گمارا

اگرچه به‌طور سنتی پسران از همان سه سالگی آغاز به یادگیری الفبای عبری می‌کردند، پسران به‌طور معمول در حدود ۵ سالگی وارد خدر می‌شدند. پس از یادگیری خواندن عبری، آن‌ها بلافاصله به مطالعه تورات می‌پرداختند، و با سفر لاویان و پنج کتاب موسی آغاز می‌کردند. آنها همچنین معمولاً یادگیری میشنا را از حدود ۷ سالگی و تلمود (شامل میشنا، گمارا و توضیحات اضافی) را به محض تسلط بر میشنا آغاز می‌کردند. بلند خواندن برای یکدیگر و به‌یادسپاری اصلی‌ترین روش‌هایی بود که برای آموزش این مطالعات پیچیده استفاده می‌شدند. در سن ۱۳ یا ۱۴ سالگی، پایان تحصیلات پسران در خدر همزمان با بر میتصوا وی می‌شد.

یهودیان معتقدند موسی ده فرمان و تورات را از کوه سینا با خود پایین آورد و به جز پنج کتاب (سفر) موجود، تورات محتوای دیگری هم دارد که آن را میشنا یا تورات شفاهی هم می‌نامند و در آن توضیح می‌دهد چگونه می‌توان قوانین پنج سفر را انجام داد. تفسیری که بر میشنا نوشته شده‌است گمارا نام دارد و این دو کتاب را با هم تلمود می‌نامند.

در طول سه قرن بعد از تألیف میشنا، خاخام‌های فلسطین و بابل در مورد آن به بحث و گفتگو پرداختند. نتیجهٔ این بحث‌ها در گمارا ثبت شده‌است. گمارا در عبری به‌معنی تکمیل شدن یا یادگیری است. گمارا به‌طورکلی به تفسیر بهتر نظرات تاناییم می‌پردازد. خاخام‌های گمارا، آمورائیم نام دارند.

تلمود، دارای دو بخش اصلی است: اولین قسمت میشنا (משנה) نام دارد که در حدود سال ۲۰۰ میلادی تکمیل شده‌است و تفسیر خاخام‌های یهودی بر تورات است که «تورات شفاهی» نامیده می‌شود. قسمت دوم گمارا نام دارد که در سال ۵۰۰ میلادی تکمیل شده‌است که شامل نوشتارهای خاخام‌هاست و در بسیاری موارد به مسائلی فراتر از آنچه در تورات اشاره شده‌است می‌پردازد. تلمود ممکن است به میشنا، گمارا یا هر دو در یک کتاب گفته شود.

تلمود بابِلی به‌صورت مجموعه‌ای از میشنا به زبان عبری قدیم و گمارا که به زبان آرامی نوشته شده‌است می‌باشد. دلیل این تفاوت زبانی، فاصله زمانی بزرگ بین تألیف این دو قسمت است. در زمان تاناییم، زبان مورد استفاده یهودیان عبری بود، درحالی‌که در زمان آموریم، زبان مورد استفاده آرامی بود. عبری برای کتاب‌های مذهبی در حد کمی مورد استفاده قرار می‌گرفت.