مهدی خان

حمام مهدی خان مربوط به دوره قاجار است و در تبریز، خیابان ثقه الاسلام، کوچه شهید بهروزیه، پلاک ۲ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

چون وعدۀ مهدی خان عمر تو مطوّل چون آرزویم دولتِ تو باد بقایی

طایفه شیرج که در دوهزار ساکن بودند خواهان بیرون راندن بیگانگان (اوصانلوها) از تنکابن شدند ولی در مقابل نیروی تازه‌نفس اوصانلو شکست خوردند و این طایفه تا عصر زندیه در زمان مهدی خان خلابر بر تنکابن حاکم بود.

معمار ساختمان اصلی سفارت‌خانه که در اصل، کاه اتابک بوده، میرزا مهدی خان شقاقی (ممتحن الدوله)، اولین مهندس معمار (آرشیتکت) ایران است که طراحی و نقشه‌کشی آن را خود انجام داده و اجرای آن را نظارت کرده‌است.

دز میدو (در گذشته دژ مهدی ) قلعه ای در شهرستان لالی در کنار روستاهای قلعه میدان و شهرک ابوذر است. این قلعه ثبت آثار ملی نشده اما یکی از بنا های تاریخی استان خوزستان است . در گذشته سکونتگاه خوانین و ایلخانان و حاکمان بزرگی همچون حاکم امان الله خان بابادی و احمد خان بابادی و تقی خان بابادی بوده است. بانی این اثر مهدی خان بابادی است.

با توجه به شواهدی که ارائه شد، نویسنده بر این باور است که هسته اولیهٔ ایل شاهسون بغدادی از نواحی کرکوک به درون ایران کوچانده شده، و به احتمال قریب به یقین از همان بیات‌ها یا طوایف ابواب‌جمع و وابسته‌ای بوده‌است که میرزا مهدی خان استرآبادی به کوچ آنان از کرکوک به خراسان اشاره کرده‌است. (۲۳)

از بزرگان این ایل می‌توان به توشمال حبیب بهادری رئیس ایل پنج‌ستون، حاج ملک‌خان صفربیگی، توشمال فرج، توشمال ناصر یوسفی، کدخدا امین‌بیگ قیطاسی، فاروق بهادری، خان منصور رئیس طایفه کلاه پهن ،مشهدی نادری، میرزاخان، جمشید، رحیم بگ، حاج شاه منصور، کدخدا گنجعلی سبزی،کدخدا مهدی خان نصرالهی،کدخدا سلمان نصرالهی، کدخدا نصرالله، کدخدا سید حسین، کدخدا صفر، کدخدا ملک درویشی، کدخدا کمر، صیدحسین، فرهاد، فرض علی، مرادبگ و ... اشاره نمود.

دومین فرزند محمد جواد به نام محمد حسین خان ترجیح داد که در بازار تهران به شغل موروثی خانواده بپردازد و به تجارت مشغول شد؛ و میرزا محمد مهدی خان هم در تهران ماند که اطلاع چندانی از وی در دست نیست.

معروف است که نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ که معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله کارهای او است، طراحی شده است.

خانه مهدی خان رفیعی مربوط به دوره افشار - دوره قاجار است و در شهرستان درمیان، روستای درمیان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۰۹۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در ششم آذر (قوس) ۱۳۰۶ «عهدنامهٔ ودادیه و تأمینیه» در کابل میان سید مهدی خان فرخ وزیر مختار ایران و غلام صدیق‌خان کفیل وزارت خارجهٔ افغانستان امضا شد که تأیید دوباره‌ای بود بر عهدنامه سال ۱۳۰۰. بنابر «عهدنامهٔ ودادیه و تأمینیه» دو کشور تعهد می‌کردند در اتحادها و ائتلاف‌های سیاسی و نظامی که خلاف استقلال یا امنیت یا اقتدار کشور دیگر باشد یا به آن کشور آسیب سیاسی یا نظامی بزند، نه رسماً و نه عملاً شرکت نکنند، از مشارکت در محاصره یا تحریم اقتصادی یکدیگر خودداری ورزند، چنان‌که هر یک هدف حملهٔ کشور ثالثی شد، دیگری بی‌طرف بماند.