هوراند. [ هَُ ] ( اِخ ) نام یکی از بخشهای پنجگانه شهرستان اهر که در شمال بخش قره داغ و 29هزارگزی مرز ایران و روسیه است. محصول عمده این بخش غله ، برنج ، پنبه ، توت و میوه است. قراء بخش اغلب در دامنه ها بنا شده و از چشمه سارها و رودخانه های محلی مشروب می شود. رودخانه های دیگری که در این بخش وجود دارد، گچرود و قره چای است. بخش هوراند پنج دهستان دارد که عبارتند از: دودانگه شامل 20 آبادی با 4146 تن سکنه ، چهاردانگه شامل 38 آبادی با 5275 تن سکنه ، دیکله شامل 44 آبادی با 7956 تن سکنه ، یافت شامل 39 آبادی با 4782 تن سکنه ، درگهان شامل 18 آبادی با 2040 تن سکنه. مجموعاً بخش شامل 159 آبادی و دارای 24199 تن سکنه است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ). هوراند. [ هَُ ] ( اِخ ) قصبه مرکزی بخش هوراند شهرستان اهر. دارای 800 تن سکنه ، آب آن از چشمه سارها و محصول عمده اش غله و انگور و توت و سردرختی و کار دستی زنان آنجا بافتن فرش و گلیم است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ).
معنی کلمه هوراند در فرهنگ فارسی
۱ - قصبه کوچک مرکز بخش هوراند و دهستان دودانگه شهرستان اهر . در ۴۸ کیلومتری شمال شهرستان اهر . کوهستانی معتدل مایل به گرمی ۸٠٠ تن سکنه دارد . صنایع دستی زنان فرش بافی و گلیم بافی است . ۲ - نام یکی از بخشهای پنجگانه شهرستان اهر . در قسمت شمال قره داغ و ۲۹ کیلومتری مرز ایران و شوروی . این بخش از ۸ دهستان که ۱۵۹ ده دارد تشکیل شده است و سکنه آن ۲۴۱۹۹ تن میباشد .
معنی کلمه هوراند در دانشنامه عمومی
هُورانْدْ یکی از شهرهای شمال شرقی استان آذربایجان شرقی است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۵ خورشیدی بالغ بر ۴٬۶۵۸ نفر بوده است. درمورد ریشه واژه هوراند عقاید مختلفی وجود دارد. بسیاری از محققان نام های: اهر - هوری بره - هووای - هوراند - هریس - هومای - هورمان را از یک ریشه می دانند. برخی نام هوراند را برگرفته از نام قوم هوری می دانند، هوری ها یا خوری ها مردم باستانی آسیای صغیر و شرق و غرب میانرودان شمالی و سوریه بودند، که ( تقریباً ۲۵۰۰ ق. م ) از کوه های جنوب دریای خزر به سرزمین بین هیتیان و آشور، شرق دجله و منطقه کوهسار زاگرس و از آنجا آنها در مناطق بین النهرین شمالی و سوریه و حتی ساحل مدیترانه پخش شدند. برخی نیز معتقدند واژهٔ هوراند، از واژهٔ فارسی اهوراوند ساخته شده که در طول سالیان دراز به هوراند تبدیل شده است. گفته می شود که معنی واژهٔ اهوراوند، خدای زیبایی ها است که شاید به دلیل زیبایی کم نظیر این شهر، به این نام خوانده شده است. زبان رایج اهالی این منطقه ترکی ترکی آذربایجانی بوده و در بعضی از نقاط لهجه های تاتی و هرزندی نیز وجود دارد. مذهب اهالی این شهرستان شیعه اثنی عشری می باشد. [ پیوند مرده] شهر هوراند در ۴۷ درجه و۳۷ دقیقه طول شرقی و ۳۸ درجه و ۸ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است و ارتفاع آن از ۱۰۲۴ متر در مرتفعترین نقاط شهر تا ۸۶۰ متر در نقاط پست شهر متغیر است. هوراند به دلیل قرار گرفتن در موقعیت خاص جغرافیایی یکی از نقاط بکر و خوشایند برای شکارچیان و صیادان در فصل شکار است. در دشت لشگرگاه هوراند تپه بسیار کوچکی به شعاع تقریبی ۱۵ و ارتفاع ۵/۱ متر وجود دارد که در اصطلاح محلی به اژدها داش ( سنگ اژدها ) معروف است. از این تپه آثاری مختلف از قبیل قطعات سفال و سنگ چخماق مربوط به قرون اولیه هزاره اول قبل از میلاد به دست آمده است.
