مهنه. [ م َ ن َ ] ( اِخ ) یکی از اعاظم بلاد خراسان از ناحیت خابران و از آنجاست شیخ ابوسعید فضل اﷲبن ابی الخیر صوفی معروف : بوسعید مهنه در حمام بود قائمش کافتاد مردی خام بود.عطار.قصبه مهنه از توابع خاوران است و آن مقام شیخ ابوسعید ابوالخیر بوده است. ( از نزهةالقلوب ص 194 ). مهنه. [ م َ ن َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان فیض آباد بخش فیض آباد محولات شهرستان تربت حیدریه ٔخراسان ، واقع در 12هزارگزی جنوب خاوری فیض آباد. سر راه عمومی گناباد به فیض آباد آبش از قنات و راهش اتومبیل رو است. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9 ). محلی کنار راه تربت حیدریه به جویمند میان چنگ سر و عمرانی.
معنی کلمه مهنه در فرهنگ فارسی
ده دهستان فیض آباد بخش فیض آباد محولات شهرستان تربت حیدریه استان نهم ( خراسان ) . در ۱۲ کیلومتری جنوب خاوری فیض آباد واقع است . جلگه و معتدل است و ۱۴۴۷ تن سکنه دارد. محصولش غلات خشکبار و شغل اهالی آن کشاورزی گله داری و کرباس بافی و ابریشم بافی است . دهی است از دهستان فیض آباد بخش فیض آباد محولات شهرستان تربت حیدریه
معنی کلمه مهنه در دانشنامه عمومی
مهنه (مه ولات). مهنه ( یا میهنه ) روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان مه ولات استان خراسان رضوی در ایران است. این روستا در دهستان مه ولات جنوبی بخش مرکزی واقع است. آرامگاه ابوسعید ابوالخیر عارف نامدار در این روستا قرار دارد. کشاورزی در روستای مهنه به دو صورت زراعت - باغداری و دامداری صورت می گیرد که هریک از این زیرمجموعه ها را جداگانه بررسی خواهیم کرد: با توجه به اقلیم منطقه محصولات متنوعی در روستا به عمل می آید. در واقع مهم ترین محصولات کشاورزی این روستا شامل گندم، جو، زعفران و پنبه می شود. باغداری و به خصوص کشت انار و پسته نیز به وفور در بین باغداران وجود دارد. اراضی کشاورزی روستا شامل ۱۴۰۲ هکتار محصولات زراعی و حدود ۴۷۱ هکتار محصولات باغی می باشد. روش آبیاری مزارع به صورت غرقابی می باشد. در این منطقه بهره برداری عمدتاً خانوادگی بوده و نیروی یدی نقش اصلی را در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت ایفا می نماید. طی دو سال اخیر هزینه های زراعی محصولات به دلیل گرانی نهاده های موردنیاز افزایش یافته است و در مقابل قیمت محصولات زراعی افزایش چندانی نداشته است. مازاد محصول گندم به شرکت تعاونی تحویل داده می شود. محصول جو نیز عمدتاً در روستا به مصرف دام ها می رسد. سایر محصولات نیز عمدتاً در شهرهای بزرگ از جمله مشهد عرضه می گردد. در مجموع درآمد خالص فعالیت های کشاورزی سالانه ۱۰۲۹۹۹۴۲۰۰۰۰ ریال، با توجه به ۸۱۱ خانوار، سرانه سالانه هر خانوار ۱۲۷۰۰۲۹۸۴ ریال و متوسط درآمد هر خانوار ۱۰۵۸۳۵۸۲ ریال می باشد. جدول زیر انواع محصولات زراعی و باغی روستای مهنه را نشان می دهد: دامداری در روستای مهنه به شکل چکنه ای و سنتی انجام می شود و دامداران در روستا ساکن بوده و در حقیقت یکجانشین هستند. دامداری به شیوه رمه گردانی روستایی در روستا وجود دارد. نژاد گوسفندان از نوع بوری بوده درصد کمی از دامها را بز تشکیل می دهد. گاوهای موجود نیز از نژاد دورگ و بومی هستند. تعداد دام اغلب خانواره بین ۱۵ تا ۶۰ راس متغیر بوده و خانوارهای روستایی برای تأمین شیر و گوشت موردنیاز خود اقدام به نگهداری تعدادی بز و گوسفند می نمایند. منابع آب کشاورزی روستای مهنه شامل ۱۲ چاه عمیق با دبی بین ۱۵ تا ۳۵ لیتر در ثانیه می باشد. این روستا فاقد قنات و چشمه و منابع آب سطحی می باشد. ضمن اینکه یک چاه عمیق نیز در ۵۰۰ متری شمال روستا جهت تأمین آب شرب روستا حفر شده و پس از وارد شدن به منبع، وارد شبکه آبرسانی می شود. در حال حاضر دبی این چاه حدود ۲۰ لیتر در ثانیه بوده و از نظر کمی آب این چاه برای اهالی کافی می باشد. اما کمی آب شور می باشد. قرار است با احداث مجتمع آبرسانی، آب شرب روستاهای منطقه از چاه های آب شیرین منطقه ازغند تأمین شود.
