نیکلسن

نخستین بار این آثار برای خلیفه معروف اموی، هشام بن عبدالملک از پهلوی به عربی ترجمه شد و بر تاریخ‌نگاری اسلامی شام تأثیر گذاشت. مشهورترین منبع تاریخی ایرانی که به عربی ترجمه شده و تقریباً مورد استناد تمامی مورخانی واقع گردیده که به تاریخ ایران توجه داشته‌اند، کتاب خدای‌نامه است که با عنوان سیرالملوک، چند بار از پهلوی به عربی ترجمه یا تهذیب شد. نیکلسن اندیشه و روش تاریخ‌نگاری اسلامی را اساساً منبعث از این کتاب دانسته است. دو کتاب آیین‌نامه و گاهنامه یا طبقات الاشراف هم از دیگر کتب ایرانی است که به عربی ترجمه شد و مورد استناد مورخان قرار گرفت.

با ادامه فعالیت‌هایش در حرفه بازیگری؛ در سال ۱۹۶۹ او با کمک پیتر فوندا و تری ساترن فیلم نامه‌ای تهیه و با فراهم آوردن مبلغ چهارصدهزار دلار فیلم ایزی رایدر (۱۹۶۹) به بازیگری پیتر فوندا و جک نیکلسن را کارگردانی کرد. موفقیت تجاری این فیلم سبب ایجاد موجی از اقتباس‌های هالیوودی از فیلم او شد. با این حال فیلم بعدی او با نام آخرین فیلم (۱۹۷۱) هم از دیدگاه منتقدان و هم از نظر فروش یک شکست بود. بعدها اقرار کرد که در دهه هفتاد به شدت درگیر مواد مخدر بود و این باعث نزول کیفیت کارهای او بوده‌است.

تاکنون سه تصحیح از این کتاب انجام شده‌است. تصحیح انتقادیِ تذکرةالاولیاء اولین بار توسط رنالد نیکلسن انجام گرفته‌است (چاپ لیدن ۱۹۰۵–۱۹۰۷). از امتیازات تصحیح نیکلسن، یکی بی‌طرفی مذهبی او (از نظر شیعه و سنی)، و دیگر مقدمهٔ محمد قزوینی بر آن است که حاوی اطلاعات دقیق و سودمندی است. دومین تصحیح تذکرةالاولیاء، تصحیح محمد استعلامی در سال ۱۳۴۷ است.منقح‌ترین چاپ تذکرةالاولیاء مجموعهٔ دو جلدی تصحیح «تذکرةالاولیاء» به تصحیح و توضیح محمدرضا شفیعی کدکنی است که انتشارات سخن منتشر کرده‌است.

ذبیح‌الله بهروز، فرزند میرزا ابوالفضل ساوجی در سال ۱۲۶۹ در تهران زاده‌شد. وی تحصیلاتش‌را در مدرسه‌های قدیمی آغاز کرد. سپس برای ادامهٔ تحصیل به مدرسهٔ آمریکایی رفت. پس از آن برای تکمیل علوم ادبی و عربی به قاهره رفت و به مدت ده سال در آنجا ماند. سپس به انگلستان رفت و در آن جا دستیار ادوارد براون و رنالد نیکلسن شد و به تدریس پرداخت. پس از چندی به آلمان رفت و از آن جا به ایتالیا و سپس به ایران بازگشت. از سال ۱۳۰۲ تا زمان بازنشستگی در دارالفنون، دانشکده افسری و مدرسه عالی بازرگانی تدریس می‌کرد.