نظم و ترتیب. [ ن َ م ُ ت َ ] ( ترکیب عطفی ، اِ مرکب ) آراستگی. انتظام. سامان. || سخن منظوم : بماند سالها این نظم و ترتیب ز ما هر ذره خاک افتاده جائی.سعدی.
معنی کلمه نظم و ترتیب در فرهنگ فارسی
آراستگی ٠ انتظام ٠ سامان٠ یا سخن منظوم
جملاتی از کاربرد کلمه نظم و ترتیب
ردیف مجموعهایست از ملودیهای سنتی موسیقی ایرانی که در روایتهای مختلف سازی و آوازی، با نظم و ترتیب خاصی در قالب دستگاهها و آوازهای مختلف تقسیمبندی شدهاند. به بیان دیگر ردیف موسیقی روشی برای تقسیمبندی گوشهها است تا آموزش این گوشهها را از طریق تکرار میسر کند.
رومیها مجبور به عقبنشینی شدند. صفوف منظم آنها درهم ریخت، لشکر به تودهای بی نظم و ترتیب مبدّل شد که در حلقهٔ محاصرهٔ دشمن اسیر شده بود. قتلعام بی رحمانهٔ رومیان آغاز شد. کارتاژ نزدیک به ۷۰ هزار از سپاهیان رومی را نیز اسیر کرد.
بوزینههای بزرگ تواناییهای فکری و قابلیتهای ذهنی قابل توجهی از خود نشان میدهند. شامپانزهها میتوانند ابزار بسازند و از آنها برای به دست آوردن غذا و نشانههای اجتماعی استفاده کنند همچنین برای شکار از روشهای ماهرانهای استفاده میکنند که به همکاری، تأثیرگذاری و نظم و ترتیب نیاز دارد. این جانوران هشیاری اجتماعی دارند، تأثیرگذار و سازنده هستند و قابلیت فریب دادن دارند. آنها قابلیت آموزش استفاده از نشانهها و دیگر جنبههای صرف و نحو زبان انسانها و اعداد و ترتیب آنها را دارا میباشند.
یونانیان باستان از دیدگاه آیینی مشکلی با پذیرش دیدگاه پدید آمدن فرگشتی انسان و دیگر جانوران نداشتند. با این حال، فیلسوفانی چون ارسطو و افلاطون بر این باور بودند که جهان و جانوران موجود در آن دارای نظم و ترتیب هستند و نمیتوانستهاند برآمده از فرایندهای طبیعی کور و بیقاعده بوده باشند. در بحثی بسیار تأثیرگذار از ارسطو در نوشتار اعضای جانوران، او از مفهوم «هدف غایی» سخن میگوید که بر پایه آن «اعضای جانوران نه تنها به خاطر کارکردشان، که به خاطر نوعی هدف پنهان پدید آمدهاند که نشان دهنده نوعی غرض و خواست از پیش تعیین شده است». او به این ترتیب این اندیشه را جا انداخت که یاختهها «طراحی» شدهاند و نه آنکه بی هیچ هدفی پدید آمده باشند.
رفتارشان خیلی موافق نظم و ترتیب بود حُسن انتظام متحصنین بواسطه روسای ملت بود و کسان فاسد را در میان خود راه نمیدادند. کلیه مصارف و مخارج را جمعی از تجار معتبر کفیل بودند. سرهنگ دوگلاس -وابسته نظامی- مواظب ابنیه و عمارت بود، باوجودی که به هیچ وجه به این کار احتیاج نبود.
محسن مقدم بسیاری از آثار ارزشمند جمعآوری شده مانند کاشی، قطعات سنگی تراشیده شده و غیره را با الهام از فضاهای سنتی ـ تاریخی به نحو چشمگیری در جای جای این عمارت قدیمی نصب کرد و برخی دیگر مانند کلکسیون پارچه، چپق و وافور و قلیان، سفالینه، شیشه، تابلو نقاشی، مسکوکات، مُهرها و اسناد تاریخی و غیره را با نظم و ترتیب خاصی در خانه پدری نگهداری نمودهاست. خانهٔ احتسابالملک یکی از یادگارهای تهران قدیم است که اکنون به موزه تبدیل شدهاست. این خانه در سال ۱۳۵۱ از سوی محسن مقدم پسر احتسابالملک به دانشگاه تهران اهدا شد.
در این بین توجهی نیز به بیان تناسب آیات و نظم و ترتیب آنها، از خود نشان میدهد. مسائل فقهی و احکام از نظر مفسر دور نیفتاده، در محل خود به بیان آنها بدون بسط و تفصیل و در برخی موارد با ذکر اقوال و وجوه محتمل، میپردازد (مانند ج ۱ ص ۴۰۰ به بعد ذیل آیه ۱۸۷ سوره بقره)، و در مواردی مانند وضو، طلاق، متعه از مسائل خلافی بین اهل سنت و شیعه، بنا را بر مذهب شیعه امامیه میگذارد.
در این نوع، اجتماع بلورها در جهات مختلف بدون رعایت نظم و ترتیب صورت میگیرد؛ مثلاً در یک توده نبات یا در اختلاط گچ زنده با آب میبینیم که گچ میبندد. سخت و یکپارچه شدن این ماده به علت بلورش مجدد بلورهای ژیپس و چسبیدن آنها به یکدیگر صورت میگیرد.
در طول تاریخ تقریباً دور جزیره بونئو متعلق به قلمرو برونئی بود اما در سده نوزدهم سلاطین برونئی بخش کوچکی از قلمرو پیشینشان را زیر حکومت داشتند. بریتانیای کبیر به جایی که به صورت بهشت دزدان دریایی درآمده بود نظم و ترتیب داد و از ۱۸۸۸ تا ۱۹۷۱ این سرزمین را همسود خود کرد.