اخلمد

افزون بر این، رودخانه‌های نسبتاً کم‌آبی همچون رودخانه‌های میرآباد، زشک و طرقبه، اخلمد، گرینه، بوژان، خرو علیا، بار، درود و دیزباد در دره‌های خرم این منطقه جریان دارند که بخش اعظم آب آن‌ها صرف آبیاری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی می‌شود.

بند اخلمد مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان چناران، روستای اخلمد واقع شده است. بند اخلمد بر روی سنگ‌های آهکی دوران دوم زمین‌شناسی با مصالح سنگ، آجر و ملات ساروج ایجاد شده است و طول این بند تاریخی که با گذشت حدود ۷۰۰ سال از قدمت آن و فرسودگی بخش‌هایی از آن هنوز سالم و پابرجاست، ۲۲۵ متر و عرض آن در تاج ۱۱ متر و در بستر رودخانه ۱۳٫۵ متر و ارتفاع آن ۱۲ متر می‌باشد همچنین لازم است ذکر شود هرچند این سد در حال حاضر به دلیل پر شدن دریاچه پشت آن قابل استفاده نیست اما یکی از تفرجگاه‌های مردم مشهد و گردشگران به ویژه در فصل تابستان می‌باشد.

دهنه اخلمد، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان چناران در استان خراسان رضوی ایران است.

بسیاری از آبشارهای ایران همچون: اخلمد، افرینه، گنج‌نامه، نیاسر، شوشتر، بیشه، قره سو، سمیرم و تنگه واشی، قدمتی تاریخی داشته و از نظر جنبه‌های سیاحتی و اقتصادی مورد توجه پادشاهان و حاکمان وقت بوده و از بسیاری از آن‌ها برای ساخت آسیاب‌های آبی کمک گرفته شده است.

بر اساس افسانه‌ای که در مورد تاریخ این روستاروایت شده است، در دوران حمله اعراب به خراسان، مردم برای پناهگاه و امان از سپاهیان دشمن به دره این روستا فرار کردند. هنگامی که خطر گسترده بود، به منظور اطلاع‌رسانی به دیگران، مردم به یکدیگر می‌گفتند: "خاد آمد، خالد آمد" که به مرور زمان، نام اخلمد برای این روستا شناخته شد.

بند اخلمد که مربوط به دوره تیموریان است از جمله بناهای ساخته شده توسط سلطان حسین بایقرا آخرین پادشاه تیموری می‌باشد. این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۰۳۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.