پیوند یونی

پیوند یونی

معنی کلمه پیوند یونی در فرهنگستان زبان و ادب

{ionic bond} [شیمی] نوعی پیوند شیمیایی که در آن یک یا چند الکترون به طور کامل از یک اتم به اتم دیگر منتقل می شوند

معنی کلمه پیوند یونی در دانشنامه عمومی

پیوند یونی یا پیوند الکترووالانسی ( به انگلیسی: Ionic bond ) نوعی پیوند شیمیایی بر پایهٔ جذب متقابل نیروی الکترواستاتیک، بین یون های ناهمنام است. پیوند یونی پایهٔ اولیهٔ تعامل در ترکیبات یونی است. یون ها، اتم هایی هستند که یک یا چند الکترون از دست داده یا به دست آورده اند. ترکیبات یونی متشکل از تعداد زیادی آنیون و کاتیون هستند که با طرح معین هندسی در کنار هم قرار گرفته اند و یک بلور به وجود می آورند. هر بلور، به سبب جاذبه های منفی ـ مثبت یون ها به هم نگه داشته شده است. فرمول شیمیایی یک ترکیب یونی نشانه ساده ترین نسبت یون های مختلف برای به وجود آوردن بلوری است که از نظر الکتریکی خنثی باشد. به این نوع ترکیب ، ترکیب یونی می گویند. این پیوند که الکترووالانسی نیز نام دارد بین یک فلز و نافلز رخ می دهد. به طور کلی پیوند های شمیایی نتیجه ای از تمایل اتم ها برای داشتن لایه آخر تکمیل شده است که این تلاش در فلزات با از دست دادن الکترون و در نافلزات با گرفتن الکترون همراه است.
وقتی اتم ها به یون تبدیل می شوند، خواص آن ها شدیداً تغییر می کند. مثلاً مجموعه ای از مولکول های برم قرمز است. ولی یون های برم در رنگ بلور مادهٔ مرکب هیچ دخالتی ندارند. یک قطعه سدیم ( Na ) شامل اتم های سدیم نرم است. خواص فلزی دارد و بر آب به شدت اثر می کند؛ اما یونهای سدیم در آب پایدارند.
مجموعه بزرگی از مولکول های کلر ( Cl ) ، گازی سمّی به رنگ زرد مایل به سبز است، ولی یون های کلرید مواد مرکب رنگ ایجاد نمی کنند و سمّی نیستند. به همین لحاظ است که یونهای سدیم و کلر را به صورت نمک طعام می توان بدون ترس از واکنش شدید روی گوجه فرنگی ریخت. وقتی اتم ها به صورت یون در می آیند، ماهیت آن ها آشکارا تغییر می کند.
رسانایی الکتریکی: رسانایی الکتریکی مواد مرکب یونی مذاب به این علت است که وقتی قطب هایی با بار مخالف در این مواد مذاب قرار گیرد و میدان الکتریکی برقرار شود، یون ها آزادانه به حرکت در می آیند. این حرکت یون ها بار یا جریان را از یک جا به جای دیگر منتقل می کنند. در جسم جامد که یون ها بی حرکت اند و نمی توانند آزادانه حرکت کنند، جسم خاصیت رسانش الکتریکی ندارد.
سختی: سختی مواد مرکب یونی به علت پیوند محکم میان یونهای با بار مخالف است. برای پیوندهای قوی انرژی بسیاری لازم است تا یون ها از هم جدا شوند و امکان حرکت آزاد حالت مذاب را پیدا کنند. انرژی زیاد به معنی نقطه جوش بالا است که خود از ویژگی های مواد مرکب یونی است.

معنی کلمه پیوند یونی در دانشنامه آزاد فارسی

پیوند یونی (ionic bond)
نوعی پیوند شیمیایی، حاصل از انتقال الکترون های اتم های یک عنصر به اتم های عنصری دیگر، و درنتیجه، تولید یون هایی با بار منفی یا مثبت. برهم کنش یون های مخالف منجربه تشکیل پیوند می شود. کلرید سدیم (Na+Cl-) نمونۀ نوعی ترکیبی یونی است. هر یون دارای ساختار الکترونی گاز کمیاباست. بیشترین تعداد الکترون هایی که ممکن است یون ها به دست آورند، معمولاً دو الکترون است.

معنی کلمه پیوند یونی در ویکی واژه

نوعی پیوند شیمیایی که در آن یک یا چند الکترون به‌طور کامل از یک اتم به ‏اتم دیگر منتقل می‌شوند.

