چوپانیان
معنی کلمه چوپانیان در فرهنگ فارسی
سلسله ای از امرا که پس از درگذشت ابو سعید بهادر خان در قسمی از ایران حکومت کردند ٠
معنی کلمه چوپانیان در دانشنامه آزاد فارسی
سلسله ای از امرای مغول. نام این سلسله از «امیرچوپان» که در دورۀ اُلجایتو، امیرالاُمرای کل و در زمان سلطان ابوسعید بهادر، یکه تاز میدان بود، گرفته شده است. پس از او، پسران و نوادگانش در آذربایجان، عراقِ عجم، آسیای صغیر و گرجستان به فرمانروایی رسیدند و به نام چوپانیان مشهور شدند. حکومت امیران چوپانی در واقع ادامۀ فرمانروایی مغولان در ایران است. آن ها گروهی از قبایل مغول بودند که ظاهراً فردی از خان های مغول را به تخت می نشانیدند و به نام او مقاصد خویش را پیش می بردند. چوپانیان همواره با آل مُظَفّر در جنوب و آل جَلایر در غرب ایران در جدال بودند. فرمانروایان مشهور چوپانی عبارت اند از امیر شیخ حسن کوچک و امیر مَلِک اشرف که با کشته شدن او در ۷۵۹ق، دورۀ سیاسی سلسلۀ چوپانی نیز پایان یافت.
جملاتی از کاربرد کلمه چوپانیان
مسعودشاه در سال ۷۳۸ هجری قمری به طلب میراث حکومت پدر بر جنوب ایران به شیراز آمد و بر فارس مسلط شد. وی در عصر نزاع حکومتهای رودرو که سرانجام به حذف اغلب خاندان‌های متنازع و بالا آمدن خاندان آل مظفر و خاندان ایلکانی منجر شد، سخت مورد حمایت امیر حسن بزرگ ایلکانی بود و این امیر، مسعودشاه را در برابر چوپانیان و مظفریان، پشتیبان بود. سبب این پشتیبانی، پیوند سببی دو خاندان ایلکانی و اینجو بود بدین سان که مسعودشاه، سلطان بخت را در ازدواج داشت و این سلطان بخت، خواهر دلشادخاتون، بیوه سلطان ابوسعید ایلخانی و همسر امیر حسن بزرگ ایلکانی بود و این پیوند در نزاعهای قدرت موجب همگرایی اینجویان و ایلکانیان در برابر دیگر قدرتهای متنازع از قبیل آل مظفر و چوپانیان شده بود.
شیخ حسن بن تیمورتاش بن چوپان ملقب به شیخ حسن کوچک و شیخ حسن چوپانی (زادهٔ ۱۳۱۷ میلادی / ۷۱۷ هجری — درگذشتهٔ ۱۳۴۳ میلادی / ۷۴۴ هجری) پسر نخست تیمورتاش، برادر بزرگ‌تر ملک اشرف چوپانی و نخستین فرمانروا از دودمان چوپانیان است. او از سال ۱۳۳۸ تا سال ۱۳۴۳ میلادی و به مدت ۵ سال بر شمال‌غرب و غرب ایران و سرزمین‌های مجاور حکومت کرد. شیخ حسن و ملک اشرف هردو نایب‌السلطنه بودند؛ ولی هم سلطان (که باید منسوب به چنگیزخان می‌شد) و هم وزرا را خودشان انتخاب می‌کردند.