مسعودمیرزا

فرمانروایی سی و چهار ساله مسعودمیرزا ظل‌السلطان فرزند ناصرالدین‌شاه قاجار بر اصفهان، با ویرانی بیش از ۵۰ اثر و بنای تاریخی و باغ ایرانی در پایتخت دولت صفوی همراه بود. شهر اصفهان که در روزگار اوج شکوه خود دارای ۱۳۷ کاخ، ۱۶۲ مسجد، ۴۸ مدرسه، ۲۷۳ حمام و ۱۲ گورستان بود، در دوره ظل‌السلطان بیشتر شکوه و زیبایی خود را از کف داد. یکی از جهانگردان اروپایی در آن زمان نوشته‌است:

سید حسن مدرس که با وی آشنایی نزدیک داشت همواره از او به نیکی یاد می‌کرد. روحیه عدالت‌خواه و قدرت‌ستیز او را که با ظل‌السلطان سر سازگاری نداشت، می‌ستود. شاهزاده مسعودمیرزا نیز در تاریخ مسعودی از خصومت او با خود گلایه می‌کند.

امیر از نخستین همسر خود «جان جان خانم» سه فرزند داشت. میرزا احمدخان ساعدالملک که با منورالسلطنه دختر فرمانفرمای بزرگ ازدواج کرد و دو دختر به نام‌های امیرزاده خانم(همسر عزیزخان مکری) و سلطانه خانم. از عزت الدوله نیز دو دختر داشت که یکی تاج الملوک خانم (اولین همسر عقدی مظفرالدین شاه و مادر محمدعلی شاه) و دیگری همدم الملوک خانم (همسر مسعودمیرزا ظل السلطان) نام داشتند.