مکتب وقوع

معنی کلمه مکتب وقوع در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مکتب وقوع یا دبستان وقوع یا طرز وقوع، شیوه ای است در "غزل" که با سادگی فوق العاده ی زبان و خالی بودن آن از اغراق های شاعرانه و صنایع بدیعی مشخص می شود.
مکتب وقوع یا دبستان وقوع یا طرز وقوع، شیوه ای است در " غزل " که با سادگی فوق العاده ی زبان و خالی بودن آن از اغراق های شاعرانه و صنایع بدیعی مشخص می شود.
پیدایش
"اما مسأله این است که قالب مسلط شعری قرن هاست که غزل است و محتوای اصلی آن نیز عشق. و در آن معشوق همواره در حال اعراض از عاشق است، آنان بر آن شدند تا این رابطه را دگرگون کنند. اکنون اولا عاشق می تواند از معشوق اعراض کند و ثانیا رابطه های عاشق و معشوق باید جنبه واقعی بیابد. پس اساسِ مکتب وقوع این است که وقایع بین عاشق و معشوق و حالات آنان مبتنی بر واقعیات باشد؛ اما چگونه می توانستند در اجتماعات قرون وسطایی آن دوره از معشوق واقعی زن نام برند و از او نشانی دهند؟ از این رو عمدتا به سوی معشوق مرد رفتند که سخن گفتن از او به اندازه ی زن خطرناک نبود و این مسأله شعر وقوع را بی جان و غیر قابل اعتنا کرد. اما اشتباه اصلی شاعران وقوع در مسأله ی بازگشت به واقعیت در این بود که واقعیت را تحت تأثیر سابقه ی غزل پردازی، فقط طرح ماجراهای عاشق و معشوق می پنداشتند و به دیگر واقعیت های پیرامون خود توجه نداشتند". همین مسأله نیز باعث تکرار مضامین به ابتذال و در نتیجه افول زودرس آن شد. زبان وقوع ساده، عامیه و بعضا غیر ادبی است.
شاعران مکتب وقوع
...

جملاتی از کاربرد کلمه مکتب وقوع

شاخه‌ای از مکتب وقوع به اشعار واسوخت اختصاص می‌یابد. واسوخت در لهجهٔ فارسی هندوستان به‌معنی اعراض و دوری‌گزینی بود و به شعری گفته می‌شود که شاعر به‌جای نازکشی و ستایش معشوق، تهدید به رهایی می‌کند. این شیوهٔ بیان به‌ویژه در اشعار وحشی بافقی دیده می‌شود.
شعر وقوع عمدتاً به اشعار عاشقانه اختصاص دارد و معشوق نیز در آن مذکر است. پرویز ناتل خانلری در این مورد می‌نویسد: «در مکتب وقوع معشوق مرد است، زیرا اصل بر حقیقت‌گویی است و ازاین‌رو سخن‌گفتن از زن خطرناک است».[نیازمند منبع] اما سیروس شمیسا معتقد است: «قبل از مکتب وقوع هم سخن‌گفتن از معشوقِ زن چندان مرسوم نبوده‌است»، و ازآن‌جاکه در آن دوران «نَقل مجالسِ عشاق و رندان، ماجراهایی که بین آنان و معشوق مذکر گذشته‌بود» و در این مکتب نیز اصل بر حقیقت‌گویی و بیان صادقانهٔ وقایع و حالات عاشق و معشوق است.