چنگوله

معنی کلمه چنگوله در لغت نامه دهخدا

چنگوله. [ چ َ گ ُ ل ِ] ( اِخ ) نام یکی از پاسگاههای گمرک و مرزبانی بخش مهران شهرستان ایلام است. در 54 هزارگزی جنوب خاور مهران و 4 هزارگزی جنوب راه شوسه مهران به دهلران واقعاست. کوهستانی و گرمسیر است. پاسگاه در دره کنار رودخانه چنگوله واقع شده است. آب قنات مخصوص پاسگاه است و آب رودخانه شور و تلخ و گوگردی است. این پاسگاه در حدود 18 هزارگز با مرز عراق فاصله دارد. سکنه آن را افراد پاسگاه و یک خانوار محلی تشکیل میدهد. در زمستان از ایلات پشتکوه برای تعلیف احشام خود به نزدیکی مرز میروند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ).

معنی کلمه چنگوله در فرهنگ فارسی

نام یکی از پاسگاههای گمرک و مرزبانی بخش مهران شهرستان ایلام است ٠

معنی کلمه چنگوله در دانشنامه آزاد فارسی

چَنْگولِه
رودخانه ای در استان ایلام، با درازای ۸۴کیلومتری (تا مرز ایران و عراق). از شهرستان های مهران و دهلران می گذرد. این رود از تلاقی رودهای تنگ خشول و تنگ کورتو در ۵۳کیلومتری شرق شهر مهران تشکیل می شود، و به سوی جنوب غربی روان می گردد و در ۸۰کیلومتری شمال غربی دهلران به مرز ایران و عراق می رسد و در خاک عراق به رود دجله می ریزد.

جملاتی از کاربرد کلمه چنگوله

حسینقلی‌خان به ابوقداره مشهور بود. برای این لقب او دلایل زیادی روایت شده‌است. از جمله دلایلی که برای این لقب می‌آورند معانی چون قوه و قدرت، پدر شمشیر است. «برخی می‌گویند [...] در زمان عثمانی‌ها تعدادی از اعراب مرز ایران در چنگوله حمله کرده‌اند که به وسیلهٔ حسینقلی خان دستگیر و گوش آن‌ها را بریده و سپس آزاد کرد تا قدرت والی به حکام بغداد برسد، [به همین خاطر] لقب ابوقداره گرفت. علیرغم صحت مطلب و حادثهٔ گوش‌بری مهاجمان عثمانی اما بعید به نظر می‌رسد که به همان علت چنین لقبی گرفته بود».
تپه چم پایی مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد است و در شهرستان مهران، روستای چنگوله قدیم واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۹۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ایل شوهان از ایلات لرتبار ساکن استان ایلام است. محل اصلی این ایل دهستان شوهان در جنوب بخش مرکزی شهرستان ملکشاهی است و مسیر حرکت عشایر آن از مسیرهای میدان زیتون، چالاب، و چنگوله تا نزدیکی‌ها مرزهای عراق حرکت می‌کنند و در موسم پنجه به ارتفاعات کبیرکوه بازمی‌گردند. بر این اساس نواحی مرزی مهران و دهلران گرمسیر، و آبادی‌های شوهان مناطق سردسیر ایل شوهان محسوب می‌شوند.
و تک سیلاب ۴ هجایی «ارکوازی» از ترکیب دو سرسیلاب (ارک_ارگ=بمعنی جا، مکان، قلعه و ... ) و سرسیلاب ( واز= باز که به گویش بالاگریوه ای مکانی باز و مساحتی بکر و بدون مانع کار دارند، قلمداد میگردد و اما معادل کردی کلمه ارگ های متعدد است که اشاره به قلعه های قدیمی این منطقه دارد ( قلعه میراصلمرز عموی امیرسام میرمظفر اول واقع در اقلیم چوار و در بخش گرمسیری نیز قلعه چنگوله که ریاست آنرا در برهه قبل از کشته شدن میر شاهوردی خان خورشیدی بدست شاه عباس صفوی در همان قلعه گرمسیری چنگوله بر عهده داشته است و ... ) هرچند با دگرگونی های زمین شناسی و اقلیمشناسی تنها نشان اسمی از آنها میان عامه مردم می باشد، اما هنوز هم بقایایی از آنها موجود میباشد.