ارغن. [ اَ غ َ / اُ غ ُ ] ( معرب ، اِ ) ارغنون. نام سازی است که آنرا افلاطون وضع کرده و بیشتر نصرانیان و رومیان نوازند و ارغنون همان است. ( برهان قاطع ) ( جهانگیری ). ارغون. ( جهانگیری ). ارغنن که وی خالی باشد بچرم اندر کشیده و بر آن رودها بندند و آن چه اکنون بهم میرسد مربع باشد مشابه صندوق. ( غیاث ). مزامیر. ( مؤید الفضلاء از زفان گویا ). سازی است که هزار آدمی از مرد و زن و پیر و جوان مزامیر مختلفه و آوازهای متنوعه یکبارگی ساز کنند و بنوازند. ( مؤید الفضلاء ). ساز و آواز هفتاد دختر خواننده و سازنده که بیکباره برکشند . ( مؤید الفضلاء از دستور ) : همه ساله دو چشمت سوی معشوق همه روزه دو گوشت سوی ارغن.منوچهری.اگر ناهید در عشرتگه چرخ سراید شعر من بر ساز ارغن.خاقانی.از چنگ غم خلاص تمنا کنم زدهر کافغان به نای و حلق چو ارغن برآورم.خاقانی.|| ( ص ) به معنی تند و تیز هم آید. ارغون. ( شعوری ). و رجوع به ارغانون و ارغنون شود. ارغن. [ اَ غ ِ ] ( اِ ) در گناباد خراسان گردن را گویند.
معنی کلمه ارغن در فرهنگ عمید
= ارغنون
معنی کلمه ارغن در فرهنگ فارسی
ارغنون:نوعی سا که لوله هائی باندازه های مختلف داشته وبوسیله انبان باددر آنهامی دمیدندوتعدادلوله هاازهفت تادوازده ( اسم ) ۱ - سازهایی ذوات اوتار و سازهایی که از تعداد زیادی لوله تشکیل شده و هوا را با واسطه داخل آن لوله ها دمند . ۲ - سازیست که یونانیان و رومیان مینواختند ارگ ۳ - سازیست که خالی باشد بچرم کشیده و بر آن رودها بندند و آن سابقا مربع بوده مشابه صندوق ارغنن . در گناباد خراسان گردن را گویند
جملاتی از کاربرد کلمه ارغن
عود سوز، لاله ها را مشک تبت در کنار عود ساز، بلبلان را راه ارغن در دهن
آن سالخورده مطرب دیرم که صبح و شام انجیل را به نغمه ارغن درآورم
ناگه آمد زبام دیر بگوش این خروشم ز نای ارغن دل
حوض انبار ارغن آباد مربوط به دوره صفوی است و در ۴ کیلومتری شمال غرب جاجرم واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۲۱۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
از چنگ غم خلاص تمنی کنم ز دهر کافغان بنای و حلق چو ارغن درآورم
وی همچنین انتشار کتبی با عناوین عیدوک جمازه سوار شب رو، پنج ارغن، کندو، زاد سروان سیستان، غزلیات عبرت سیستانی، خال َکجَک، آسوکَه، اشعار مقبولی، فرهنگ منظوم دهبانی، صد پند صد حبه قند، اسناد تاریخی سیستان، کاکُلَک، هفت خوان یعقوب، زیر بادگیر بلور، یک شهر در آتش سه بار، گج واگج، نغمه آرچنگ، سرود بیگاهان، پرده آخر را نیز در کارنامه خود دارد.