معاقل

معنی کلمه معاقل در لغت نامه دهخدا

معاقل. [ م َ ق ِ ] ( ع اِ ) ج ِ مَعقِل. ( ناظم الاطباء ). جاهای پناه و قلعه ها. ( آنندراج ) ( غیاث ) ( ناظم الاطباء ). پناهگاهها : قلاع و معاقل آن اطراف که در هیچ ایام ، اعلام اسلاف بدان نرسیده بوده... مستخلص و مستصفی کرد. ( ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 34 ). آن مخاذیل را به تدریج از آن مضیق دور می کرد و معاقل و موائل ایشان می ستد. ( ترجمه تاریخ یمینی ، ایضاً ص 323 ). ابواب احتیاط و اسباب استظهار به معاقل وثیق و خنادق عمیق به احکام رسانید. ( ترجمه تاریخ یمینی ایضاً ص 324 ). معاقل و حصون هند بر دست لشکر او زیر و زبر گردید. ( ترجمه تاریخ یمینی ایضاً 417 ). و سایر جزایر دریابار با حصانت معاقل و مناعت منازل آن از کنار آب بصره تا سواحل هند... منتظم شد. ( المعجم ص 18 ).و آن چنان قومی که به مناعت جانب و حصانت معاقل و کثرت مال و شرکت رجال... ( جهانگشای جوینی ). و رجوع به معقل شود. || مکانهای قلب و مشکل. ( غیاث ) ( آنندراج ). جایهای سخت و مشکل و صعب. ( ناظم الاطباء ). || سرحدها. ( غیاث ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). || ج ِ مَعقُلَه. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ). || هم علی معاقلهم الاولی ؛ ای الدیات التی کانت فی الجاهلیة او علی مراتب آبائهم و حالاتهم. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ). و رجوع به مَعقُلَه شود.

معنی کلمه معاقل در فرهنگ عمید

= معقل

معنی کلمه معاقل در فرهنگ فارسی

( اسم ) جمع معقل : ۱ - جاهای پناه پناهگاهها : و سایرجزایر دریا بار با حصانت معاقل و مناعت منازل آن از کنار بصره تا سواحل هند ... منتظم شده . ۲ - جاهای عقال کردن شتر . ۳- کوههای بلند .

جملاتی از کاربرد کلمه معاقل

«قلعه بیت النعمان» مابین سال‌های (۱۶۲۴–۱۷۴۱م) که أوج حکمرانی (أئمة الیعاربة) بوده، یکی از معاقل استراتیژیکی منطقه بوده‌است، و در حفظ وأمنیت منطقه نقش ایفایی داشته بوده‌است. مدتی نیز به عنوان مسکن مسافرین وشخصیات بازر و أعیان دولت الیعاربة استفاده شده‌است. همچنین گاهی معقل رزمندگان قشون دولت الیعاربة بوده، وگاهی نیز برای برگزاری جشنواره‌های ملی مورد استفاده قرار گرفته‌است.
واز آنجا که معلوم است ایجاد تعدد أبراج واستحقامات وفتحات وتیرکش تیر اندازی وجاهای نگهبانان برای حفاظت از منطقه ایجاد نموده بوده أند و به‌طور شبانه روزی نگهبانان در این برج‌ها کشیک می‌داده أند. «قلعه أسود» قلعهٔ ایست با موقعیت بسیار عالی سوق الجیشی که برفراز «تپهٔ» بلندی ما بین کوه و دره و در امتداد راه دو شهر مهم آن دوران عبری و بریمی واقع شده بوده‌است و نقش برجسته أی در راه بازارگانی وکالاهای تجارتی داشته بوده‌است. چنانکه این دوشهر در عصور وسطی وتا ظهور فجر اسلام نقش ایفایی بر سر راه شرق و جنوب داشته بوده‌است، و «حصن الأسود» یکی از مهمترین معاقل آن دوران بوده‌است. این قلعه از قدیمی‌ترین دژهای دفاعی منطقه ظاهره عمان است.
و از آنجا که روشن است (سور) یا دیوار دژ بهلا واستحقامات وفتحات وتیرکش تیراندازی وجاهای نگهبانان برای حفاظت از منطقه ایجاد نموده بوده أند و به‌طور شبانه روزی نگهبانان در این برج‌ها کشیک می‌داده أند. «قلعه بهلا» قلعهٔ ایست با موقعیت بسیار عالی سوق‌الجیشی که برفراز «تپهٔ» بلندی ما بین کوه و دره و در امتداد راه دو شهر مهم آن دوران عبری و نزوی واقع شده بوده‌است و نقش برجسته أی در راه بازارگانی وکالاهای تجارتی داشته بوده‌است. چنانکه این دوشهر در عصور وسطی وتا ظهور فجر اسلام نقش ایفایی بر سر راه شرق و جنوب داشته بوده‌است، و «حصن بهلا» یکی از مهمترین معاقل آن دوران بوده‌است. این قلعه از قدیمی‌ترین دژهای دفاعی منطقه داخلیه عمان است.