اسفندیاری

به پیش اندر آید گرفته کمند نشسته بر اسفندیاری سمند

چو اسفندیاری که از چنگ اوی بدرد دل شیر ز آهنگ اوی

از اسفندیاری در فروردین ۱۳۱۸ برای شرکت در جشن عروسی ولیعهد با فوزیه، او را در سفر به مصر همراهی کرد و به عنوان بلندپایه‌ترین مقام رسمی از ایران، در جشن عروسی شرکت جست.

چو اسفندیاری که اندر جهان بدو تازه بد روزگار مهان

بدو گفت اسفندیاری تو بس نمانی به گیتی جز او را به کس

چو اسفندیاری که از بهر دین به مردی برآهیخت شمشیر کین

محتشم‌السلطنه از خاندان اسفندیاری بود که از خاندان‌های معروف ایران و نور مازندران در دوره قاجار و پهلوی بودند. نسب این خانواده به شاخه‌ای از اسپهبدان طبرستان موسوم به پادوسبانیان می‌رسد. پادوسبانیان سلسله‌ای ساسانی تبار بودند که از حدود سال ۴۰ هجری تا دوران شاه عباس صفوی بر بخش‌هایی از طبرستان (بعداً مازندران) حکمرانی می‌کردند. علی اسفندیاری (نیما یوشیج) و محتشم‌السلطنه از مشهورترین اعضای این خاندانند. در عصر قاجار و پهلوی، وزرا و نمایندگان مجلس و چهره‌های سیاسی و علمی و هنرمندان متعددی از میان افراد این خانواده برخاستند.

شهاب اسفندیاری دانش یار سینما-تئاتر و دکتری نظریه انتقادی و مطالعات فیلم هم‌اکنون ریاست این دانشگاه را بر عهده دارند.وی متولد سال 1356 است و از ابتدای جوانی با رتبه یک کنکور هنر وارد فضای هنری و رسانه ای شده و تجربه کاری و مدیریتی متنوع در این حوزه دارد.

لاله اسفندیاری کجوری راد (۲۷ بهمن ۱۳۴۹، تهران - ۳۱ تیر ۱۳۹۰، گاشربروم ۲) کوهنورد ایرانی بود. وی در کوه گاشربروم ۲ سقوط کرد و جان خود را از دست داد.

وگر رویین تر از اسفندیاری بآخر نیز او را چشم داری

سال ۱۳۸۱ لیلا اسفندیاری به عنوان اولین زن ایرانی موفق به پیمایش کامل غار پراو، عمیق‌ترین غار ایران در استان کرمانشاه شد.

چو زال از سوگ رستم بر به گرگان ماتمت گیرد ز بهمن در فرات ار فوت شد اسفندیاری‌ها

به آواز گفتند کای شوربخت چو اسفندیاری تو از بهر تخت

ثریا اسفندیاری در ۴ آبان ۱۳۸۰ در ۶۹ سالگی بر اثر سکته مغزی در پاریس درگذشت. مراسم تشییع جنازهٔ وی در کلیسایی آمریکایی در پاریس برگزار شد.

چه خوانی همی رزم اسفندیار که زنده شد اسفندیاری دگر

از نصرالله خان اسفندیاری یک پسر به نام خان احمد خان اسفندیاری به جای ماند و از ایلخانی ۴ پسر به نامهای:الهیار- محمد تقی- علیمراد خان و هدایت الله خان اسفندیاری به جای ماند

میرزا حسن‌خان اسفندیاری ملقب به محتشم‌السلطنه (۱۲۴۶ تهران – ۵ اسفند ۱۳۲۳ تهران) از سیاستمداران و دولتمردان برجسته دوره قاجار و پهلوی است که سالها در دولتهای مختلف دوران قاجار سمت وزارت داشت و در دوران پهلوی به ریاست مجلس شورای ملی رسید. انعقاد نخستین عهدنامه میان ایران و افغانستان، برپایی نخستین نمایشگاه کالاهای ایرانی، تأسیس نخستین مدرسه صنعتی، نهادن سنگ بنای بانک ملی و توسعه صنعت ابریشم در ایران از خدمات محتشم‌السلطنه است.

محمدرضا شاه پهلوی با وجود بی‌نظمی در ده‌ سال اول حکومت او، تمبرها منعکس کننده درگیری‌های داخلی و خارجی جاری هستند، همچنین مجموعه های یادبودی برای تجلیل از سهم ایران در جنگ جهانی دوم ، دومین سالگرد ملی شدن صنعت نفت ایران ، ازدواج شاه با ثریا اسفندیاری نیز منتشر شد.

بگرید برو زار و گردد نژند برانگیزد اسفندیاری سمند

بدین ترتیب که در آن روزها که محمود اسفندیاری معاون اطلاعات و مطبوعات وزارت خارجه بود دستور داد زیر نظر کارشناسانی که درجریان بودند (مانند رضا قاسمی معاون ادارهٔ نهم) نطق مذکور تهیه شود چنان‌که با جدایی بحرین مخالف باشد و دولت را استیضاح کند.