جملاتی از کاربرد کلمه مهنه
بوسعید مهنه گفت ای مردمان آب چون آرد فلانی این زمان
بصحرا رفت شیخ مهنه ناگاه گروهی گرم رَو را دید در راه
اولین بار پس از درگذشت وی، آرامگاهی به سبک بناهای تاریخی دوران سلجوقی و اسلامی توسط شاهان سلجوقی در ۱۰۴۹ میلادی بر آرامگاه وی احداث شد که در فاصله حدود پنج کیلومتری شهرک فعلی مهنه قرار دارد. این بنا تاکنون پابرجاست و توسط دولت ترکمنستان بعنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی به ثبت رسیده و مورد حفاظت قرار گرفتهاست.
جاده ۹۵ مهمترین جادهٔ شمال-جنوب در شرق ایران و طولانیترین جاده ایران است. این جاده از باغچه(ملکآباد) شروع میشود و با عبور از تربت حیدریه، شادمهر (دو راهی کاشمر، بردسکن و خلیلآباد)، مهنه (دوراهی فیض آباد، بجستان و فردوس)، گناباد، قاین، بیرجند، سربیشه، نهبندان، زاهدان، خاش و ایرانشهر، نهایتاً به بندر چابهار و دریای مکران منتهی میگردد. طول این جاده ۱۵۲۶ کیلومتر است.
بوسعید مهنه در آغاز کار پیش لقمان رفت روزی بی قرار
نقلست که به آمل شد پیش ابوالعباس قصاب مدتی آنجا بود ابوالعباس او را در برابر خود خانه داد و شیخ پیوسته در آن خانه بودی و به مجاهده وذکر مشغول بودی و چشم بر شکاف درمیداشتی و مراقبت شیخ ابوالعباس میکردی یک شب ابوالعباس فصد کرده بود رگش گشاده و جامهاش آلوده شده از خانه بیرون آمد او دوید و رگ او ببست و جامهی او بستد و جامه خود پیش داشت تا درپوشید و جامهی ابوالعباس نمازی کرد وهم در شب خشک کرد و پیش ابوالعباس برد ابوالعباس گفت: ترا درباید پوشید پس جامه به دست خود در ابوسعید پوشید بامداد اصحاب جامهی شیخ در بر ابوسعید دیدند و جامهی ابوسعید در بر شیخ تعجب کردند ابوالعباس گفت: دوش بشارتها رفته است جمله نصیب این جوانمرد مهنگی آمد مبارکش باد پس ابوسعید را گفت: بازگرد و به مهنه رو تا روزی چند این علم بر در سرای تو برند شیخ با صدهزار فتوح به حکم اشارت بازگشت.
مهولات جنوبی، دهستانی است به مرکزیت روستای مهنه از توابع بخش مرکزی شهرستان مهولات در استان خراسان رضوی ایران. این دهستان دارای 48 روستا است.
شیخ مهنه که بود پیوسته از من و مای خویشتن رسته
بگو سپاس مهین عارفی که در مهنه ست که عشق در پی آزار ناسپاسان است
شیخ مهنه میگذشت آنجایگاه خادمی گفتش که ای سلطان راه
بوسعید مهنه با مردان راه بود روزی در میان خانقاه
بوسعید مهنه شیخ محترم بود در حمام با پیری بهم
چنین گفتست شیخ مهنه یک روز که یک تن بین جهان و دیده بر دوز