جملاتی از کاربرد کلمه پیوند یونی

در واقعیت یک پیوند شیمیایی نه به صورت مطلق یونی و نه به صورت مطلق کووالانسی است. پیوندها درصدی از خصلت هر دو را با خود به همراه دارند اما برای پیوندهای یونی این خصلت بیشتر به سمت یونی متمایل است. تشخیص این موضوع با به‌کارگیری قواعد فاجانس امکان‌پذیر است که نخستین بار در سال ۱۹۲۳ م. توسط شیمیدان لهستانی-آمریکایی کازیمیرز فاجانس مطرح شد. همچنین، به شکلی دقیق‌تر می‌توان رفتار یونی یا کووالانسی پیوندها را با به‌کارگیری نظریه اچ‌اس‌ای‌بی که نخستین بار در دههٔ ۱۹۶۰ م. توسط شیمیدان آمریکایی رالف پیرسون مطرح شد، توصیف کرد. این نظریه بیان می‌کند که از واکنش اسید و باز سخت،[ب] یک پیوند یونی و از واکنش اسید و باز نرم،[پ] یک پیوند کووالانسی تشکیل می‌شود.
تک لایه‌ها، لایه‌های مولکولی منفرد (حدود 2 میلیونم میلی‌متر ضخامت) هستند، که از یک ماده آلی نامحلول یا کم‌محلول در آب درست شده‌اند که دارای سرگروه آب‌دوست و دم آبگریز هستند (به شکل 1 توجه کنید) و با پیوند یونی به هم متصل شده‌اند. این تک لایه‌ها به صورت لایه‌ای نامرئی پخش خواهند شد (یا خودآرایی ) و به شکل یک فیلم نازک روی سطح آب قرار می‌گیرند. هدف از استفاده‌ی این مواد کاهش هدررفت تبخیر آب از سدها و مخازن است.
ترکیب‌های یونی گونه‌ای از ترکیب‌های شیمیایی هستند که ذرات آن از یون‌های مثبت و منفی تشکیل شده و به وسیله پیوند یونی به یکدیگر متصل شده‌اند. شکل متداول ترکیبات یونی از یک فلز به‌عنوان کاتیون و یک نافلز به‌عنوان آنیون تشکیل می‌شود؛ فلزها تمایل به ازدست‌دادن الکترون و تبدیل‌شدن به یون مثبت را دارند، و نافلزها تمایل به گرفتن الکترون و تبدیل‌شدن به یون منفی را دارند.
نحوه انعکاس یا جذب نور توسط کانی ها به نوع اتم های تشکیل دهنده‌ی کانی و نحوه پیوند آنها بستگی دارد. بسیاری از کانی هایی که پیوند کووالانسی دارند ، تمایل به داشتن جلای الماسی دارند ، حال آنکه کانی‌های با پیوند یونی بیشتر جلای شیشه‌ای دارند. کوارتز یک کانی با جلای شیشه‌ای است.
حال دو اتم با تبادل الکترون به حال پایدار رسیدند و هر یک دارای بار مخالف شده‌اند و به واسطه نیروی الکترواستاتیک به یکدیگر متصل و تشکیل پیوند یونی را می‌دهند.
به این دلیل که دو الکترون پیوندی بین اتم‌ها در تشکیل پیوند داتیو از یک اتم است، قطبیت این پیوند بیشتر از پیوندهای کووالانسی دیگر است که یک الکترون از هر اتم در پیوند مشارکت دارد. اتم الکترون‌دهنده پس از تشکیل پیوند به صورت کاتیون و اتم الکترون‌گیرنده به صورت آنیون در نمی‌آید. بنابراین پیوند داتیو پیوند یونی نیست اما می‌توان مولکول تشکیل‌شده را به عنوان ترکیبی دارای کاتیون هم در نظر گرفت. پیوند داتیو در واقع پیوندی است که در آن یک اتم هر دو الکترون خود را به اشتراک می‌گذارد.
از لحاظ ترمودینامیکی نیز دو اتم به تنهایی دارای انرژی بالایی می‌باشند و بسیار ناپایدار هستند. تشکیل پیوند یونی موجب آزاد شدن انرژی و پایداری اتم‌ها می‌شود؛ در نتیجه، ترکیب‌های یونی از اتم‌های سازنده آن‌ها پایدارتر هستند و عمدتاً در طبیعت به شکل ترکیب یافت می‌شوند.
چسبندگی شیمیایی هنگامی رخ می‌دهد که پیوند شیمیایی بین دو سطح برقرار شود. تواناترین پیوندها پیوند یونی و پیوند کووالانسی هستند.[نیازمند منبع] اگر در یک سو هیدروژن و در سوی دیگر نیتروژن، اکسیژن یا فلوئور وجود داشته باشد، پیوند کم‌زور هیدروژنی ایجاد خواهد شد.