گلژی
جملاتی از کاربرد کلمه گلژی
به محض تشکیل پروتئینهای ترشحی، غشای شبکهٔ آندوپلاسمی آنها را از پروتئینهای باقیمانده در سیتوزول جدا میکند. پروتئینهای ترشحی با وزیکولهای غشایی حبابمانند از شبکهٔ آندوپلاسمی انتقالی بیرون میآیند. به این وزیکولهایِ در حالِ انتقال به بخشهایِ دیگری از یاخته، وزیکولهای ناقل گفته میشود. پروتئینهای انتقال لیپید موجود در محل تماس غشایی، راهکاری جایگزین برای انتقال لیپیدها و پروتئینها به خارج از شبکهٔ آندوپلاسمی هستند. محل تماس غشایی، مکانی است که شبکهٔ آندوپلاسمی با غشای دیگر اندامکها مانند غشای پلاسما، گلژی یا لیزوزوم ارتباط نزدیک و پایداری دارد.
عوامل مختلفی در کنترل حرکتی مشارکت میکنند. گیرندههای دوک ماهیچهای یکی از عواملی هستند که در فرایند کنترل حرکت نقش دارند. این گیرندهها همانند اندامهای وتری گلژی به صورت ناخودآگاه در امر کنترل ماهیچهها اسکلتی دخالت میکنند. پیامهای حاصل از این گیرندهها به عنوان گیرندههای ماهیچهای به نخاع، مخچه، قشر مغز و سایر قسمتهای دستگاه عصبی جهت کنترل حرکتی منتقل میشود. فیبرهای داخل دوک ماهیچهای در قسمت مرکزی که هستهها قرار میگیرند، معمولاً فاقد اجزای انقباضی اکتین و میوزین هستند. بخش انقباضی عموماً در دو انتهای فیبرهای داخل دوکی وجود دارد. انقباض فیبرهای داخل دوکی از دو ناحیه انتهایی باعث کشیده شدن بخش مرکزی و در نتیجه تحریک پایانههای اولیه و ثانویه میگردد.
دستگاه گلژی پس از اتمام فرایند اصلاح، محصولات فرآوریشده را طبقهبندی کرده و به قسمتهای مختلف یاخته میفرستد. آنزیمهای گلژی برای کمک به این موارد، برچسبها یا برچسبهای شناسایی مولکولی را اضافه میکنند. بعد از اینکه همه چیز مرتب شد، دستگاه گلژی محصولهای خود را با وزیکولهایی که از غشای آن جوانه میزنند، از رویهٔ ترانس خود ارسال میکند.
نقص در آنزیم ان استیل گلوکزآمیل فسفوترانسفراز (نقص در تعدیل آنزیمهای لیزوزومی در سیستم گلژی پس از ترجمه آنها که جهت انتقال آنها به لیزوزومها بایستی صورت گیرد).
در مخمر، بیشتر لیپیدها در شبکه آندوپلاسمی، ذرات لیپید یا میتوکندری ساخته میشوند و ساخت لیپید در غشای پلاسما یا غشای هستهای کم است یا اصلاً وجود ندارد. بیوسنتز اسفنگولیپید در شبکه آندوپلاسمی آغاز و در دستگاه گلژی تکمیل میشود. در پستانداران نیز به استثنای چند مرحله نخست بیوسنتز لیپید اتری که در پراکسیزومها رخ میدهد، وضعیت مشابه است. لیپیدها با انتقال از این مکانهای سازنده، غشاهای گوناگونی را میسازند که اندامکهای درون یاخته را محصور میکنند. با اینکه روشن است که در پیدایش اندامکها، انتقال لیپید یک فرایند اصلی است، هنوز سازوکارهای انتقال لیپیدها درک نشدهاند.
با مطالعه سلولها توسط میکروسکوپهای نوری و الکترونی به این نتیجه رسیدهاند که دستگاه گلژی هم در سلولهای جانوری و هم در سلولهای گیاهی وجود دارد و یکی از اجزا مهم ساختمانی سلولهاست که به ویژه در اعمال ترشحی سلولها فعالیت زیادی دارد.
مشاهده دستگاه گلژی با میکروسکوب الکترونی تشخیص سه بخش را امکانپذیر میسازد: ساکولها، دیکتیوزومها و مجموعه آنها.
وزیکولها واحدهای کوچک غشایی و ناقل هستند که میتوانند مولکولها را ذخیره و میان بخشهای گوناگون جابهجا کنند. بیشتر وزیکولها غشاهای ساخته شده در شبکه آندوپلاسمی را به دستگاه گلژی و سپس از دستگاه گلژی به مکانهای مختلف منتقل میکنند.
نقش اصلی دستگاه گلژی ترشح پروتئینهای ترشحی و آنزیمهای موجود در لیزوزومها و پراکسیزومها است. ترشح میتواند پیوسته یا ناپیوسته باشد.
اندامهای وتری گلژی نوع خاصی از گیرندههای مکانیکی هستند که در عضلات مخطط، بیشتر به تغییر قوام یا تون عضلانی حساس هستند و این تغییرات را به دستگاه عصبی مرکزی گزارش میدهند. اطلاعات حاصل از این گیرندهها بیشتر به نخاع، مخچه و قشر مغز جهت کنترل بیشتر و دقیق تر اعمال حرکتی انتقال مییابد.