احتیاط واجب

معنی کلمه احتیاط واجب در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] احتیاط الزام آور را احتیاط واجب گویند.
احتیاط واجب، واجب بودن امری است که مطابق با احتیاط است با این فرق که فقیه در این مسأله فتوی نداده است و می توان به مجتهد دیگری که درباره این مسئله فتوی داده­ است مراجعه نمود.
اقسام احتیاط واجب
منظور از آن، احتیاطی است که عمل به آن واجب است و بر دو قسم می باشد:
← احتیاط در فتوا
تعبیر به احتیاط در کتاب های فتوایی اگر پیش یا پس از فتوا نباشد، بیانگر احتیاط وجوبی است؛ همان گونه که منظور فقها از تعبیرهایی مانند: «فیه اشکال»، «فیه تأمّل»، «المشهور کذا» و «قیل کذا» در کتب فتوایی احتیاط وجوبی است.
منظور از «یجب الاحتیاط فی کذا»
...
[ویکی شیعه] احتیاط واجب به معنای لزوم احتیاط در مسئله ای است که مجتهد در آن فتوایی ندارد. فقیهان در مواردی که بر اساس ادله شرعی، به حکم فقهی دست پیدا نمی کنند و احتیاط را در آن موارد لازم می دانند، از عبارت «احتیاط واجب» استفاده می کنند. در احتیاط واجب، بر مکلف واجب است که یا طبق احتیاط عمل کند یا در مسئله مورد نظر، از مرجع تقلید دیگری تقلید کند که پس از مرجع تقلید خودش، به لحاظ علمی از دیگر مراجع بالاتر است.
در فقه به احتیاط الزام آور، احتیاط واجب گفته می شود. فقیهان گاه بر اساس ادله شرعی، به حکم فقهی برخی موضوعات دست پیدا نمی کنند، اما احتیاط را در آنها لازم می دانند؛ در چنین مواردی، عبارت «احتیاط واجب» را به کار می برند. در احتیاط واجب، مرجع تقلید به حرمت یا وجوب عملی فتوا نداده است، اما واجب می داند که در آن مسئله به گونه ای رفتار شود که اگر آن کار در واقع حرام باشد، حرامی انجام نشود یا اگر آن کار در واقع واجب باشد، واجبی ترک نشود.
در مواردی که احتیاط، الزامی نیست؛ اما بهتر است در آنها احتیاط شود، واژه احتیاط مستحب به کار می رود.

جملاتی از کاربرد کلمه احتیاط واجب

همچنین وی کشیدن نقاشی انسان و حیوان و نیز ساختن مجسمه را بنابر احتیاط واجب جایز نمی‌داند.
مجازات زنای محصن و محصنه هم برای مرد و هم برای زن زناکاری که متأهل است، اگر پیر باشد ابتدا یکصد ضربه شلاق و سپس سنگسار است، و اگر جوان باشد فقط سنگسار می‌شود و بنابر احتیاط واجب شلاق نمی‌زنند، اگر فردی که متأهل است و همسرش در اختیار اوست اما هنوز با او زناشویی نکرده، اگر زنا کند او را یکصد ضربه شلاق می‌زنند، سرش را می‌تراشند و به مدت یکسال او را از شهرش تبعید می‌کنند؛ ولی برای زن زناکار حکم تراشیدن سر و تبعید جاری نمی‌شود.
در بسیاری از ادیان و مذاهب، ریش نقش مهمی دارد. زئوس، در اساطیر یونان همواره با ریش تصویر شده‌است. در آئین سیک‌ها، ریش بخش جدایی ناپذیر هویت یک مرد بوده و بخشی از عظمت، شرافت، عزت و مردانگی یک مرد محسوب می‌شود. در آئین هندو، ریش نشانگر زندگی ساده و زاهدانه‌است. از دیدگاه اسلام (شیعی)، بر اساس نظر همه مراجع تقلید، تراشیدن ریش حرام یا بنابر احتیاط واجب حرام است.
در صورتی که برد و باخت مالی باشد حرام است؛ و در صورتی که برد و باخت مالی نباشد بنا بر احتیاط واجب اکید حرام است و زمانی برد و باخت نیست که قرار نباشد چیزی به برنده بدهند و فقط بازی کردن باشد.
بنابر فتوای برخی مراجع تقلید، تظاهر به روزه خواری در ماه رمضان شرعاً دارای مجازات است. سید محمدکاظم طباطبایی یزدی (درگذشت ۱۲۹۸ هجری خورشیدی) در کتاب العروةالوثقی آورده است که روزه ماه رمضان از ضروریات دین است و اگر کسی در ماه رمضان از روی علم و تعمد روزه خواری کند، اگر آن را گناه نداند، با ۲۵ ضربه تازیانه تعزیر می‌شود و اگر برای بار دوم روزه خواری کرد و تعزیر شد، در مرتبه سوم اعدام می‌شود، و احتیاط واجب این است که در مرتبه چهارم کشته شود.
نظر آیت الله سیستانی درباره پاسور: حتی اگر بدون برد و باخت بازی کنند به احتیاط واجب جایز نیست.
مسلمانان داشتن ریش را سنت پیامبر اسلام می‌دانند. بنابر گفته مراجع تقلیدِ شیعه، تراشیدن ریش «حرام» یا «بنابر احتیاط واجب حرام» است. و برخی از علما، همانند لطف‌الله صافی گلپایگانی تراشیدن ریش را حرام می‌دانند برخی دیگر مانند سید علی سیستانی تراشیدن ریش را به احتیاط واجب حرام می‌دانند. سید علی خامنه‌ای تراشیدن ریش را بنا بر احتیاط حرام می‌داند.