گلمکان. [ گ ُ م َ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش طرقبه شهرستان مشهد، در شمال باختری مشهد ومحدود است از طرف شمال به کوه تخت رستم ، از جنوب به دهستان شاندیز، از باختر کوه بینالود و از خاور به دهستان بیزکی و چناران. کلیه قرای این دهستان که عبارت از 33 آبادی است در داخل دره و دامنه خاوری بینالود واقع است. این کوه بواسطه ارتفاعی که دارد ریزش برف و باران در ارتفاعات و دامنه آن زیاد و بالنتیجه از آب آن قراء و قصبات اطراف استفاده قابل ملاحظه نموده و کلیه دهات اطراف دارای محصول فراوان و باغات زیاد میباشد و بهمین جهت بیشتر قرای این دهستان ییلاقی و تفرج گاه اهالی شهر مشهد است. در 12هزارگزی جنوب خاوری گلمکان محلی است موسوم به چشمه سبز این محل دردامنه کوه نیشابور واقع شده و مساحت آن در حدود 1500 گز است. اطراف این محل را کوههای مرتفع احاطه نموده فقط از یک طرف به عرض تقریباً 30 یا 40 گز از بریدگی استفاده شده ، راهی است که داخل این محوطه آب فراوانی از زمین میجوشد که استخر بزرگی را تشکیل داده واز اطراف این استخر نیز چشمه های فراوانی از دامنه کوه جاری است که آب این چشمه ها نیز داخل استخر شده وهمه این آبها از همان دهانه خارج و دهستان گلمکان را مشروب مینماید. بین این چشمه ها چشمه ای است موسوم به چشمه اشتها آب آن تا اندازه ای سرد و گواراست و برای هرگونه اغذیه محلل خوبی است. هوای آن بقدری سرد است که از 6هزارگزی اشجار آن کوتاهتر و تا 3هزارگزی خاتمه یافته از سه هزارگزی تا محل چشمه سبز فقط گیاه میروید. بواسطه صعب العبور بودن راه و سردی هوا و نداشتن سکنه ، کمتر اهالی به آن محل میروند. بطور کلی گلمکان و قرای آن عموماً ییلاقی و کوهستانی است و از 33آبادی بزرگ و کوچک تشکیل میشود. مجموع نفوس آن در حدود 14562 تن است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ). گلمکان. [ گ ُ م َ ] ( اِخ ) قصبه مرکز دهستان گلمکان بخش طرقبه شهرستان مشهد واقع در 18هزارگزی شمال باختری طرقبه و 5هزارگزی باختر راه شوسه قدیمی مشهد به قوچان. هوای آن معتدل و دارای 2264 تن سکنه است. آب آن از رودخانه و چشمه سار و قنات و محصول آن غلات ، میوه وخشکبار است. شغل اهالی زراعت و صنایع دستی آنان قالی بافی و راه آن اتومبیل رو است. دارای دبستان و دفتر ازدواج و طلاق است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).
معنی کلمه گلمکان در فرهنگ فارسی
قصبه مرکز دهستان گلمکان واقع در ۱۸ کیلومتری شمال باختر طرقبه . کوهستانی و معتدل دارای ۲۲۶۴ تن سکنه محصول غله میوه و خشکبار صنعت دستی قالی بافی .
معنی کلمه گلمکان در دانشنامه عمومی
گلمکان (گلبهار). گلمکان، شهری از توابع بخش گلمکان، شهرستان گلبهار در استان خراسان رضوی ایران است. نام قدیم این شهر گورمکان بوده است. این نام توسط ناصرالدین شاه قاجار به گلمکان تغییر کرد. وجود گورستان های بزرگ و متعدد در شهری کوچک با جمعیتی اندک خود گواهی بر این مدعاست که این منطقه دارای تاریخ غنی و کهن بوده و روزگاری میزبان جمعیت عظیمی بوده است که امروز اثری از آن ها نیست. [ نیازمند منبع] بر پایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۸٬۳۷۳ نفر ( در ۲٬۸۶۱ خانوار ) بوده است. مردم گلمکان به زبان فارسی سخن می گویند و شیعه هستند. گلمکان دارای جاذبه های گردشگری فراوانی مانند دریاچهٔ چشمه سبز، آرامگاه عبدالرحمان گهواره گر، اقامتگاه بومگردی، صنایع دستی، پیست اسکی شیرباد و … است. این شهرستان با روستاهای اسجیل، دولت آباد و کوشکان همسایه است.
جملاتی از کاربرد کلمه گلمکان
حسین‌آباد (گلبهار)، روستایی از توابع بخش گلمکان شهرستان گلبهار در استان خراسان رضوی ایران است.
دهستان چشمه‌سبز دهستانی در بخش گلمکان شهرستان گلبهار در استان خراسان رضوی ایران به مرکزیت روستای چنار است. این دهستان بر اساس مصوبه هیئت وزیران در تاریخ ۱۲ آبان ۱۳۹۹ تأسیس شد.
این روستا در بخش گلمکان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۴۸۰ نفر (۱۳۲خانوار) بوده‌است.
بخش گلبهار در شهرستان چناران بر اساس مصوبهٔ هیئت وزیران در تاریخ ۹ اسفند ۱۳۶۸ از ترکیب سه دهستان بیزکی، درزآب و گلمکان به مرکزیت روستای محسن‌آباد تأسیس شد. دهستان درزآب بر اساس مصوبهٔ ۱۸ اسفند ۱۳۸۱ از این بخش جدا شد و به بخش مرکزی شهرستان مشهد، ملحق شد. در تاریخ ۱۲ آبان ۱۳۹۹ از ترکیب دو دهستان دهستان بیزکی و دهستان نوبهار و شهر گلبهار، بخش مرکزی شهرستان نوبنیاد گلبهار به مرکزیت شهر گلبهار تأسیس شد.
این روستا در دهستان گلمکان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱٬۱۸۷ نفر (۳۳۹خانوار) بوده‌است.
ارگی، روستایی از توابع بخش گلمکان شهرستان گلبهار در استان خراسان رضوی ایران است.
این روستا در دهستان گلمکان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۶۹ نفر (۶۹خانوار) بوده‌است.
این روستا در دهستان گلمکان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران سرشماری عمومی نفوس و مسکن (١٣٨۵)، جمعیت آن ٧۴۴ نفر و ١۴۴ خانوار بوده است.
حسن اقه، روستایی از توابع بخش گلمکان شهرستان گلبهار در استان خراسان رضوی ایران است.
این روستا در دهستان گلمکان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۹ نفر (۲۲خانوار) بوده‌است.
