معمرین

برخی از معمرین و ساکنین کهنسال و در قید حیات بنا در بیان زمان شکل‌گیری خانه به نقل از پدران خود به تاریخ ۱۲۴۶ هجری شمسی اشاره می‌کنند. دانسته‌های ما برای اثبات یا رد این تاریخ کافی نیست و حتی مطمئن نیستیم که ۱۲۴۶ شمسی مد نظر است یا قمری. زیرا اگر چه ایشان به تاریخ شمسی اشاره دارند اما رواج ماده تاریخ قمری در دوران قاجار و نیز تفاوت تقریباً ۴۰ ساله‌ای که در قدمت بنا میان دو ماده تاریخ قمری و شمسی ایجاد می‌شود به ما این اجازه را می‌دهد که چنین عدم اطمینانی را مطرح نمائیم. به هر تقدیر این تاریخ تنها تاریخی است که به عنوان سال شروع ساخت مجموعه از یکی از منابع و مستندات استخراج می‌شود و ما نیز فرضیه سال اولیه ساخت بنا را بر آن می‌نهیم.

نماینده طرح معمرین از طرف خانه سینما

طبق اظهارات معمرین و باستان شناسان از کانال شمالی آب قنات میرک آباد شیروان به سطح تپه انتقال می‌یافت (توسط عوامل حاکم) و در آنجا آب انبار می‌شد و کانال جنوبی حکم فاضلاب را داشت.

با توجه به درگیری‌های منطقه‌ای، نا امنی راه‌ها و دخالتهای گاه‌وبیگاه حکمرانان کرمانشاه، و مشکلات طبیعی این مردمان، کوچ به صورت دسته جمعی و گروهی صورت گرفته و در مکانهای سردسیر و گرمسیر در یک محل نزدیک به هم سکونت اختیار می‌کرده‌اند. البته طوایف تابعه ایل هر کدام دارای محدوده‌ای مشخص بوده‌اند که به همان نام طوایف نامگذاری شده‌اند. به گفته معمرین جایگاه هر ایل بیشتر با توافق ایلخان و کلانتر طایفه تعیین می‌شده‌است.

تاریخ دقیقی از بنیان‌گذاری اصلی پخت سوهان زرندی در دست نیست. آن‌طور که معمرین به خاطر دارند، پخت سوهان و شیرینی‌ها محلی در ایام قدیم هم رواج داشته و معمولاً در ایام نوروز اقدام به پخت می‌نموده‌اند. لازم است ذکر شود که سو هان زرندی به ثبت ملی رسیده‌است. این شیرینی از سوهان قم بسیار نازک‌تر و تردتر است و ماده اصلی تشکیل دهنده این سوهان را جوانه گندم یا سمنو تشکیل می‌دهد. سوهان زرندی در انواع مختلفی تهیه می‌شود (سوهان عسلی، سوهان کنجدی، سوهان پسته ای، لقمه ای نارگیلی)

اواخر حکومت قاجاریه طایفه ای سختکوش به نام《سلیم پور》ها که از منطقه ی رودبار به این منطقه کوچ کرده بودند با تدبیر علیرضا خان صولت سلطان کلانتر منطقه تارم زمین، در منطقه ی «بن گود» (شمال سرچاهان امروزی) سکنی گزیده و طبق گفته های معمرین و بزرگان، قسمت های از این محدوده ابتیاع و سپس نخل کاری و سند مالکیت آن نیز بر روی پوست آهو نگارش و به یکی از بزرگان این طایفه تقدیم میشود که متاسفانه اکنون از سرنوشت این سند اطلاعی در دست نیست.

روستای اوغاز کهنه یکی از قرای قدیمی شیروان است که قدمت آن به ۶۰۰ سال می‌رسد و بنای اولیه آن وسیلهٔ ازبکان بنیان‌گذاری شده‌است. عده‌ای از معمرین روستا معتقدند که ترک زبان‌ها مردم اولیهٔ روستا از سر ولایت نیشابور (سلطان میدان) و کرمانجها در زمان افشاریان برای مرزبانی و حفاظت از غارتگری و چپاول ازبکان و ترکمانان به ناحیه کوچانده شده‌اند. این طایفه که در اکثر مناطق شمالی خراسان ساکن شده‌اند همزبانانی در کردستان ایران، عراق و سوریه دارند که به کردشکاکی معروف هستند. کردها (کرمانج) از ایل سیفکانلوی کرمانج چمشگزک می‌باشند.

کلمه «بُشرویه» مرکب از دو بخش «بُش» و «رویه» است و دلالت دارد بر منطقه‌ای که محل رویش «بُش» است و بُش در نظر اهالی و معمرین شهر، بوته‌ای خودرو از تیره گیاهان کم‌آب کویری و بیابانی بوده که برای ادامه حیات خود احتیاج به آب فراوانی نداشته و در اصطلاح مردم «تِرِخ» یا «درمنه» نامیده می‌شده‌است که در اصل «دِرِمنه» است. البته نظرها در این مورد متفاوت است بوته بُش همان درخت بادامشک است که در ارتفاعات بشرویه فراوان می‌روید و در شهرستان فهرج استان کرمان اصطلاح بُش به این درختچه گفته می‌شود.

در مورد وجه تسمیه روستا معمرین محلی معتقدند چون این ایل از افرادی پرقدرت و زورمند تشکیل می‌شد و در برخوردهای قومی کمتر مورد هجوم قرار می‌گرفت به این صفت معروف بود و نام روستا نیز منسوب به ایل زورتانلو است.