مولتان

این خط لولهٔ ۱٬۸۱۴ کیلومتری از میدان‌های گازی ترکمنستان آغاز می‌شود و سپس از طریق افغانستان و پاکستان به هند امتداد می‌یابد. نقطهٔ شروع این خط لوله در میدان گاز گالکینیش قرار داد. در افغانستان این خط لوله در کنار بزرگراه قندهار-هرات در غرب افغانستان امتداد یافته و پس از ورود به پاکستان از کویته و مولتان می‌گذرد. مقصد نهایی این خط لوله شهر فاضلکا در هند و در نزدیکی مرز بین پاکستان و هند خواهد بود.

خواجه عمید صاحب دیوان مولتان فرزانه ایست کافی و آزاده ایست راد

در سال ۷۱۲ میلادی، فرمانده عرب به نام محمد بن قاسم، سند و مولتان در جنوب پنجاب (پاکستان) را فتح کرد و بنای حکومت‌های بعدی مسلمانان را که شامل حکومت غزنویان پادشاهی محمد غز پادشاهی (سلطان نشین) دهلی و حکومت موغال می‌شدند ایجاد کردند. در طول این دوره مروجان دینی صوفی نقش محوری را در تغییر دین اکثریت جمعیت منطقه به اسلام ایفا نمودند. انحطاط تدریجی حکومت مغول در اوایل قرن هجدهم موقعیت‌هایی را برای جمعیت افغانستان، بلوچ‌ها و سیک‌ها برای اعمال قدرت و کنترل خود بر نواحی گسترده‌ای را فراهم نهاد تا زمانی که کمپانی هند شرقی بریتانیا سلطه خود را بر جنوب آسیا گسترانید.

سکه و خطبه به هر شهری به نام توست و بس از یمن تا مولتان و از حلب تا کاشغر

حکیم نورالدین کوچک‌ترین فرزند در بین هفت برادر و دو خواهر بود و سی و چهارمین نسل مستقیم مرد از عمر بن خطاب، خلیفه دوم اسلام بود.[نیازمند منبع غیر اولیه] اجداد مولانا نورالدین از مدینه هجرت کردند و در بلخ اقامت گزیدند و بعد به مقام حکمرانی کابل و غزنی دست پیدا کردند. در پی هجوم چنگیز خان، اجداد او از کابل کوچ کردند و ابتدا در نزدیکی مولتان مستقر شدند و سپس در نهایت در تحصیل بهیره اقامت پیدا کردند.

در بهار ۱۹۹۶، بیانیه مشترک خواهر شدن شهرهای گنجه آذربایجان با مولتان پاکستان به تصویب رسید. در سال ۲۰۰۴، در شهر اسلام‌آباد، به دو زبان - انگلیسی و اردو، کتاب «دربارهٔ آثار جلیل ممدگلوزاده ، متفکر برجسته آذربایجانی» منتشر شد.

نه از جفتش آمد نه از گنج یاد گریزان سوی مولتان سر نهاد

محل تولد او در میان مورخان مورد بحث است که آیا او در هرات تولد شده‌اند یا در مولتان پاکستان. با این حال، نظر به ذوق شاعری احمدشاه درانی، مورخان معاصر بیشتر طرفدار این هستند که درانی در هرات به دنیا آمده باشد.

جلال الدین در پنجاب علیه حاکمان محلی جنگید. وی پس از شکست توسط بسیاری از آنها در فضای باز ، به دنبال پناه بردن به مولتان به حومه پنجاب عقب نشینی کرد.

کتیبه‌ای در چهار برجی او را «صاحب زیبنده، بیگم دوران» نامیده‌است. زیب‌النسا در زمان ساخت این بنا هشت ساله بود و به همین دلیل برخی از پژوهشگران بنیاد این بنا را به عمهٔ او، جهان‌آرا بیگم، نسبت می‌دهند. باغی که چهار برجی به عنوان دروازه آن عمل می‌کرد، دیگر وجود ندارد و این سازه اکنون در یک فلکه در تقاطع شلوغ خیابان‌های مولتان و باهوالپور لاهور واقع شده‌است. اعتقاد بر این است که باغ یادشده از نوانکوت در جنوب تا شهر لاهور گسترش داشته‌است.

در شرق اسلامی هم فتوحات ادامه داشت. سعید فرزند عثمان مدتی در بخارا و حوالی آن به فتوحات مشغول بود. او در سمرقند با سغدیان درگیر شد و پس از مدتی با آنان مصالحه کرد. مناطق هند و سند هم شاهد جنگ‌های متوالی بود. در سال ۴۳ هجری و بعد از آن حملاتی به این مناطق ـ بین کابل و مولتان ـ صورت گرفت که همراه با غنائم بسیار زیادی بود.

فتح تو به سومنات یابم غزو تو به مولتان ببینم

گرچه بیماری ای نسیم سحر خبر من به مولتان برسان

گر بر شکار پیل شدی عزم او درست بودی ز بلخ تا به در مولتان خیم

در سال ۷۱۲ میلادی، فرمانده عرب به نام محمد بن قاسم، سند و مولتان در جنوب منطقه پنجاب (پاکستان) را فتح کرد. در طول این دوره مروجان دینی صوفی نقش محوری را در تغییر دین اکثریت جمعیت منطقه به اسلام ایفا نمودند. این تحولات مرحله‌ای را برای حاکمیت چندین امپراتوری مسلمان در منطقه ایجاد کرد و بنای حکومت‌های بعدی مسلمانان را که شامل حکومت غزنویان، پادشاهی غوریان، سلطان‌نشین دهلی و امپراتوری گورکانی می‌شدند گذاشت. انحطاط تدریجی حکومت گورکانی در اوایل سده هیجدهم موقعیت‌هایی را برای جمعیت افغان، بلوچ و سیک برای اعمال قدرت و کنترل خود بر نواحی گسترده‌ای را فراهم نهاد تا زمانی که کمپانی هند شرقی، سلطهٔ خود را بر جنوب آسیا گسترانید.