الاهله

معنی کلمه الاهله در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
هلل (۵ بار)
«أَهِلَّه» جمع «هلال» به معنای ماه در شب اول و دوم است و بعضی گفته اند: در سه شب نخستین «هِلال» نام دارد و بعداً به آن «قَمَر» می گویند، و بعضی بیش از آن را هلال نامیده اند.
. اَهِلَّه جمع هلال است. مراد از سوال تغییر اشکال ماه و رسیدن به هلال ثانوی است. از مجمع نقل شد: ماه را از آن هلال گویند که مردم به هنگام دیدن آن صدا را بلند می‏کنند. راغب گفته: ماه را در شب اول ودوم هلال گویند سپس آن قمر است بی آنکه هلال گفته شود در مجمع فرموده: به قولی آن را در شب اول و دوم هلال گویند و بعد هلال گفته نمی‏شود تا درماه آینده به حال اول برگردد. به قولی فقط در سه شب اول هلال است بعد از آن قمر، و به قولی تا وقتی هلال است که بر ظلمت شب غلبه کند و آن در شب هفتم باشد در قاموس نیز اقوال مختلف نقل کرده است... بهر حال: لفظ «یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْاَهِلَّةِ» نشان می‏دهد که سوال از هلالها بوده یعنی: این هلال بودن ماه و باز بعد از چندی بصورت هلال آمدن و همچنین، چه فائده‏ای دارد؟ در جواب فرموده: آنهازمانها و وقتهااند برای مردم و اوقاتند برای حج یعنی هلالها نشاندهنده اوقاتند. در اینصورت جواب با سوال مطابق است که آنها از فائده تغییرات قمر پرسیده بودند و جواب شنیده‏اند. به قول بعضی سوال از حقیقت هلالها است که روی چه علتی ماه چنین می‏شود و چون قدرت دانستن آن را که از مسائل هیئت است نداشتند لذا از منافع آن جواب داده شده. ولی این سخن قابل قبول نیست.

جملاتی از کاربرد کلمه الاهله

در الدر المنثور است كه ابن جرير و ابن ابى حاتم از ابن عباس روايت كرده اند كه گفت :مردم از رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) پرسيدند: اهله چيست ؟ آيه شريفه آمدكه (يسئلونك عن الاهله قل هى مواقيت للناس ) يعنى با اينهلال هاى اول ماه مدت هائى كه براى دستورات دينى دارند، و همچنين عده زنان ، و هنگامرفتن به حج را تشخيص مى دهند.