گل رس
معنی کلمه گل رس در فرهنگ فارسی
جملاتی از کاربرد کلمه گل رس
در ساختگاه‌های شرق آفریقا مانند چسوانخا در نزدیکی دریاچهٔ بارینگو، کوبی فوراً و اولورگسیل در کنیا، نشانه‌هایی از احتمال استفاده از آتش توسط انسان‌های نخستین به دست آمده‌است. در چسوانخا باستان‌شناسان تکه‌هایی باقی‌مانده از خاک رس سفت‌شده در اثر پخته‌شدن بر آتش را کشف کرده‌اند که ۱٫۴۲ میلیون سال قدمت دارد. نتیجهٔ تحلیل‌ها نشان می‌دهد که این گل رس برای سفت شدن، باید تا دمای ۴۴۰ درجه سانتیگراد یا ۷۵۲ درجه فارنهایت حرارت دیده باشد.
مصالح بنا خشت خام و گل رس بوده و نمای اصلی بنا با آجر پوشانده شده‌است. این تزئینات شامل آجر خفته - راسته، آجرهای تراش و تلفیق آجر و دانه‌های درشت سرباره کوره است که با تلفیق آجر تزئین زیبای را پدیدآورده است. این تلفیق آجر و سرباره سیاهرنگ کوره که معمولاً با طرح‌های هندسی، گلدانی و اسلیمی است در بسیاری از خانه‌های قدیمی محله باغ بمید سیرجان مشاهده می‌شود. نمای شرقی با نمای اصلی بنا شامل یک ایوان است که نمای ایوان با یک ستون با پوشش قوس نیم دایره به ۲ دهنه تبدیل شده‌است و این وضعیت در طبقه همکف و اول موجود است.
قبل از پخت، گل رسی سفالگری به راحتی شکل می‌گیرند. ساخته‌های صنایع دستی را می‌توان با تکنیک افزودن بخش‌هایی از گل رس به قطعات در حال ساخت، یا با کندن و حک کردن یک توده از آن با کمک کاردک یا ابزار مشابه تشکیل داد. با ترکیبی از مهارت‌ها برای ایجاد شکل کلی و سپس حذف یا اضافه کردن بخش‌ها در نقاط مدنظر، جزئیات مدنظر هنرمند ساخته می‌شود.
در روش تولید این دانه‌ها ابتدا خاک رس به عنوان ماده اولیه سبک دانه از معادن خاک رس به واحد فرآوری کارخانه حمل شده، بعد از نمونه‌گیری و کنترل دقیق مواد شیمیایی وحصول اطمینان از نداشتن مواد شیمیایی و آهکی بعد از آب دهی به صورت گل رس وارد کوره گردان می‌شوند. وقتی گل رس در درجه حرارتی حدود ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد قرار می‌گیرد، گازهای ایجاد شده دانه‌ها را منبسط کرده و هزاران سلول هوای ریز درون آنها تشکیل می‌شود. با سرد شدن مصالح، حباب‌های هوا به صورت فضاهای جداگانه باقی‌مانده و سطح آنها سخت می‌شود.[نیازمند منبع]
بنایی با مساحت حدود ۳۰۰۰ مترمربع و ارتفاعی برابر با ۲۵ متر از سطح دره تمین مرکزی بر فراز صخره ای بلند با مصالح بومی قابل مشاهده است که جنس آن از هم سنگ و گل رس نیز ساخته شده است. این قلعهٔ تاریخی قدمتی برابر ۲۵۰ سال دارد و در آن زمان مرکز فرماندهی حاکم این منطقه شاه احمد پدر بزرگ طایفه سید تمین بوده است.