن (و من آياته آيه البرق ) باشد، و جمله (يريكم البرق ...)جمله استينافى باشد، و نيز احتمال دارد جمله (من آياته ) متعلق باشد به جمله(يريكم ) و تقدير كلام (يريكم من آياته البرق ) باشد، و نيزاحتمال دارد (من آياته ) حال از (البرق ) باشد و تقدير كلام (و يريكم البرقحال كون البرق من آياته ) باشد، يعنى برق را به شما نشان مى دهد، در حالى كهبرق يكى از آيات اوست .
كلمه (لوح ) به معناى آن صفحه اى است كه براى كتابت تهيه شده ، و از اين جهت آنرا لوح مى خوانند كه آن نوشته را ظاهر مى سازد، مانند (لاح ، يلوح ) كه به معناىظاهر شدن است ، مثلا مى گويند: (لاح البرق ) يعنى برق ظاهر گرديد.
و من آيته ان خلقكم من تراب ثم اذا انتم بشر تنتشرون (20) و من آيته ان خلق لكم منانفسكم ازوجا لتسكنوا اليها و جعل بينكم موده و رحمه ان فى ذلك لايات لقوم يتفكرون(21) و من آياته خلق السموت و الارض و اختلاف السنتكم و الوانكم ان فى ذلك لاياتللعالمين (22) و من آياته منامكم باليل و النهار و ابتغاوكم من فضله ان فى ذلك لاياتلقوم يسمعون (23) و من آيته يريكم البرق خوفا و طمعا وينزل من السماء ماء فيحى به الارض بعد موتها ان فى ذلك لايات لقوم يعقلون (24) ومن آياته ان تقوم السماء و الارض بامره ثم اذا دعاكم دعوه من الارض اذا انتم تخرجون(25) و له من فى السموات و الارض كل له قانتون (26)
بُنداری آثار خود را به عربی می‌نوشته و شهرت اصلی او به سبب تلخیص و تهذیب کتاب زُبدَة النُصرَه و نُخبَة العُصره، در تاریخ سلجوقیان، تألیف عمادالدین اصفهانی است که پس از زدودن کتاب از برخی آرایش‌های ادبی، آن را در ۶۲۳ به شرف‌الدین عیسی‌بن العادل ایوبی، الملک المعظَّم، هدیه کرد. به گفتهٔ خودش، تاریخ صلاح الدین ایوبی به‌نام البرق الشامی تألیف عمادالدین اصفهانی را تلخیص کرده، و بر تاریخ بغدادِ خطیب بغدادی نیز ذیلی نگاشته‌است. وی شاهنامه فردوسی را به عربی برگردانید و در ۶۲۴ به الملک المعظّم تقدیم کرد. از زندگی او، که ظاهراً در شام و عراق گذشته‌است، اطلاع دیگری در دست نیست. تاریخ وفات وی نیز نامعلوم است.
پرتو جام است یا عکس مدام ام بریق البرق ام برق یلوح
نخست به برق (برقى كه در ميان قطعات ابر پيدا مى شود) اشاره كرده مى گويد: اوكسى است كه برق را كه مايه ترس و طمع مى باشد به شما ارائه مى دهد! (هو الذىيريكم البرق خوفا و طمعا).
لمع البرق من الطور و آنست به فلعلی لک آت بشهاب قبس
و من آياته يريكم البرق خوفا و طمعا، وينزل من السماء ماء، فيحيى به الارض بعد موتها
برقها پى در پى بر صفحه آسمان تاريك جستن مى كند: نور برق آنچنان خيره كنندهاست كه نزديك است چشمه اى آنها را بربايد (يكاد البرق يخطف ابصارهم ).
هو الذى يريكم البرق خوفا و طمعا و ينشى ء السحابالثقال