نقشبندی

معنی کلمه نقشبندی در لغت نامه دهخدا

نقشبندی. [ ن َ ب َ ] ( حامص مرکب ) صنعت نقاشی و زردوزی و گلدوزی. ( ناظم الاطباء ). نگارگری. نقاشی. ( یادداشت مؤلف ). عمل نقشبند. رجوع به نقشبند شود : چین بن یافث... نقشبندی و جامه ها بافتن مردم را بیاموخت. ( مجمل التواریخ ).
شعری به خوش خیالی چون چاشنی وصل
کلکی به نقشبندی چون صورت خیال.مجد همگر.ببین در آینه جام نقشبندی غیب
که کس به یاد ندارد چنین عجب زمنی.حافظ.- نقشبندی کردن ؛ نقاشی کردن. زینت دادن. به نقش و نگار آراستن. مجسم و مصور کردن :
معانی را بدو ده سربلندی
سعادت را بدو کن نقشبندی.نظامی.پادشاهی نه به دستور کند یا گنجور
نقشبندی نه به شنگرف کند یا زنگار.سعدی.
نقشبندی. [ ن َ ب َ ] ( اِخ ) نقشبندیه.نام یکی از سلسله های صوفیه است که منسوب و پیرو خواجه محمد بهاءالدین نقشبنداند. رجوع به نقشبند شود.

معنی کلمه نقشبندی در فرهنگ فارسی

نام یکی از سلسله های صوفیه اتباع خواجه محمد نقشبند . طریقه نقشبند در هند و چین ترکستان ترکیه جاوه و نیز در ایران در کردستان و همچنین در کردستان عراق پیروانی دارد . کتاب [ رشحات عین الحیات ] تالیف علی بن حسین واعظ کاشفی در مناقب مشایخ نقشبندیه و آداب و طریقت ایشان است و این کتاب را شیخ محمد مراد بن عبدالله قازانی از فارسی بعربی ترجمه کرده است.
۱ - نقاشی . ۲ - گلدوزی : و در کارخانه قریحت نقش بندی دیبای سخن زیبا کردند . ۳ - زر دوزی . ۴ - تمهید امور توطئه : با صابت فکر و صدق فراست و نقش بندی و حیلت گری موصوف بود . ۵ - منسوب بفرقه نقشبند .
نقشبندیه ٠ نام یکی از سلسله های صوفیه است که منسوب و پیرو خواجه محمد بهائ الدین نقشبنداند .

معنی کلمه نقشبندی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] نقشبندی (ابهام زدایی). نقشبندی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • امیراحمد بخاری نقشبندی، از صوفیان مؤثر در تأسیس طریقه نقشبندیّه در عثمانی• داود بن سلیمان بغدادی نقشبندی، ادیب، دانشمند و متصوّف قرن سیزدهم• محمدابراهیم خلیل الله بدخشانی نقشبندی، از مشایخ صوفیه قرن یازدهم و دوازدهم• تاج الدین بن زکریا عبشمی نقشبندی، نوادۀ سلطان عثمانی، صوفی مشهور و از مشایخ سلسلۀ نقشبندیۀ هند
...

