نشاط اصفهانی

معنی کلمه نشاط اصفهانی در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
عبدالوهاب نشاط اصفهانی (وفات: 1244 ق)، خطاط و شاعر، متخلص به نشاط. ملقب به معتمدالدوله.
از سادات موسوی بود و در اصفهان به دنیا آمد. وی در زادگاه خود با شعر و ادب فارسی و عربی و دانش های مختلف از جمله ریاضی و حکمت الهی و منطق آشنا شد و در هنر خوشنویسی نیز مهارت یافت. او خطوط نستعلیق، شکسته تعلیق و به ویژه شکسته نستعلیق را خوش می نوشت و روش درویش عبدالمجید را استادانه تقلید می کرد.
نشاط یکی از دوستداران سبک بازگشت ادبی بود و در آن زمان که شهر اصفهان مرکز این جنبش و رستاخیز شعر و ادب بود، محفلش مجمع شعرا و ظرفا بود. او در 1218 ق به تهران آمد و به دربار فتحعلی شاه قاجار راه یافت و سمت دبیری و منشی گری و لقب معتمدالدوله گرفت و پس از چندی به سرپرستی دیوان (تشکیلات اداری) رسائل گمارده شد.
بیشتر احکام سلطنتی و فرامین رسمی و نامه های خصوصی شاه و عقدنامه ها و وصیت نامه های افراد خاندان سلطنت با خط و انشای او تحریر می شد و تا پایان عمر عهده دار این سمت بود. وی یک باراز طرف شاه به پاریس رفت و به حضور ناپلئون اول رسید. نشاط به بیماری سل در تهران درگذشت. نشاط در سرودن غزل، قصیده، ترکیب بند، مثنوی، قطعه، رباعی و ترانه توانا بود.
مجموعه غزل ها، قصیده ها، مثنوی ها، رباعی ها، قطعه ها و تک بیت های او به چاپ رسیده است. او همچنین در سرودن شعرهای عربی و ترکی نیز دست داشت و قصیده ها و غزل هایی به این دو زبان سرود. معروف ترین اثر وی «گنجینه» است که به نام «گنجینه ی نشاط» یا «گنجینه ی معتمد» نیز شهرت دارد. این کتاب حاوی پنج درج می باشد. منشأت و مکاتیب خصوصی، رسمی و حکومتی و فرامینی که برای فتحعلی شاه انشاء شده است بخش مهمی از این اثر را تشکیل می دهد. از آنجایی که «گنجینه» پس از مرگ وی جمع آوری و تنظیم شده و در هر چاپ این مجموعه تغییراتی نموده است، یک «گنجینه» مدون و یک شکل وجود ندارد. در «الذریعه» در کنار «گنجینه»، دیوان شعر و «ساقی نامه» نیز به وی نسبت داده شده است.
اثرآفرینان، زیر نظر: دکتر سید کمال حاج سید جوادی و دکتر عبدالحسین نوایی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1377، ج2، نشاط اصفهانی، عبدالوهاب.

جملاتی از کاربرد کلمه نشاط اصفهانی

چند سال بعد از مرگ صفیعلیشاه، بانو شمس الضحی، دختر وی (که به خاطر نام فامیلی شوهرش مهندس نشاط، با نام خانوادگی نشاط اصفهانی شناخته می‌شد)، کلیه ساختمان‌های خانقاه را به عنوان ارث پدرش و ملک شخصی تصرف کرد. هادی مولوی گیلانی (وفاعلیشاه)، که خود را جانشین صفیعلیشاه و صفاعلیشاه (ظهیرالدوله) می‌دانست، ضد این عمل به دادگستری شکایت نمود و این دعوای قضایی تا مدت‌ها ادامه داشت. تا اینکه در نهایت حاج سید نصراللَّه تقوی خانقاه را تقسیم نموده و بخشی از آن به ورثه صفی و قسمتی دیگر از ساختمان آن، مثل سابق به خانقاه اختصاص داده شد.
وزارت امور خارجه یکی از ۱۹ وزارتخانه دولت ایران است و در کنار شورای عالی امنیت ملی وظیفه رسیدگی به امور بین‌المللی کشور را به عهده دارد. اولین وزیر امور خارجه ایران میرزا عبدالوهاب نشاط اصفهانی بود که از سال ۱۸۲۱ تا ۱۸۲۳ میلادی خدمت می‌کرد.
نامش طاووس خانم بود و تباری گرجی داشت. در اصفهان متولد شد. در پانزده‌سالگی در سال ۱۲۲۴ قمری به عقد فتحعلی‌شاه درآمد. شاه به مناسبت این ازدواج، نام تخت جواهرنشان خورشید را به تخت طاووس تغییر داد. تاج الدوله، زیر نظر نشاط اصفهانی تحصیل کرد. نشاط، در حق تاج‌الدوله پدری و استادی کرد و وی را به درجه‌ی کمال رساند. مدتی بعد از ازدواج، فتحعلی شاه به او چنان علاقه‌مند شد که پیشنهاد داد عقد غیردائم او به عقد دائم تبدیل شود، اما تاج‌الدوله نپذیرفت؛ چرا که معتقد بود بر هم زدن ساعت سعدی که او به عقد شاه درآمد، نامیمون خواهد بود.
نهاد وزارت امور خارجه ایران از قدیمی‌ترین نهادهای حکومتیِ نوین ایران است. نخستین بار در زمان فتحعلی‌شاه قاجار تشکیلات روابط خارجی کشور «وزارت» نامیده شد. طی فرمانی به تاریخ ذیحجهٔ ۱۲۳۶ ه‍.ق (برابر با شهریور یا مهر ۱۲۰۰ ه‍.خ)، مسئولیت «انتظام مَهامّ وزارت خارجه» به عبدالوهاب نشاط اصفهانی (ملقب به معتمدالدوله) سپرده شد.[پانویس ۱]