لطفعلی

این خانواده از طایفه زند و حاصل ازدواج دختر کریم خان زند به نام خانم کوچک با ابراهیم خان فرزند صادق‌خان زند (برادر تنی کریم خان از دیگر پادشاهان زندیه) می‌باشد که پس از سقوط حکومت زندیه به همراه لطفعلی خان زند توسط آقامحمد خان قاجار تحت اسارت به یافت آباد تهران منتقل شدند و پس از قتل لطفعلی خان در قلعه‌ای زندانی (قلعه یافت آباد) و سپس در همان‌جا ساکن گردیدند.

خانه امیدعلی عزیزی مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، خیابان لطفعلی خان زند، کوچه شهید اکبر منشی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۶۴۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

«حسینقلی‌خان والی، همسران متعدد داشت که عبارت بودند از «ملک‌زاده» و «حمیده» فرزندان لطفعلی خان بالاوند که هر دو خواهر بودند، در کتاب تاریخ ایل بالاوند ملک‌زاده بیوهٔ یکی از حاکم‌های امرایی بوده که بعد از مرگ خواهرش حمیده همسر والی گردید هکوم از طایفه کثیر عرب در منطقهٔ دزفول، نازاره فرزند حاتم بیگ طایفه جودکی و حجیه فرزند محمد شریف از طایفه عرب در زرواتیه، فرزندان وی غلامرضاخان و علیرضاخان بودند. مادر غلامرضاخان نازاره و مادر علیرضا خان ملک‌زاده بود. همسران دیگر حسینقلی خان بچه‌دار نشدند».

وی در نجف درس خواند و معروف‌ترین استادش انصاری و لطفعلی لطفیان قمی ملقب به سرگزی بود و مروج افکار انصاری در تهران همین شاگردش یعنی میرزای آشتیانی بود.[نیازمند منبع]

خانه خلیل پسند مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، خیابان لطفعلی خان زند، کوچه تریاچی، پلاک ۶ واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۰۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معدل در سال ۱۳۱۱ در دور نهم قانون‌گذاری از جهرم به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب گردید و این سمت را تا سال ۱۳۲۲ در دوره سیزدهم قانون‌گذاری به‌طور متوالی حفظ کرد. در کتاب یادداشتهای ملک المورخین و مرآت الوقایع مظفری صفحه ۲۲۱ و ۲۴۱ این‌گونه آمده‌است: در ماه شوال ۱۳۱۵، لطفعلی خان معدل السلطنه شیرازی که از اجزای حکومت فارس بود به نیابت وزارت خارجه سربلند شد.

با شکست لطفعلی خان از آقا محمد خان و تأسیس سلطنت قاجار، جانی خان و اقوامش به کوه‌های زاگرس پناه بردند، جایی که ایشان تا مرگ آقامحمد خان در آن پنهان بودند. آقا محمد خان انتقامش را از ایل قشقایی با فرستادن قسمتی از ایل به شمال ایران گرفت، از سوی دیگر در همان دوران بسیاری از طوایف لر و کردی که به همراه کریم خان زند به فارس آمده بودند به ایل قشقایی پیوستند و همین سبب افزایش قابل ملاحظه جمعیت ایل شد.

منزل شیرزاد بیات مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، محله گود عربان، خیابان لطفعلی خان زند، کوچه تریاکچی واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۰۷۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پس بکندش چشم و آوردش به ری بسته به‌بند راند حکمی زشت بر لطفعلی خان. شاه زند

خانه نصیرالملک مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، انتهای خیابان لطفعلی خان زند واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. موزه قاجار شیراز در این خانه قرار دارد و در بر گیرنده آثار به جای مانده از دوره قاجاریه است. این آثار گونه‌های متنوعی از کاسه‌های چینی منقوش، جعبه‌های لاکی، مرقـّعات (نامه‌های) خطی، پوشاک سنتی، قاب‌های آینه، جلد کتاب و ظروف فلزی و… را در برمی گیرد.

در زمان شاهان زند روابط با یهودیان پیچیده‌تر شد. کریم خان در شیراز امنیت برای یهودیان ایجاد کرده بود؛ ولیکن سربازان او پس از حمله به بصره تعداد زیادی از یهودیان را کشتند، اموال آنان را غارت کردند و به زنانشان تجاوز کردند. یک انگلیسی، ویلیام فرانکلین که از شیراز پس از مرگ کریم خان زند دیدن کرده بود می‌نویسد: «این مردم (یهودیان) بیشتر از هر مردم دیگر توسط پارسیان مورد نفرت هستند و در هر موقعیت آن‌ها آزار دیده و از آنان اخاذی می‌شود. در خیابانها پسران آن‌ها را دشنام داده و کتک می‌زنند و آن‌ها جرات ندارند از این مسئله شکایت کنند.» حکومت زندیه با شکست خوردن لطفعلی خان زند از آغا محمد خان قاجار به پایان رسید. در شکست خوردن لطفعلی خان، حاج ابراهیم خان کلانتر نقش مهمی داشت.