چهریق. [ چ َ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای هفت گانه بخش سلماس شهرستان خوی در جنوب باختری بخش و در مرز ایران و ترکیه واقع است. از شمال به دهستان کره سنی از جنوب بگردیان و شیطال از خاور به دهستان حومه از باختر بمرز ایران و ترکیه و شیطال محدود است. موقعیت این دهستان کوهستانی و سردسیراست. آب مزروعی آن از چشمه سارها و آب ( برف و باران )کوههای مرزی میباشد. قسمتی از این آبها پس از مشروب نمودن قراء به رودخانه زولا میریزد. دهستان چهریق از 30 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده مجموع سکنه آن درحدود 2780 تن میباشد. شغل اهالی گله داری و صنایعدستی و جاجیم بافی است. محصولش غلات ، توتون است. این دهستان بنام قریه چهریق که مرکز دهستان میباشد معروف است و محل سکونت ایل شکاک میباشد. تمام راههای این دهستان کوهستانی است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ). چهریق. [ چ َ ] یکی از قلاع خوی میباشد و مدتی سیدعلی محمد باب مقتدای طایفه بابیه... در آن قلعه مأخوذ و موقوف بود. ( مرآت البلدان ج 4 ص 302 ). دهی است از دهستان چهریق بخش سلماس شهرستان خوی. در 19500 گزی جنوب باختری سلماس واقع است. تا سلماس راه ارابه رو و 200 تن سکنه دارد. از رودخانه زولا آبیاری میشود. محصولش غلات و شغل اهالی زراعت و گله داری است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ) : مقرر شدکه سید را از قلعه چهریق به شهر تبریز آورند... سید باب را از چهریق به تبریز آوردند و در مقام تحقیق حال او برآمدند. ( روضةالصفای ناصری ج 10 ). سیدعلی محمد شیرازی ملقب به باب مدتی در این قلعه زندانی بوده است. سابقاً مجملی از دعوی سیدعلی محمد شیرازی ملقب به باب و خلفای او در فارس و مکالمه نظام الدوله حسین خان صاحب اختیار آن ملک با او و آوردن معتمدالدوله منوچهرخان او را به اصفهان و بعد از آن بردن او بقلعه چهریق سلماس و خوی مرقوم افتاد. ( روضةالصفای ناصری ج 10 ). چون بر امنای دولت واضح شد که عامه خلایق بجهت محبوس بودن سید در قلعه چهریق در باب علم و فضل او سخنان بلند میگویند... ( روضةالصفای ناصری ج 10 ).
معنی کلمه چهریق در فرهنگ فارسی
دهیست از دهستان چهریق بخش شاهپور شهرستان خوی .
جملاتی از کاربرد کلمه چهریق
بنابراین معلوم میشود که باب به‌سختی در محبس می‌گذراند و شکایت دارد و نسبتاً مدت آنهم طولانی بوده‌است زیرا که برحسب مدارکی که ما شرح دادیم در سال ۱۲۶۴ به ماکو رفت و اجرای قتلش در ۲۷ شعبان ۱۲۶۶ واقع شد مطابق با ۸ ژوئیه ۱۸۵۰. ولی قبل از اجرای قتل، محبس او را تغییر دادند و از ماکو به قلعه چهریق بردند.
این روستا در دهستان چهریق قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۲۸۴نفر (۸۲ خانوار)
در این نبرد عده زیادی از اکراد کشته و بقیه از جمله سمیتقو به خاک ترکیه پناهنده شدند. در ترکیه بین سمیتقو و عده از راهزنان زد و خوردهایی به‌وجود آمد و در این برخوردها جواهرخانم همسر سمیتقو به قتل رسید. از دیگر سو برای تعقیب سمیتقو و یاران وی فرماندهی قوا به هنگ سوار سنگین اسلحه دستور تعقیب داد و این هنگ بدون اکتشاف نظامی وارد منطقه شد و با تلفات سنگین عقب نشینی کرد. فتح قلعه چهریق و شکست سمیتقو باعث شد از اطراف و اکناف کشور تلگرافهای زیادی برای وزیر جنگ (رضا خان) ارسال شود. روزنامه‌ها صفحات اول خود را اختصاص به نبرد شکریازی داده بودند. سلطان احمدشاه قاجار و موتمن الملک، رئیس مجلس، با ارسال تلگراف و نامه حصول این پیروزی را به وزیر جنگ تبریک گفتند.
به همین دلیل باب به زور از قلعه چهریق به تبریز برده شد و یک بار دیگر در برابر قضاتی که حکمشان نتیجه قطعی بود مورد بازخواست قرار گرفت. محکمه‌ای که او اکنون به آن تن در داده بود چیزی جز یک سری اهانت‌ها و بی‌احترامی‌های مکرر نبود. به هر حال شکنجه گران او نگران گرفتن یک نتیجه بودند و آن اینکه رسماً باب را وادار کنند از تعالیمی که می‌آموزد صرف نظر کند. اما آن‌ها قادر به انجام آن نشدند.
قلعه چهریق در نزدیک ارومیه در آذربایجان که میرزا علی‌محمد باب قبل از اعدام در آنجا محبوس بوده و به جبل شدید از آن تعبیر می‌کند.
این روستا در دهستان چهریق قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۷۱نفر (۱۱ خانوار)
دولت قاجار در صفر ۱۲۶۴، سید علی‌محمد شیرازی ملقب به باب را به قلعه چهریق در نزدیکی ارومیه برد و زندانی کرد. سام خان که از ارمنیان ارومیه بود ریاست فوجی که مأمور تیرباران محمدعلی زنوزی و سید علی‌محمد شیرازی بودند را به عهده داشت.
این روستا در دهستان چهریق قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۲۳۲نفر (۴۱ خانوار)
در صفحه بعد از ۱۳۲ کتاب نقطةالکاف که به همت ادوارد براون منتشر گردیده‌است در ذیل تصویر این قلعه و رودخانه نوشته شده‌است: قلعه چهریق در نزدیک ارومیه در آذربایجان که میرزا علی محمد باب قبل از کشته‌شدن در آنجا محبوس بوده و به «جبل شدید» از آن تعبیر می‌کند. همچنین در کتاب فراخوان کامل به بهشت بیان به نقل از ادوارد براون آمده‌است:
این روستا در دهستان چهریق قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۵۲۷نفر (۹۲ خانوار)