مهدی موعود

برخی با توجه به اساتید زیدی و نیز عدم تصریح فرات به دوازده امامی بودن و ذکر روایتی از زید بن علی در اختصاص عصمت به پنج تن آل عبا احتمال داده‌اند که فرات در هنگام نوشتن تفسیر زیدی بوده‌است. البته روایات فرات از صادقین و علی بن موسی الرضا و ذکر روایات متعدد دال بر خروج مهدی موعود که بر خلاف دیدگاه‌های زیدیه است؛ احتمال زیدی بودن فرات را ضعیف می‌کند.

ولی امر خداوند مهدی موعود نظام دهر وصی محمد محمود

نمونه بارز اجرای این شیوه حکومتی تا حد زیاد حکومت پیامبر اسلام و حکومت علی و حسن و حسین در صدر اسلام می‌باشد که به مفهوم واقعی حکومت دینی بسیار نزدیک بود و به اعتقاد شیعه نمونه بسیار اعلای آن در زمان ظهور مهدی موعود متحقق می‌شود هر چند که از جهات نظری اجرای صد در صد حکومت دینی از آرمانهاست ولی حکومت معصومین تا اندازه بسیار زیاد به حکومت دینی نزدیک است.

پیامبر در این حدیث از امام مهدی موعود هم یاد کرده است.

میلاد سعید مهدی موعود است آفاق پر از نشاط زین مولود است

برخی از مجلدهای این کتاب نیز با موضوع خاص، به صورت مجزا و جداگانه منتشر گردیده‌اند. برای مثال جلد سیزدهم بحارالانوار که با موضوع غیبت و امام دوازدهم شیعیان است با عنوان مهدی موعود در انتشارات کتاب جمکران با ترجمه علی دوانی به چاپ رسیده‌است.

ماه شعبان شد ربیع خلق تا فاش اندران مهدی موعود دیدار پیمبروار کرد

اکثریت اهل سنت پسر حسن عسکری را مهدی موعود نمی‌دانند و معتقدند مهدی هنوز متولد نشده با این حال معتقدند مهدی از نسل محمد خواهد بود. به عقیده اکثریت اهل سنت و همچنین شیعیان اسماعیلی و نیزاری حسن عسکری اصلاً صاحب پسر نشده‌است. برخی دیگر معتقدند مهدی نمی‌توانست برای سالیان دراز از زمان حسن عسکری تا به حال عمر کند.

از گزارشاتی که برای اثبات لقب بودن بقیةالله برای امام دوازدهم مورد استناد است، عبارت‌اند از گزارشی که از امام ششم جعفر صادق پرسیده شده‌است که: «آیا هنگام سلام به مهدی موعود باید وی را امیرالمؤمنین خطاب کرد؟» جعفر صادق در پاسخ فرموده‌است: «احدی جز علی بن ابی‌طالب نباید به این نام خوانده شود و هرکس بعد یا قبل از وی کس دیگری را به این نام خوانده، کافر بوده‌است.» سپس در جواب سوال‌کننده که چگونه باید سلام کرد گفته‌است: «بگوئید: «السَّلامُ عَلَیْکَ یا بَقیَّةُ اللهُ» و سپس آیهٔ ۸۶ سورهٔ هود را خوانده‌است که «آنچه خدا برای شما باقی می‌گذارد (بقیةالله) بهتر است، اگر واقعاً به خدا ایمان دارید.»

هادی امم، مظهر حق، مهدی موعود آن قائم غایب، زنظر، واقف اسرار

یگانه مهدی موعود حجة بن حسن بزرگ مقصد یزدان ز اول و آخر

گشتند محبان تو از جان و جهان سیر ای مهدی موعود بزن دست به شمشیر

آن‌ها به کمک قزلباشان مذهب ایرانیان از سنی به اجبار به شیعه دوازده‌امامی تغییر دادند. رسمی‌کردن تشیع دوازده‌امامی موجب تحول اساسی در ارزش‌ها و هنجارهای جامعه شد. بسیاری از ارزش‌ها جنبه مذهبی پیدا کردند و برخی باورهای نادرست نیز رواج یافتند. قزلباش‌ها جمعی از افراد تعصبی بودند که شاه اسماعیل صفوی را مرشد خود با صفات الهی می‌دانستند. قزلباش‌ها، شاه اسماعیل یکم را تجسم خدا یا مهدی موعود بر روی زمین می‌پنداشتند. نزدیکی فرهنگی ایران امروز با صفویه، موجب ماندگاری بسیاری از اعتقادات و سنت‌ها شد و باید ریشه برخی خرافه‌های موجود را در این دوره جستجو کرد.

به یمن مولد مسعود مهدی موعود زمین بعرش برین از شرف گرفته سبق

علاوه بر مردان، زنان نیز از رجعت‌کنندگان هستند. بر اساس روایتی از محمد باقر، زنی به نام حمیرا که فاطمه زهرا را مورد اذیت و آزار قرار داده‌است، در قیام مهدی موعود رجعت می‌کند و توسط حجت بن الحسن، محاکمه خواهد شد. به گزارش شیخ صدوق در علل الشرایع، این زن، عایشه — همسر محمد — است که توسط حجت بن الحسن، حد بر او جاری خواهد شد. بر طبق روایتی از جعفر صادق که توسط طبری در دلائل الامامه گزارش شده‌است، سیزده زن از جمله یاران حجت بن الحسن هستند که وظیفه مداوا کردن مجروحان جنگی را عهده‌دار هستند.

این اثر در پاسخ به سؤالی از طرف سید یوسف سدهی اصفهانی، یکی از رهبران مذهبی نجف نوشته شده که در مورد رجعت مهدی موعود سؤال پرسیده بود. این اثر در همان روز دریافت سؤال نوشته شده و به وسیله واسطی به فرد سؤال کننده رسانده شد.