کرکویه

شهرستان هیرمند یکی از دروازه‌های تجاری ایران به افغانستان است و مبادلات تجاری از طریق مرز میلک در جنوب هیرمند انجام می‌شود و سالانه تجار ایرانی، افغان و… وارد هیرمند وراهی مقصد و مبدأ خود می‌شوند. علاوه بر این وجود دریاچه هامون و جاذبه‌های دیدنی مانند آتشکده کرکویه می‌تواند موجب رونق گردشگری شهرستان و شهر دوست محمد می‌شوند.

نگارندهٔ ناشناس متن، سرود را زیر داستانی از پیدایش آتش کَرکُوی، و در توضیح باورهای زرتشتیان دربارهٔ آن آتش، به نقل از آن‌ها آورده. در بازگفت او از این داستان، افراسیاب شاه توران، در پیِ شکست از کیخسرو، به دژ بُنکوه در سیستان پناه می‌برد. در آنجا با جادوی خود، تاریکیِ فراگیری گرداگرد بارو پدیدمی‌آورد که کیخسرو از ورود به آن بازمی‌ماند. شاه، به نیایشگاهِ گَرشاسپ در سیستان می‌رود و جامهٔ نیایش به تن می‌کند. ایزد در پاسخ به نیایش او، روشنایی‌ای پدیدمی‌آورد که تاریکی در برابر آن ناچیز می‌شود. کیخسرو و رستم دژ را به آتش می‌کشند و افراسیاب می‌گریزد. نگارنده، آتشِ آتشگاه کرکویه را آن روشنایی می‌داند که پدیدار شد که (به گفتهٔ او) زرتشتیان آن را به گواهِ سرود کرکوی، «هوش گرشاسپ» می‌دانند.

به مناسبت ۳۰ سالگی تأسیس بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه (ار.اف. ای)، او سروده آتشکده کرکویه را به همراه سپند دادبه در رادیو بین‌المللی فرانسه اجرا کرد.

دیرینگی آتشکدهٔ کرکویه را به زمان کیخسرو نسبت داده‌اند و بنا بر روایات کرکویه تا سدهٔ هفتم هجری آباد بوده‌است.[نیازمند یادکرد دقیق] کرکویه توسط نویسندگان دوران اسلامی توصیف شده‌است. از آن میان، استخری کرکویه را نخستین راهی می‌داند که سیستان را به هرات پیوند می‌هد و بر پایهٔ گفتهٔ وی، کرکویه در سه فرسنگی زرنگ واقع شده‌است.

آثار به جا مانده از دوران کهن در این شهرستان گواه قدمت بسیار زیاد شهرستان هیرمند است ، آتشکده کرکویه از زمان زرتشتیان به جا مانده جز مکان های مقدس مردمان آن دوره بوده است از دیگر آثار تاریخی این شهرستان آسیاب بادی رنده می باشد که جهت مهار کردن انرژی باد واستفاده از انرژی مکانیکی جهت آسیاب گندم بوده است .

واژهٔ کار یا کر در زبان پارسی کهن به معنی مردم جنگاور و جنگجو است؛ بنابراین می‌توان گفت کرکویه به معنی کوی جنگاوران است.