میرزا عبدالله اصفهانی افندی

معنی کلمه میرزا عبدالله اصفهانی افندی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] میرزا عبدالله اصفهانی افندی، یکی از چهره های علمی شاخص سه دهه پایانی دولت صفویه است. وی به جهت دانش پژوهی و سفرهای فراوان در جست جوی کتاب، همراهی با علامه مجلسی در تدوین بحار الانوار و هم چنین تألیف کتاب با ارزش « ریاض العلماء و حیاض الفضلاء » شهرت یافته است.
مورخان در تاریخ ولادت میرزا عبدالله اصفهانی اختلاف نظر دارند. در مقدمه ترجمه جلد اول کتاب «ریاض العلماء و حیاض الفضلاء» تاریخ ولادت وی ۱۰۶۶ هـ.ق. نوشته شده است.نویسنده « الکنی و الالقاب » هم بر همین نظر است. بعضی ولادت او را در سال ۱۰۶۷ هـ.ق. دانسته اند که به نظر صحیح باشد؛ چون به گفته افندی، پدرش در سال ۱۰۷۴ هـ.ق. درگذشت و او در آن هنگام، هفت ساله بود.
کودکی
دوران کودکی میرزا عبدالله افندی با یتیمی سپری شد. خودش در این باره می گوید:«هفت ساله بودم که پدرم در گذشت و مادرم نیز زمانی که هفت ماهه بودم، از دنیا (رفته بود). پس از درگذشت پدر ، برادر بزرگم آمیرزا محمد جعفر مرا تربیت کرده و مدتی نیز تحت سرپرستی دایی خودم بودم.»
پدر و خاندان
افندی در ریاض العلماء، به معرفی پدر و برخی از خویشان نزدیک خود پرداخته است. پدر او، آقا میرزا عیسی بن محمد صالح بیک بن حاج شاه ولی بیک بن حاج پیر محمد بیک بن خضر شاه اصفهانی است که در محله شیخ یوسف بنا سکونت داشت. پدرش از شاگردان خلیفه سلطان، محمدتقی مجلسی و میرزا رفیع نائینی بود.جدّش، محمد صالح بیک از کارگزاران شاه عباس اول بود. عمویش، محمد علی بیک ناظر بیوتات (خاصه) شاه عباس اول، شاه صفی و شاه عباس دوم بود.افندی می نویسد: «پدرم به رغم داشتن مال و شهرت فراوان، اسیر جاه طلبی نشد. از وی خواسته شده بود تا منصب قضاوت و شیخ الاسلامی اصفهان را بپذیرد، ولی او قبول نکرد.» و نیز می افزاید: «او با دست خودش، کتاب های زیادی را استنساخ کرده و بسیاری از نزدیکان را به تحصیل علم واداشته؛ به طوری که مشهور بوده است ... غلامی داشته که از علما شده و شرح تجریدی هم نوشته است.»
لقب افندی
...

جملاتی از کاربرد کلمه میرزا عبدالله اصفهانی افندی

در بین عالمان شیعه دربارهٔ اعتقادات او اختلافات اساسی وجود دارد. برخی همچون نجاشی و ابن غضائری او را فاسد المذهب و برخی دیگر مثل شیخ طوسی دربارهٔ مذهب او سکوت کرده‌اند. گروهی دیگر نیز نظیر سید محسن امین عاملی در کتاب اعیان الشیعه و میرزا عبدالله اصفهانی افندی در کتاب ریاض العلماء از او به عنوان «فاضل عالم محدث» یاد کرده‌اند.