چگنی. [ چ ِ گ ِ ] ( اِخ ) چگینی. نام طایفه ای است از طوایف قشقایی که تعداد 300 خانوار است و محل سکونت آنها در حوالی سمیرم میباشد. ( از جغرافی سیاسی کیهان ص 82 ). رجوع به چگینی شود. چگنی. [ چ ِ گ ِ ] ( اِخ ) نام یکی از بخشهای خرم آباد که از سمت خاور به شهرستان خرم آباد، از باختر به بخش طرهان ، از شمال به بخش سلسله و دلفان و از سمت جنوب به بخش ویسیان محدود است. اراضی این بخش قسمتی جلگه و قسمتی در دامنه کوه یا کوهستانی است و آب و هوای معتدل دارد. آبش از رودخانه و چشمه ها. محصولش غلات ، حبوبات و صیفی. راهش در تابستان از طریق خرم آباد و کوهدشت اتومبیل رو است. مرکز بخش چگنی در 36 هزارگزی خرم آباد واقع است و از آثار قدیم ، بنای دو امامزاده معروف به باباعباس و حیات الغیب با قلعه مخروبه و پل مخروبه مهم کنگان که پایه های آن باقی است در آن محل برجای مانده است. این بخش از سه دهستان : دوره ، ناوه کش و سماق تشکیل یافته که جمعاً بیش از 11 هزاروپانصد تن سکنه دارند. و ساکنین بخش از طایفه های بهرامی ، طولانی ، شاهیوند، سادات ، حیات الغیب و چگنی میباشند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).
معنی کلمه چگنی در فرهنگ فارسی
یکی از بخشهای شهرستان خرم آباد و ناحیه ایست کوهستانی . هوای آن معتدل است . از مشرق به خرم آباد از مغرب به بخش طرهان محدود است . مرکز بخش چنگی در ۳۶ کیلو متری خرم آباد واقع است . این بخش سه دهستان و ۵۴ آبادی دارد . نام یکی از بخشهای خرم آباد که از سمت خاور به شهرستان خرم آباد از باختر به بخش طرهان از شمال به بخش سلسله و دلفان و از سمت جنوب به بخش ویسیان محدود است .
معنی کلمه چگنی در دانشنامه عمومی
چگنی (سیروان). چگنی یک روستا در ایران است که در دهستان لومار واقع شده است. چگنی ۱۸۳ نفر جمعیت دارد براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، چگنی ۱۸۳ نفر جمعیت دارد. .
جملاتی از کاربرد کلمه چگنی
یکی از بخشهای سه گانهٔ شهرستان چگنی در استان لرستان ایران است و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۴٬۸۵۱ نفر (۴٬۰۷۹ خانوار) بوده‌است. بخش لک نشین شاهیوند به مرکزیت شهر چم پلک به تازگی (۱۳۹۹) با موافقت وزارت کشور به عنوان تنها شهر و مرکز بخش شاهیوند شناخته شد.
تشکن، دهستانی از توابع بخش مرکزی شهرستان چگنی در استان لرستان ایران است.
در ذی‌الحجه سال ۱۰۰۷ هجری قمری بداق خان چگنی فرمانروای خراسان به مناطق ابیورد، نسا و مرو تاخت و آن نواحی را که در دست گماشتگان عبدالمومن خان ازبک بود بازپس گرفت، یکی از سرداران سپاه بداق خان چگنی، پسر ارشد او یوسفعلی خان بود که توانست با رشادت های فراوان و به وسیله قورچیان عظام و غازیان چگنی نیروی ازبک را در هم شکنند.
ایل چِگِنی یا چگینی یکی از ایلات لر معنی ایل بزرگ چگنی یا چگینی میشود جنگجو.؛ ساکن در لرستان و نواحی دیگر است.پیرابرلینگ این ایل را کرد می داند.شاخه‌ای از این ایل ساکن استان قزوین و شهرستان رودبار (استان گیلان) و شاخه‌ای دیگر کرکوک و سلیمانیه عراق سکونت دارند. عده‌ای نیز ساکن استان فارس، استان بوشهر، استان هرمزگان و استان خوزستان در جنوب ایران هستند. شعبه‌ای از ایل چگنی در استان مرکزی (شهرستان خنداب)، استان همدان،بروجرد(قلعه حاتم) استان کرمانشاه، استان ایلام، استان زنجان، استان آذربایجان غربی و استان چهارمحال و بختیاری سکونت دارند.
بنارکبود یک، روستایی از توابع بخش دوره چگنی شهرستان خرم‌آباد در استان لرستان ایران است.
بیژنوند (خرم‌آباد)، روستایی از توابع بخش دوره چگنی شهرستان خرم‌آباد در استان لرستان ایران است.
تاف تافینه شمسعلی، روستایی از توابع بخش دوره چگنی شهرستان خرم‌آباد در استان لرستان ایران است.
شایان ذکر است این گزارش مربوط به سال ۱۳۷۲ میباشد و رستم حاجی‌کلی در دهه هشتاد درگذشت، وی از بزرگان صاحب نام و مبارزان مطرح طایفه بداق چگنی تیره حاجی‌کلی ساکن شوش خوزستان بود، او در جنگ معروف آهودشت با قبایل سرکش عرب به سال ۱۳۲۰ در دوران رضاشاه رشادت‌های زیادی از خود نشان داد.
تازه‌آباد روستایی در دهستان کشکان شمالی بخش شاهیوند شهرستان چگنی استان لرستان ایران است.
چگنی‌های خراسان که در زمان نادرشاه افشار با نام چگنی‌های کرد مروی، یا با پسوند مروی، در سپاه نادر حضور داشتند، آنهایی هستند که طی دوره‌های مختلف در زمان صفویه به خراسان کوچانده شدند، تاریخ در بیان نام و خدمات تعدادی از آنها مانند اردغدی‌بیگ چگنی سبزواری، محمدکریم بیگ چگنی مروی قراولباشی مرو، محمدحسن بیگ چگنی مروی، محمدتقی بیگ چگنی مروی، اغورلو خان چگنی و غیره به خوبی یاد می‌کند.
