اذرح
معنی کلمه اذرح در دانشنامه آزاد فارسی
اَذْرُح ناحیه ای در شام میان پترا و معان. به سبب چند حادثه تاریخی در صدر اسلام شهرت یافت. اذرح یکی از اردوگاه های مهم سپاهیان روم و احتمالاً یکی از منزلگاه های کاروان های تجاری حجاز به سوی شام بوده. در سال ۹ق پیامبر گرامی اسلامی (ص) به همراه سپاهی از مسلمانان به سوی تبوک حرکت کرد و با اهالی اذرح و جریاب به شرط پرداخت جزیه، صلح کرد. یکی از علل شهرت آذرح در تاریخ اسلام، این بود که ظاهراً در محل اذرح برای حکمیت گرد آمدند. در جنگ صفین که لشکریان به نیرنگ عمروعاص، قرآن بر سرنهادند و دو سپاه را به حکمیت فرا خواندند اذرح همچون مآب، تبوک و مدین از سرزمین شراه به شمار میآمد. وجود چشمه های جوشان آب نشان از سرسبزی و خرمی آن منطقه دارد.
جملاتی از کاربرد کلمه اذرح
در سال ۳۷ هجری/۶۵۷ میلادی و در جنگ صفین، کوفیان علی را مجبور کردند که ابوموسی را حَکَم اهالی عراق کند و وی را به اذرح بفرستد. چون وی را در نزاع بین علی و معاویه بیطرف میدانستند و گمان میکردند که این انتخاب، به نفع آنان خواهد بود. بعد از واقعه حکمیت، ابوموسی به مکه رفت. در سال ۴۰ هجری/۶۶۰ میلادی، بُسر بن ابی ارطاة فرماندهی از سپاه معاویه، مکه و مدینه را تصرف کرد و ابوموسی به علت اینکه پیشتر در اذرح، با خلافت معاویه مخالفت کرده بود، از جان خود بیم داشت. اما بسر به وی امان داد.
آخرین وقایع مهم زندگی سعد مربوط به زمان جنگهای علی و معاویه میگردد. وی موضع بیطرفی اتخاذ کرده بود و وقتی به وی گفته میشود که موضع خود را مشخص کند، میگفت که شمشیری به من بدهید تا مؤمن را از کافر تمیز دهم تا به شما بپیوندم. گاهی این بیطرفی مفهومی زاهدانه و تارک دنیا گونه پیدا میکرد. سعد با اینکه خدمات قابل توجهی در اسلام انجام داده بود، ادعای خلافت نکرد. روایات در مورد حضور یا عدم حضور وی در نشست حکمیت در اذرح گوناگون است. برخی روایات میگویند پس از قتل عثمان، سعد با علی بیعت کرد