مدبرات. [ م ُ دَب ْ ب ِ ] ( ع ص ، اِ ) تدبیرکنندگان. چاره گران. ج ِ مدبرة. رجوع به مدبر و مدبرة شود. || فرشتگان و قوا. ( از ناظم الاطباء ). فرشتگانی که از آسمان فرودآیند. ( فرهنگ خطی ). || در فلسفه اشراق ، نفوس فلکیه و انسیه. ( فرهنگ علوم عقلی ). رجوع به حکمت اشراق ص 147 و 153 شود. - مدبرات انواع ؛ ارباب انواع. رجوع به فرهنگ علوم عقلی و حکمت اشراق ص 200 شود. - مدبرات سفلیه ؛ نفوس ناطقه. رجوع به فرهنگ علوم عقلی و حکمت اشراق شود. - مدبرات علویه ؛ نفوس ناطقه فلکیه و عقول مجرده عرضیه. رجوع به فرهنگ علوم عقلی و حکمت اشراق ص 152 شود.
معنی کلمه مدبرات در فرهنگ فارسی
( اسم ) جمع مدبره ( مدبر ) : ۱- تدبیر کنندگان . ۲- نفوس فلکیه وانسیه . یا مدبرات انواع . ارباب انواع . یا مدبرات سفلیه . نفوس ناطقه . یا مدبرات علویه . ۱ - نفوس ناطق. فلکیه . ۲ - عقول مجرد. عرضیه .
جملاتی از کاربرد کلمه مدبرات
آوردهاند که پادشاهی بود، عالمی، عادلی، خدای ترسی، رعیت پرسی خداوندا! پادشاه عهد ما را برداد و عدل و انصاف ثابت دار و آن پادشاه را امیران بودند. بعضی اهل قلم که تدبیر ملک را از مدبرات امر تعلیم کرده بودند. قلمشان چون قلم فرشته در دست راست، نرفتی الا به خیرات. مکرو تزویر و مظلوم شکنی را زهره نبودی که گرد دفتر و قلمشان گشتی. دفترهای ایشان، در دیوان روشنایی دادی، همچون نامهٔ مؤمنان در دیوان قیامت و بعضی بندگان، اهل شمشیر و عَلَمْ بودند، جانباز.
جوادی آملی معتقد است انسان کامل جامعِ همه کمالها و نیز جامع تمام کلمهها است. انسان کامل کتابی است ناطق. قرآنِ تدوینی رموز جهان بیرون را در خود دارد و انسان کامل همه آنها را در نهان و نهاد خود مشهود مییابد. ملائکه شاگردان انسان کامل اند که نمونه بارز آن اهل بیت هستند. انسان کامل معلم ملائکه است و محور درس آنها اسمای الهی است و ملائکه میشوند مدبرات امر و با این اسماء، کل عالم را تدبیر میکنند.