پلانتاژنه

در سال ۱۳۳۷، فیلیپ ششم، پادشاه فرانسه، در پی بروز اختلاف با ادوارد سوم، پادشاه انگلستان، تیول آکیتن را از وی پس گرفت. ادوارد به نوبه خود لقب پادشاه فرانسه را به دلیل اصل و نسب خود از پدربزرگ مادری‌اش فیلیپ چهارم، پادشاه سابق فرانسه، ادعا کرد. این اختلاف، باعث آغاز دوره اول جنگ صدساله شد که در آن هر دو دودمان پلانتاژنه و والوآ ادعای برتری بر آکیتن داشتند.

نبردهای میان خاندان والوا و خاندان پلانتاژنه (خاندان سلطنتی انگلستان در آن زمان)، به همراه دو دورهٔ صلح موقتی (در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۶۰–۱۳۶۹ و ۱۳۸۹–۱۴۱۵)، چندین نسل به طول انجامید و در نهایت در سال ۱۴۵۳ با پیروزی خاندان والوا و بیرون راندن انگلیسی‌ها از خاک فرانسه به پایان رسید.

جِفری فرزند فولک اورشلیم و ارمن‌گارد، کنتس مین بود. جان مورموتیر در وقایع‌نگاری خود از جِفری پلانتاژنه با عنوان فردی خوش‌سیما، سرخ مو، شوخ‌طبع و جنگجویی بزرگ یاد کرده است.

دودمان پلانتاژنه از تبار فرانک‌ها بودند و از سدهٔ نهم میلادی در آنژه حکومت داشتند. آنان از راه پیوند زناشویی با پادشاهان انگلستان خویشاوندی یافتند و از ۱۱۵۴ تا ۱۴۸۵ میلادی، یعنی از زمان پادشاهی هنری دوم تا هنری هفتم بر انگلستان فرمان راندند. در سدهٔ چهاردهم میلادی آنان در انگلستان به دو شاخه خاندان یورک و خاندان لنکستر تقسیم شدند و بر سر قدرت با یکدیگر جنگیدند که این رویداد به جنگ رزها نامور است. با مرگ ریچارد سوم در نبرد بازورث فیلد در ۱۴۸۵ میلادی، دورهٔ سیصد سالهٔ فرمانروایی این دودمان در انگلستان به سر آمد.

نخستین فرمانروایان والوا درگیر جنگ صد ساله با انگلستان بودند. این جنگ که در ابتدای سلطنت والواها (ابتدای قرن ۱۴ میلادی) آغاز شد، تا ۱۴۵۳ ادامه یافت. در این مدت، شاهان والوا با دو خطر مهم رو به رو بودند. نخست، دودمان پلانتاژنه به عنوان پادشاهان انگلستان که بخش بزرگی از فرانسه را تصرف کرده بود و همچنین، فئودال‌هایی که با سوءاستفاده از کاهش قدرت شاه، در پی کسب نفوذ بیشتر بودند. این جنگ سرانجام در زمان شارل هفتم (۱۴۲۲–۱۴۶۱) با پیروزی فرانسویان خاتمه یافت. از آن پس شاهان والوا کوشیدند تا قدرت فئودال‌ها را کاهش دهند؛ لذا، اختیارات مالیاتی و اعلام جنگ و صلح را از آنِ خود کردند و با افزایش توان نظامی، فئودال‌ها را به حاشیه راندند.

از سال ۱۰۶۶ تا ۱۲۰۴، در نتیجه حمله نورمن‌ها به انگلستان، دوک های نرماندی معمولا پادشاهان انگلیس نیز میشدند، تنها استثناها، دوک های روبر کورتوز (۱۰۸۷-۱۱۰۶)، جفری پلانتاژنه (۱۱۴۴-۱۱۵۰)، و هنری دوم (۱۱۵۰-۱۱۵۲)، که در سال ۱۱۵۴ پادشاه انگلستان شد.

جنگ میان خاندان والوا در فرانسه و خاندان پلانتاژنه در انگلستان به جز دو دورهٔ صلح موقت (در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۶۰–۱۳۶۹ میلادی و ۱۳۸۹–۱۴۱۵ میلادی)، چندین نسل به طول انجامید و در نهایت در سال ۱۴۵۳ میلادی با پیروزی خاندان والوآ و بیرون راندن انگلیسی‌ها از خاک فرانسه به پایان رسید.

از حدود سال ۸۰۰ پس از میلاد نورس‌ها کنترل قسمت‌های پهناوری از انگلستان را در دست گرفتند. در سال ۱۰۶۶ میلادی نورمن‌ها به رهبری ویلیام فاتح به انگلستان حمله بردند و بر آن سلطه یافتند. ویلیام فاتح سلسلهٔ نورمنی را پایه‌گذاری کرد. این سلسله بیش از یک و نیم‌قرن بر انگلستان حکمرانی کردند تا این که دورهٔ بحران جانشینی پیش آمد. در پی این دوره، انگلستان تحت حاکمیت دودمان پلانتاژنه قرار گرفت. این خاندان ادعای حاکمیت پادشاهی فرانسه را نیز داشت که منجر به بحران جانشینی شد و جنگ صدساله را در پی داشت. انگلستان پس از جنگ‌های صدساله گرفتار جنگ‌های جانشینی خودش(جنگ رز ها) شد. سرانجام هنری تئودور جنگ رزها را پایان داد و سلسلهٔ تئودورها را پایه‌گذاری کرد.

سیمون دو مونتفورد ارل لستر، که متولد فرانسه بود، در حقیقت یکی از متکبران بیگانه‌ای بود که مورد نفرت بسیاری از مشاوران خارجی و بیگانهٔ هنری بود، مونتفورد از طریق مادرش عنوان انگلیسی ارل لستر را به ارث برده بود، او با خواهر هنری موسوم به النور از لستر، بدون اجازهٔ هنری ازدواج کرده بود و حتی بدون موافقت بارون‌های انگلیسی، در نتیجه دشمنی میان مونتفورد و هنری افزایش یافت، در سال ۱۲۵۰ میلادی روابط آنها بسیار بحرانی شد همان زمانی که مونتفورد در دادگاه به خاطر اقدامات و تلاش او برای دریافت عنوان نایب گسکونی محاکمه‌ای را برپا ساخت، گسکونی آخرین سرزمین باقی‌مانده از میراث پلانتاژنه در سراسر کانال مانش بود.

ایزابلا انگلستان شاهزاده انگلیسی از دودمان پلانتاژنه (پادشاهی انگلستان) و امپراتریس مقدس روم (همسر سوم فریدریش دوم) و ملکه آلمان و ملکه هم‌نشین سیسیل تا سال ۱۲۳۵ و زمان مرگش بود. وی همچنین دختر جان، پادشاه انگلستان و ایزابلای انگولیم بود.