معروفیه
معنی کلمه معروفیه در دانشنامه آزاد فارسی
(یا: اُمُّ السَّلاسل؛ جامع السلاسل) بزرگ ترین سلسلۀ صوفیه در تاریخ تصوّف اسلامی، منسوب به معروف کَرْخی. برخی گویند معروف به محضر حضرت امام رضا (ع) باریافته و هدایت از دست ایشان گرفته است. از سلسلۀ معروفیه و چهارده سلسلۀ بزرگ منشعب شده از آن است. ۱. سهروردیه؛ ۲. مولویه؛ ۳. نوربخشیه؛ ۴. صفویه؛ ۵. نعمةاللهیّه؛ ۶. ذهبیۀ کبرویه؛ ۷. ذهبیۀ اغتشاشیه؛ ۸. بکتاشیه؛ ۹. رفاعیه؛ ۱۰. نقشبندیه؛ ۱۱. جمالیه؛ ۱۲. قونویه؛ ۱۳. قادریه؛ ۱۴. پیر حاجاتیّه. گذشته از صحّت انتسابِ تمامی این فرقه ها به سلسلۀ معروفیه، نکتۀ درخور تأمل، سیر تغییر اندیشه درمیان انشعابات این سلسله است. چه، باگذشت زمان، توجّه این سلسله ها به دو بعدِ سلوک عملی و لطایف ذوقیِ صوفیانه، تغییرات معتنابهی یافت. از یک سو، سلسلۀ قونویّه منسوب به صدرالدین قونوی سلسله ای است علمی و ذوقی، و از دیگرسو، سلسلۀ قادریّه گرایشی است عمل گرا و ریاضت طلب (← ریاضت)، با کم ترین توجّه به معارفِ ذوقی و حکمی، از این رو شاید در این نگره، بتوان این دو سلسله را دو سویِ حرکت سلسلۀ معروفیه در تاریخ دانست. امروزه، فرقۀ مستقلی به نام معروفیه وجود ندارد، و کرسی نامه های متّصل به معروف کرخی، از طریق مشایخ این چهارده سلسله، به او اتّصال می یابد. مهم ترینِ این سلسله ها، ذیل مدخل های خاص، در این دایرة المعارف معرفی شده اند.
جملاتی از کاربرد کلمه معروفیه
[سلسله نعمتاللهی] یکی از طریقتهای تصوف و درویشی است که از قرن هشتم هجری به بعد، به دلیل اجتهادات و خدمات شاه نعمتالله ولی، از معروفیه به نعمتاللهی شهرت یافت.
سلسلهٔ نعمتاللهی یکی از طریقتهای تصوف است که از قرن هشتم هجری به بعد، به دلیل اجتهادات و خدمات شاه نعمتالله ولی، از معروفیه به نعمتاللهی شهرت یافت. سلسلهٔ نعمتاللهی در عصر حاضر از معروفترین شاخههای تصوف است.