مخبرالدوله

معنی کلمه مخبرالدوله در لغت نامه دهخدا

مخبرالدوله. [ م ُ ب ِ رُدْ دَ / دُو ل َ ] ( اِخ ) علی قلی خان... پسر بزرگ رضاقلی خان معروف به لله باشی ( 1245 - 1315 هَ. ق. ) او در شیراز تولد یافت و در یازده سالگی با پدر به تهران آمد. در سال 1268 وارد دارالفنون شد و سال بعد بریاست کتابخانه دارالفنون انتخاب شد. در سال 1272 هَ. ق. دردستگاه اعتضادالسلطنه وزیر علوم که کارسیم کشی تلگراف ایران را به عهده داشت وارد خدمت شد. در سال 1293 هَ. ق. امور تلگراف ابتدا بطور امانی وسپس بطور مقاطعه به او واگذار شد. در سال 1298 هَ.ق. با داشتن سمت وزارت تلگراف ، وزیر علوم نیز شد و سال بعد وزارت معادن نیز به مشاغل وی منضم گردید. درسال 1302 وزیر تجارت شد. در سال 1314 پس از عزل امین السلطان علاوه بر سمت وزارت فرهنگ ، تلگراف ، معادن ، ریاست ضرابخانه و خزانه وزیر داخله هم شد. و رجوع به تاریخ رجال ایران تألیف بامداد ج 2 صص 455-459 شود.

معنی کلمه مخبرالدوله در فرهنگ فارسی

علی قلی خان ( ف. ۱۳۱۵ ه. ق ) ابن رضا قلی خان هدایت هزار جریبی ( مولف مجمع الفصحا ) . وی از تحصیل کردگان فرنگ بود پس از مراجعت بکار امتداد خطوط تلگرافی در ایران مامور گردید. در سال ۱۲۸۶ به لقب مخبرالدوله ملقب شد . در سال ۱۲۹۶ وزیر تلگراف در ۱۲۹۸ وزیر علوم و رئیس دارالفنون در ۱۲۹۹ وزیر معادن در ۱۳۱۴ ( ابتدای سلطنت مظفر الدین شاه ) وزیر داخله بود.

جملاتی از کاربرد کلمه مخبرالدوله

پدرش غلامرضا خان مخبرالدوله از رجال قاجار و خاندان معروف هدایت و مادرش ابتهاج‌الملوک دختر میرزا اسماعیل‌خان اعتبارالسلطنه بود. در رشته مهندسی راه و ساختمان در بلژیک درس خواند و پس از بازگشت به ایران به استخدام وزارت طرق و شوارع (راه) درآمد. مدتها مدیر ادارات مختلفی در این وزارت‌خانه بود تا اینکه به ریاست راه‌آهن آذربایجان و سپس معاونت راه‌آهن رسید.
ساتنیک همچنین در زمینهٔ بازیگری نمایش و نمایشنامه‌نویسی نیز فعالیت داشته‌است. ساتنیک دانش آموختهٔ کنسرواتوار شارلتنبورگ برلین و کنسرواتوارهای سلطنتی مسکو، رم و فرانسه در رشتهٔ آواز، باله و نمایش بود. وی در ۱۳۰۶ خورشیدی اپرت (الههٔ جشن گل‌ها) را به نگارش درآورد و در ۱۳۰۷ خورشیدی سینما - تئاتر (پری) را در میدان مخبرالدوله پایه‌گذاری کرد. مادام پری را می‌توان نمادی از هنرمندان عرصهٔ نمایش ایران در آغاز سدهٔ اخیر و به ویژه، نمادی از نهضت هنری زنان آن دوره دانست.
بنا به گفتهٔ علی‌قلی مخبرالدوله که در آغاز مسئول کتاب‌خانه دارالفنون بود، کتاب‌خانه کتاب‌های کمی داشت. با افزوده شدن کتاب از سوی استادان و دانشجویان، همچنین کتاب‌های تاریخ اروپایی، کتابخانه بزرگ‌تر شد. اهدای کتاب نیز در رشد کتاب‌خانه مؤثر بود. برای نمونه، ۱۲۴۲، اعتضادالسلطنه کتاب‌خانه‌اش را که کتاب‌هایی به زبان‌های فارسی و اروپایی داشت به دارالفنون بخشید. دهه ۱۳۱۰ که کتابخانه ملی ایران تأسیس شد، گنجینه دارالفنون به آن منتقل شد.
براساس سال شمار زندگی بهار به قلم محمد گلبن، محمد تقی بهار در سال‌های آخر عمر به بیماری سل مبتلا شد و در سال ۱۳۲۶ برای مداوا از تهران به سوئیس رفت. وی سرانجام در روز اول اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۰، در ساعت ۸ صبح، در منزلش در خیابان ملک‌الشعرا بهار، خیابان تخت جمشید فوت کرد و در دوم اردیبهشت ماه بعد از ظهر جنازه او را از مسجد سپهسالار تا چهار راه مخبرالدوله بر سر دست بردند و در ساعت ۴ بعد از ظهر همان روز او را در شمیران در باغ آرامگاه ظهیر الدوله، به خاک سپردند.
چند سال قبل در خدمت بودم. روزنامه فوائدی که دولت انگلیس از غوص مروارید بحر عمان می‌برد خوانده شد. شاه به خیال افتادن کشتی ابتیاع فرمایند. بهار آن سال مخبرالدوله تعهد ابتیاع کشتی را نمود. مرتضی خان پسر خودش را که در برلن تحصیل می‌کرد به تهران احضار نمود. سی هزار تومان پول گرفت که ابتیاع کشتی نماید. مرتضی خان فرنگ رفت مبلغی از پول را تلف کرد. مخبرالدوله شنید. ناخوشی را بهانه کرد، اجازه فرنگ رفتن خواست. برلن رفت. سی هزار تومان قیمت کشتی عاقبت به نود هزار تومان رسید.
حسین‌قلی‌خان مخبرالدوله (۱۲۶۴-۱۳۳۵ هجری قمری) از رجال قاجار.
او فرزند حسین‌قلی مخبرالدوله بود از بنیانگذاران تلگراف در ایران و برادرزاده مخبرالسلطنه و صنیع‌الدوله بود که از دولتمردان تأثیرگذار دوران قاجار و پهلوی بودند. در پاریس در رشتهٔ حقوق تحصیل کرد. پس از بازگشت به ایران وارد وزارت امور خارجه شد.
ساختمان سینگر مربوط به دوره پهلوی است و در تهران، خیابان سعدی بعد از چهار راه مخبرالدوله پلاک ۱۵۰ قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۶۲۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
رضا خرمی (زاده ۱۵ دی ۱۳۲۵ در محله مخبرالدوله تهران) یک کشتی‌گیر اهل ایران و دارنده مدال نقره مسابقات کشتی آزاد بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ است.
ایستگاه مترو سعدی در چهاراه مخبرالدوله (تقاطع خیابان سعدی و جمهوری)نزدیکترین راه دسترسی به این خیابان می‌باشد.