معنی کلمه اظهار تعجب در دانشنامه اسلامی
«و لولا اذ سمعتموه قلتم ما یکون لنا ان نتکلم بهـذا سبحـنک هـذا بهتـن عظیم.» «و (گر نه) چرا وقتی آن را شنیدید نگفتید برای ما سزاوار نیست که در این (موضوع) سخن گوییم (خداوندا) تو منزهی این بهتانی بزرگ است.» «سبحانک» در این جا کنایه از تعجب است.
عدم قبول هر قول و بهتانی
کلمه" سبحانک" در این میان، کلمه ای است معترضه و این از ادب قرآن کریم است که هر جا می خواهد کسی را منزه از عیب معرفی کند، برای رعایت ادب نخست خدا را منزه می کند.کلمه" بهتان" به معنای افتراء است و اگر آن را بهتان نامیده اند، چون شخص مورد افتراء را مبهوت می کند که یا للعجب من کی چنین حرفی را زده و یا چنین کاری را کرده ام؟ و اگر آن را بهتانی عظیم خوانده، بدین جهت بوده که تهمت مربوط به ناموس، آن هم ناموس متعلق به رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بوده و بهتان بودنش بدین سبب بوده که اخباری بدون علم و ادعایی بدون شاهد بوده است.
منع از حسن ظن در تهمتها
در واقع قبلا تنها به خاطر این ملامت شده بودند که چرا با حسن ظن نسبت به کسانی که مورد اتهام واقع شده بودند نگاه نکردند، اما در اینجا می گوید علاوه بر حسن ظن شما می بایست هرگز به خود اجازه ندهید که لب به چنین تهمتی بگشائید، تا چه رسد که عامل نشر آن شوید.شما باید از این تهمت بزرگ غرق تعجب می شدید و به یاد پاکی و منزه بودن پروردگار می افتادید و از اینکه آلوده نشر چنین تهمتی شوید به خدا پناه می بردید.اما مع الاسف شما به سادگی و آسانی از کنار آن گذشتید- سهل است- به آن نیز دامن زدید و ناآگاهانه آلت دست منافقان توطئه گر و شایعه ساز شدید.