مروالرود

در سال ۱۱۶ هجری، حارث بر عاصم بن عبدالله امیر اموی خراسان خروج کرد. او ادعای دعوت به قرآن و سنت داشت و درفش سیاه برافراشت. وعده داد که از تازه مسلمانان خراسان جزیه نگیرد و بر کسی ظلم ننماید. حارث بر قسمت‌های بسیاری از خراسان استیلا یافت. سپاهش نخست فاریاب سپس بلخ، جوزجان، طالقان و مروالرود را به تسخیر درآوردند. چون به دروازه‌های مرو رسید یارانش او را از حمله به مرو بازداشتند و او را گفتند "مرو مرکز خراسان است و سپاهیانش بسیار". حارث به سخنانشان گوش فرا نداد و با سپاهی بزرگ راهی مرو شد. عاصم ابن عبدالله او را شکست داد و بسیاری از یاران حارث در رودهای مرو و جیحون غرق شدند. و با او تنها سه هزار کس باقی ماندند.

تالقان شهری است که وسعت آن در حدود مروالرود دارای آبهای جاری باغهای فراوان و هوایش سالمتر از هوای مروالرود است. تالقان در رشته‌کوه‌های متصل جوزجان قرار دارد و آن را روستاهای آباد و فراوان است.

به نوشته لغت‌نامه دهخدا به آن شهر «انبیر» هم گفته می‌شده‌است. بنابر نوشته ابن حوقل یک روز از اشبورقان فاصله داشته و بزرگتر از مروالرود و دارای تاک‌ها و فراخی نعمت و باغ‌ها و بناهایش از گل بوده‌است.

یاقوت حموی در معجم البلدان گوید «از دو شهری که تالقان نام دارند یکی در خراسان، درمابین بلخ و مروالرود است. این شهر، تالقان بزرگ‌ترین شهر تخارستان است. واقع در دشت، ولی مسافت آن تا کوهسار زیاده از یک تیر پرتاب نیست. اطراف آن را باغات احاطه کرده و از نهر عظیمی سیراب می‌گردد. پهناوری آن برابر یک سوم بلخ است. . و در باب تالقان دوم می‌گوید که عبارت است از شهر و روستایی در مابین قزوین و ابهر و مشتمل است بر چندین قصبه که همه به همین اسم موسوم و معروف می‌باشند.