[ویکی شیعه] ادیان ابراهیمی، به سه دین توحیدی یهودیت، مسیحیت و اسلام اشاره دارد که هر سه ادعا می کنند حضرت ابراهیم نیای مشترک آن هاست. یهودیان او را جد بنی اسرائیل و مسلمانان او را از طریق فرزندش اسماعیل، جد اعراب می دانند. این سه دین عقاید مشترکی درباره خدا، خلقت، وحی، معاد دارند و نیز صاحب کتاب آسمانی اند. اصطلاح ادیان ابراهیمی، برساخته محققان است. ادیان ابراهیمی به سه دین توحیدی یهودیت، مسیحیت و اسلام اشاره دارد که هر سه ادعا می کنند حضرت ابراهیم نیای مشترک آن هاست. او از طریق فرزندش اسحاق(ع)، جد بزرگ پیامبران بنی اسرائیل و از طریق فرزند دیگرش اسماعیل(ع)، جد اعراب است. از آن رو که یهودیان او را جد بنی اسرائیل و مسلمانان او را از طریق فرزندش اسماعیل، جد اعراب می دانند و در سنت مسیحیت او به «پدر ایمان» توصیف شده است، ممکن است نشان دهنده این باشد که این سه دین از یک منبع باشند. این سه دین در دسته بندی های دیگر ادیان نیز قرار می گیرند؛ مانند: ادیان وحیانی، ادیان توحیدی و ادیان سامی. اصطلاح ادیان ابراهیمی، برساخته محققان است و در ادبیات معاصر مطالعات دین به کار می رود. ادیان ابراهیمی، درباره خدا، خلقت، وحی، زندگی پس از مرگ و ... عقاید بنیادی مشترکی دارند:
جملاتی از کاربرد کلمه ادیان ابراهیمی
چندی از محققان بر این باورند که بخشهای مهمی از فرجامشناسی و دیوشناسی مزدایی بر روی ادیان ابراهیمی تأثیر گذاشتهاند. همچنین مزدیسنا خود نیز از ادیان دیگر تأثیراتی پذیرفته است. در نتیجه تلفیقگرایی، در مناطقی مانند سغد، امپراتوری کوشان، ارمنستان، چین و سایر مناطق بخشهایی از سنتها و ایزدان راه خود را به مزدیسنا باز کردند. دین زرتشت همچنین بر اسطورهشناسی مجار، اسلاو، آستی، ترکی و مغول هم تأثیر گذاشته است؛ چنانچه در همه اینها دوگانه روشنایی و تاریکی و همچنین خدای خورشید که شاید به جایگاه خورشید در مزدیسنا مربوط باشد، دیده میشود.
حَوّا (به عبری: חַוָּה) بر اساس دومین اسطورهٔ آفرینش در سفر پیدایش در تورات، اولین زن، دومین انسان آفریدهشده توسط یهوه و همسر آدم بود. این داستان با یافتههای علمی در تضاد است زیرا نسل بشر به یک زن و شوهر واحد نمیرسد. پیروان ادیان ابراهیمی، شامل یهودیان، مسیحیان و مسلمانان، حوا را اولین زن محسوب میکنند.
از دید او "جهان کهن" یعنی قلمرو ظهور ادیان ابراهیمی در مقابل "جهان نو" که آمریکا سمبل آن است قراردارد.
سامریها (عبری: שומרונים شومرُنیم، عربی: السامریون) اقلیتی قومی-دینی از مردم شام هستند که ریشهشان به ساکنان کهن سامی این منطقه میرسد. از لحاظ مذهبی سامریان پیروان سامری گرایی یا فرقه سامری هستند، یکی از ادیان ابراهیمی که نزدیکی زیادی با یهودیت دارد و برپایه آموزههای تورات سامری بنا شده، ایشان باور دارند که پیروان آیین راستین بنی اسرائیل، پیش از تبعید به بابل هستند که توسط مردمی که در سرزمین اسرائیل ماندهاند محفوظ ماندهاست، از این رو با یهودیت مخالف اند و آن را شبیه دین خود اما تحریف شده و آورده بازگشتگان از تبعید میدانند.
در متون مقدس ادیان ابراهیمی، خدا به عنوان خالقی شخصوار توصیف شدهاست، که به صورت اول شخص صحبت میکند، احساساتی مانند خشم و تکبر بروز میدهد و گاهی در اشکال انسانوارانه ظاهر میشود. برای نمونه در تورات، خدا با پیامبران خود صحبت کرده و به آنها فرمان میدهد، و دارای اراده، احساسات (مثل خشم، غم و شادی)، بخشش، مهربانی، تندی و دیگر ویژگیهای انسانی است.
مسیحیان نیز همچون مسلمانان و یهودیان معتقدند که خداوند خود را بر ابراهیم سه شهپدری انجیلی هویدا ساخت. همه بر این نکته معتقدند که ابراهیم اولین کسی بود که وحدانیت را تأیید کرده و یک رابطه ایدهآل با خداوند داشت. ادیان ابراهیمی بر این عقیده هستند که خداوند در طول هزارهها با اولادان حضرت ابراهیم در ارتباط بوده و این میثاق در انجیل عبرانی ثبت شده که بسیاری از مذاهب مسیحیت معتقدند که به کتاب عهد قدیم اشاره دارد.
خودکشی در ادیان ابراهیمی (دین اسلام، دین مسیحیت و دین یهودیت) و در ادیان هندی (آیین هندو، آیین جین و آیین بودا) نکوهش شده و نسبت به آن، دیدگاهی منفی وجود دارد؛ زیرا بنابر باور این ادیان، خودکشی گناه بزرگی است که سبب رنج، سختی و عذاب در دنیای بعدی میشود.
گفته میشود بیش از ۵۴ درصد از جمعیت جهان پیرو یکی از ادیان ابراهیمی میباشند. بزرگترین ادیان ابراهیمی به ترتیب زمان شکلگیری عبارتند از یهودیت (قرون نهم تا ششم قبل از میلاد)، مسیحیت (قرن یکم میلادی)، اسلام (قرن هفتم میلادی)، بابیه و بهائیت (۱۲۶۰ هجری قمری یا ۱۸۴۴ میلادی)
یهودیت، مسیحیت ، اسلام و دیانت بهائی، ادیان ابراهیمی نامیده میشوند.
برخی واژه برهما و واژه ابراهیم را از یک ریشه دانستهاند و همچنین ریشه مشترکی بین ادیان ابراهیمی و آیین برهمایی قائل شدهاند.