معنی کلمه هوراند در دانشنامه آزاد فارسی
هورانْد شهری در استان آذربایجان شرقی، شهرستان اهر، و مرکز اداری بخش هوراند. با ارتفاع حدود ۴,۰۰۱ متر، در منطقه ای کوهستانی، در ۱۳۰کیلومتری شمال شرقی تبریز و ۵۰کیلومتری شمال شرقی اهر، در انتهای راه اهر به هوراند، قرار دارد. هوراند از بخش های کهن و تاریخی شهرستان اهر است و قلعه های تاریخی و آثار باستانی فراوان، نشانگر قدرت تاریخی و کهن آن است. لفظ هوراند مخفف اهوراوند است و چنین استنباط می شود که آیین زردشت قبل از اسلام در این ناحیه رواج داشته است. کوهستان هشتادسر یا هشته سر، مسکن بابک خرم دین و یاران او بوده است و درکاوش های باستان شناسی، تندیس های مردان جنگی متعددی به دست آمده است. جمعیت آن ۴,۱۴۲ نفر است (۱۳۸۵).
جملاتی از کاربرد کلمه هوراند
آق‌براز یکی از روستاها و مرکز بخش چهاردانگه شهرستان هوراند در استان آذربایجان شرقی است. این روستا در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۹۷ خورشیدی به مرکزیت بخش تازه‌تأسیس چهاردانگه ارتقا یافته‌است.
روستای بزنیان (بزآیلان) از روستاهای تاریخی و باستانی آذربایجان شرقی بوده و در حدود ٦۰ کیلومتری شهرستان اهر و ۱۰ کیلومتری غرب شهرستان هوراند و در دهستان دودانگه واقع شده است.
خان‌کندی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در شهرستان هوراند بخش آبش احمد واقع شده‌است. این روستا ۲۴۳ نفر جمعیت دارد.
استان آذربایجان شرقی طبق آخرین نقشهٔ تقسیمات کشوری ایران، دارای ۲۱ شهرستان، ۴۸ بخش و ۷۰ شهر است. ۲٬۸۵۹٬۵۴۰ نفر از جمعیت استان شهرنشین هستند که این رقم، ۷۳٫۱۴ درصد از کل جمعیت را شامل می‌شود. شهرستان شبستر با ۱۱ شهر، بیشترین و شهرستان‌های اهر، چاراویماق و هوراند هر کدام با یک شهر، کمترین تعداد شهرهای استان را دربر گرفته‌اند.
ارنان (هوراند)، روستایی از توابع شهرستان هوراند در استان آذربایجان شرقی ایران است. این روستا ۶۷۷ تا ۷۷۴ نفر جمعیت دارد.
خلیفه لو یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان دیکله شهرستان هوراند واقع شده‌است. این روستا ۷۷ الی ۱۰۵ نفر جمعیت دارد.
بخش مرکزی شهرستان هوراند از دو دهستان تشکیل شده‌است:
خداقلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است. که در دهستان دودانگه شهرستان هوراند واقع شده‌است. این روستا ۲۶ الی ۵۱ نفر جمعیت دارد.
استان آذربایجان شرقی دارای ۴٬۰۴۰٬۴۰۰ نفر جمعیت است که شهرستان‌های تبریز و هوراند به ترتیب با جای دادن ۱٬۸۵۱٬۸۰۰ و ۲۱٬۱۰۰ نفر از جمعیت استان در خود، پرجمعیت‌ترین و کم‌جمعیت‌ترین شهرستان‌های آن محسوب می‌شوند.
شهرستان انگوت از شمال تا شمال شرقی با شهرستان بیله‌سوار، از شمال غربی با شهرستان اصلاندوز، از غرب با شهرستان‌های کلیبر و هوراند استان آذربایجان شرقی، از شرق با شهرستان گرمی و از جنوب با شهرستان مشگین‌شهر همسایه است.
