مصباح المتهجد

معنی کلمه مصباح المتهجد در دانشنامه آزاد فارسی

مِصْباحُ المُتَهَجِّد
(یا: مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد) تألیف شیخ طوسی، کتابی به عربی در عبادات و ادعیه و زیارت های معتبر. مؤلف در این کتاب، که از منابع متقدم و مهم ادعیه به شمار می رود، به نقلِ اقسام عبادات و احکام فقهی برخی از آن ها، مانند زکات، حج و امر به معروف و دعاهای دورۀ سال و زیارت های معتبر پرداخته است. بسیاری این اثر را تلخیص کرده اند یا شرح و تعلیقه و تتمه بر آن نوشته اند که از معروف ترین آن ها تتمات المصباح از ابن طاووس حلّی است.

معنی کلمه مصباح المتهجد در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن بن علی بن حسن طوسی (385-460 هجری).
شیخ طوسی در این کتاب به عباداتی که در طول سال مستحب است و دعاهای مستحب اشاره دارد. شیخ طوسی بخشی از احکام فقهی که مربوط به عبادات می شود را نیز در کتاب خود آورده است.
کتاب مصباح المتهجد از کتاب های معتبر روایی شیعه به شمار می آید و از زمان نگارش تا حال پیوسته مورد توجه علما و مردم بوده است. علمای بزرگ شیعه نیز آن را خلاصه، ترجمه و شرح کرده و تألیفات فراوانی در رابطه با آن نگاشته اند.
شخصیت های بزرگی مانند کفعمی، سید ابن طاووس، علامه حلی و شیخ عباس قمی در نوشته های خود از این کتاب بهره برده اند.
هنگامی که شیخ طوسی در سال 408 هجری به بغداد وارد شد با استفاده از کتابخانه «شاپور» که بعدها به دست جنایتکاران تاریخ در آتش سوخت و همچنین با استفاده از کتابخانه استاد خود، سید مرتضی شروع به جمع آوری روایات اصول معتبره شیعه و کتاب هایی که به دست یاران ائمه علیهم السلام نگاشته شده بود کرد. کتاب های ارزشمندی که تا آن زمان باقی بوده و شیخ طوسی در کتب خود به آنها اشاره دارد.
وی کتاب تهذیب الأحکام و استبصار و کتاب حاضر یعنی کتاب «مصباح المتهجد» را در همان زمان نگاشته است.
این کتاب از منابع مهم کتاب های دعا و زیارت است که بعد از شیخ طوسی تا این زمان نوشته شده و کتاب هایی که علمای شیعه درباره دعا و زیارت نگاشته اند مانند مصباح کفعمی، إقبال الأعمال سید ابن طاووس و مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی همه از این کتاب بهره برده اند و از آن استفاده فراوان کرده اند.
[ویکی نور] مصباح المتهجد و سلاح المتعبد تألیف شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن بن علی بن حسن طوسی (385 - 460 هجری) در موضوع ادعیه و زیارات می باشد.
شیخ طوسی در این کتاب به عباداتی که در طول سال مستحب است و دعاهای مستحب اشاره دارد.
شیخ طوسی بخشی از احکام فقهی که مربوط به عبادات می شود را نیز در کتاب خود آورده است.
کتاب مصباح المتهجد از کتاب های معتبر روایی شیعه به شمار می آید و از زمان نگارش تا حال پیوسته مورد توجه علما و مردم بوده است.
علمای بزرگ شیعه نیز آن را خلاصه، ترجمه و شرح کرده و تألیفات فراوانی در رابطه با آن نگاشته اند.
شخصیت های بزرگی مانند کفعمی، سید ابن طاووس، علامه حلی و شیخ عباس قمی در نوشته های خود از این کتاب بهره برده اند.
[ویکی شیعه] مصباح المتهجد (کتاب). مِصْباحُ الْمُتَهَجِّد و سِلاحُ الْمُتَعَبّد یا المِصباحُ الکَبیر کتابی عربی مشتمل بر دعا و زیارت و اعمال و آداب مستحب روزها و ماه های سال، تألیف شیخ طوسی، (متوفای ۴۶۰ق). این کتاب از زمان نگارش تاکنون، پیوسته مورد توجه علما و شیعیان بوده است. در این کتاب، بعضی از احکام فقهی نیز در ضمن برخی دعاها بیان شده است.
محمد بن حسن بن علی بن حسن (۳۸۵ق-۴۶۰ق)، مشهور به شیخ الطائفه (به معنای بزرگ قوم/بزرگ شیعیان) و شیخ طوسی، مؤلف دو کتاب التهذیب و الاستبصار از کتاب های چهارگانه حدیثی شیعه و از بزرگ ترین محدثان و فقهای شیعه به شمار می آید. او در علم کلام و تفسیر قرآن تألیفات قابل توجهی دارد. وی در ۲۳ سالگی از خراسان به عراق آمد و از بزرگان علمی آنجا از جمله شیخ مفید و سید مرتضی بهره برد.
هنگامی که شیخ طوسی در سال ۴۰۸ق به بغداد وارد شد با استفاده از کتابخانه شاپور، که بعدها در آتش سوخت و همچنین با استفاده از کتابخانه استاد خود، سید مرتضی، به جمع آوری روایات اصول معتبره شیعه و کتابهایی که به دست یاران ائمه(ع) نگاشته شده بود، مشغول گردید. در آن دوره، منابع و کتاب هایی در دست بوده که امروزه نیست و شیخ طوسی در کتاب‎های خود به آنها اشاره دارد. وی کتاب تهذیب الأحکام، استبصار و «مصباح المتهجد» را در همان زمان نگاشته است.

جملاتی از کاربرد کلمه مصباح المتهجد

بسیاری از اهل سنت و فرقه‌های صوفیه به فضیلت و عظمت این شب اعتقاد دارند. وعده آمرزش و اجابت دعا در شب پانزدهم شعبان و تقسیم ارزاق و تقدیر اعمار در این شب در روایات شیعه نیز آمده‌است. هرچند از این شب به نام شب برات کمتر یاد شده‌است، تشابه اعتقادات شیعیان و سنیان و عبادات آنان در شب پانزدهم شعبان و شب برات در روایاتی از پیامبر اسلام، علی بن ابی‌طالب، دعای ابومحمد علی بن حسین السجّاد در شب نیمه شعبان به روایت شیخ طوسی در مصباح المتهجد و سید بن طاوس در اقبال و حدیثی از جعفر صادق در خور توجه است.