اسحاق پاشا

معنی کلمه اسحاق پاشا در لغت نامه دهخدا

اسحاق پاشا. [ اِ ] ( اِخ ) یکی از وزرای دولت عثمانی. او در عهد ابوالفتح سلطان محمدخان ثانی و سلطان بایزید دوبار بمقام صدراعظمی نایل شد. او از نژاد رومی و اصلاً برده پاشایکیت بود و در سایه استعداد و قابلیت طبیعی و مساعدت طالع بمدارج عالیه ارتقا یافت و به سمت بگلربکی بسنه منصوب شد و سپس برتبه وزارت نایل گشت. بعدها چند بار والی بود و در 872 هَ.ق. بجای محمودپاشا مسند صدراعظمی را اشغال کرد و در طی این حال فرمان اوغلی و کرمیان اوغلی در آناطولی بنای عصیان و طغیان گذاردند و اسحاق پاشا آنان را سرکوبی کرد و برخی از ارباب حِرَف و صنایع را از شهر آقسرای واقع در آناطولی کوچانیده در استانبول مقیم ساخت. اینان محله مسکونی خود را بنام وطن اصلی محله آقسرای نامیدند. در سنه 877 هَ.ق. بمناسبت مسافرت اوزون حسن معزول گشت ، و باز سلف او محمودپاشاروی کار آمد، در موقع جلوس سلطان بایزید ( 886 هَ. ق. ) بار دیگر اسحاق پاشا صدرنشین مسند وزارت عظمی گردید و بعد از دو سال بجهت سالخوردگی از آن شغل کناره گیری کرده و بمیل و رغبت خود و زوجه اش متقاعداً والی سلانیک شد و بعد از مدتی بدانجا درگذشت. از اینقرار در دفعه اول 5 و در کرت ثانی 2 و مجموعاً 7 سال مقام صدارت عظمی داشت. صاحب کشف الظنون گوید: بعد از صدارت عظمای محمودپاشا در دفعه اول جای وی را محمدپاشای روم اشغال کرد یعنی در سنه 872 و در سال 875 پاشای مذکور معزول گشت و مهر همایون را به اسحاق پاشا دادند لیکن اکثر مورخان صاحب نفوذ و اقتدار بودن محمدپاشای روم را در آن دورها منکر نیستند ولی صدارت او راتصدیق نکرده اند. اسحاق مسجد جامعی در استانبول در جوار آخور قپو بنا کرده است و محله واقع در اطراف مسجد را محله اسحاق پاشا نامند. ( قاموس الاعلام ترکی ).

جملاتی از کاربرد کلمه اسحاق پاشا

از اماکن تاریخی دغوبایزید می‌توان از سرای اسحاق پاشا و آرامگاه احمد خانی نام برد.
یهودیان در دربار عثمانی دارای بهترین شرایط خود در میان کشورهای آن زمان بودند. با اینکه تعدای محدودیت‌های مذهبی قانونی وجود داشت ولیکن اکثر این محدودیت‌ها به صورت محکم اعمال نمی‌شد. یهودیان در دربار عثمانی به مقامات بالایی رسیدند. وزیر اقتصاد محمد دوم («دفتردار»)، حکیم یعقوب پاشا، پزشک شخصی او، موسی هامون، پزشک دیگر او اسحاق پاشا، و ابراهیم کاسترو خزانه‌دار مصر همه یهودی بودند. یهودیان در امپراتوری عثمانی بسیار ثروتمند شدند. اختلاف میان ترکان و یهودیان بسیار کمتر از اختلاف میان یهودیان و اعراب بود. امپراتوری عثمانی دارای یهودیان با دیدگاه‌های متفاوتی بود. امانوئل کاراشو یکی از رهبران اصلی جنبش ترکان جوان از یهودیان ترکیه بود.