معنی کلمه ابن قتیبه دینوری در دانشنامه اسلامی
از زندگی وی ، به رغم شهرت عظیمی که از زمان حیات کسب کرده بود، اطلاعات بسیار اندکی در دست است و منابع در این باب به گفتاری مختصر و گاه ضد و نقیض بسنده کرده اند.در آغاز، سخنی از تاریخ تولد او نیست ، اما ابن خلکان و نویسندگان پس از وی ، ۲۱۳ق را نقل کرده اند. ابن ندیم هم که به تولد او اشاره کرده ، تنها آغاز رجب ، نوشته است و نمی دانیم که آیا او خود بدین گونه نوشته یا سال ِ آن از نسخه ها ساقط شده است .سال مرگ او هم در منابع دقیق نیست : برخی ، ۲۷۰ق نوشته اند و ابن خلکان ۲۷۰ یا ۲۷۱ق آورده است و دیگران ۲۷۶ق ذکر کرده اند، ولی عموم منابع جدیدتر که از روایات گوناگون آگاه بوده اند، رجب ۲۷۶ را ترجیح داده اند.سال ۲۹۶ق که یکی از اقدم منابع ، یعنی زبیدی ، داده است ، احتمالاً تحریف ۷ به ۹ است . اگر تاریخ درگذشت نویسنده ای آنچنان زبردست و استادی آنچنان بزرگ تا این حد گنگ مانده باشد، خود پیداست که از ماجراهای زندگی او دیگر چیز قابل توجه و اعتمادی برای ما باقی نمی ماند.
اطلاعات و روایات
لوکنت برای دست یافتن به منابع اصلی و راویان نخستین و توضیح سلسله راویان دوره های بعد، ۴ جدول تدارک دیده که در این باب بسیار سودمند است :۱.منابع شرقی که از ابن صائغ آغاز شده است ؛۲.منابع مصری که از پسر ابن قتیبه ، احمد منشأ گرفته است ؛۳.منابعی که منشأ آن ها ابن خیر (د ۵۷۵ق /۱۱۷۹م ) است ؛۴.منابعی که به ابن فرحون باز می گردد.
تحقیقات و مطالعات صورت گرفته
...