جملاتی از کاربرد کلمه نقشبندی

چو لختی چند کند از کوه فرهاد ز نقش و نقشبندی آمدش یاد
آرامگاه مذهبی-زیارتی شیخ شمس‌الدین در شبستان بلند آجری قرار دارد. در این آرامگاه علاوه بر مزار شیخ، چندین شخصیت همچون علی بیگ حیدری (شاعر و سیاستمدار) سیف القضات، ملا صالح حریق در آن جا دفن شده‌اند. بنای خانقاه در سال ۱۳۱۰ هجری قمری برابر با ۱۲۷۱ خورشیدی به دست مردم و علما و پیروان طریقه نقشبندی ساخته شده‌است.
شعری به خوش مذاقی چون چاشنی وصل کلکی به نقشبندی چون صورت خیال
و گاه بود که خرشید و ماه و کواکب در حوض و دریا و چاه آب و جوی آب و آینه و مانند این مشاهده افتد. آن جمله انوار روحانیت بود و آن محال مختلف دل باشد که خیال آن را چنین نقشبندی کرده است.
شغل عمده مردمان این شهر کشاورزی و دامپروری می‌باشد و اندکی از مردم به کار صیادی در دریا مشغول هستند. وجود شهرک صنعتی در ورودی شهر با داشتن کارگاه‌ها و کارخانجات تولیدی مختلف باعث اشتغال بخشی از مردم گردیده‌است. وجود شنبه‌بازار از نظر اقتصادی و اجتماعی رونق خاصی به این شهر بخشیده‌است. زنان نیز به تولید صنایع دستی همچون قالی، قالیچه، گلیم و سوزن‌دوزی مشغولند. وجود ساختمان‌های قدیمی با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال، زیارتگاه بهاءالدین نقشبندی در ۸ کیلومتری جنوبی شهر و مراتع سرسبز در حواشی از جلوه‌های شهر محسوب می‌گردد.
به هر دم تازه نقشی می نمایند ولیکن نقشبندی را نشایند
محمد اعظم ددمری در سال ۱۱۱۹/۱۷۰۶ به طریقت نقشبندی پیوست و به مدت دوازده سال تحت راهنمایی ملا محمدمراد نقشبندی (مرگ: ۱۱۳۱/۱۷۱۸) قرار داشت.
هم‌اکنون پیر طریقت نقشبندی در ارومیه شیخ سید طه کمالی‌زاده نقشبندی معروف به باباشیخ از نوادگان شیخ کمال‌الدین حسینی نقشبندی است که در خانقاه الکمالات مشغول به فعالیت می‌باشد.
چیست این نقش گونه‌گون؟ ار نیست نقشبندی سوار در پرده
تا صبا در نقشبندی خامه در عنبر زدست صد هزاران لعبت از جیب زمین سر بر زدست
خرده‌کار‌ی به کار بنایی نقشبندی به صورت‌آرایی
در غرب ایران و کردستان نیز ناآرامی‌هایی به وجود آمد. مشایخ نقشبندی در کردستان به فرماندهی شیخ محمد علی حسام الدین نقشبندی و طایفه سراج الدین و سلطان سنجر به قیام علیه ارتش روس برخاستند و توانستند در اطراف سنندج و منطقه مابین اورامانات و کامیاران و سنقر ارتش روسیه را شکست دهند. این پیروزی‌ها در حال گسترش بود که با کشته شدن سلطان سنجر این ناآرامی‌ها به سرعت خاموش شد.[نیازمند منبع]
۲۳ دی: بر اساس گزارش شبکه‌های اجتماعی معترضان بلوچ در خاش نیز علیه حکومت خامنه‌ای در خبایان‌ها تظاهرات اعتراض بر پا کردند. تظاهر کنندگان با اعلام حمایت از عبدالحمید اسماعیل‌زهی، عبدالغفار نقشبندی و محمدحسین گرگیج، از رهبران مذهبی اهل سنت ایران دست به اعتراض زدند.
به نام نقشبندی لوح هستی که بر ما فرض کرد ایزد پرستی
هر یک از چشمه گشای قلمش نقشبندی زمان را ماند
سلسلة خواجگان منسوب بدوست و هشت اصل از اصول یازده گانه طریقه نقشبندی ازوست. بهاءالدّین نقشبند خود را پرورده روحانیت غجدوانی می‌دانست و متأثّر از او بود. به همین جهت است که طریقت نقشبند بر اساس تعالیم خواجه عبدالخالق بنیان شده‌است. خواجه عبدالخالق مبنای طریقة خود را بر این هشت اصل نهاده بود: هوش در دم، نظر بر قدم، خلوت در انجمن، سفر در وطن، بازگشت، نگاه‌داشت و یادداشت. بهاءالدّین نقشبند این هشت اصل را گرفت و خود سه اصل دیگر(وقوف قلبی، وقوف عددی، وقوف زمانی) بدانها افزود. و بنای طریقت نقشبندی این یازده کلمه شد.
نفوذ طریقت تسنن نقشبندی در ارومیه را می‌توان از این امر که در سال ۱۰۴۹ق/۱۶۳۹م، سلطان مراد عثمانی، شیخ محمود را که ۳۰ تا ۴۰ هزار طرفدار دو آتشه داشت، در دیاربکر اعدام کرد فهمید. رواج تشیع در ارومیه به قرن ۱۲ قمری برمی‌گردد. تا پیش از آن بیشتر ارموی‌ها سنی شافعی بودند.
هر که نقش خیال غیری بست نقشبندی او به سامان نیست
خانقاه شمس‌الدین برهان یا خانقاه برهان مربوط به دورهٔ قاجار و در شهرستان بوکان، استان آذربایجان غربی قرار دارد. شیخ شمس‌الدین برهانی از مشایخ مشهور نقشبندی در قرن چهاردهم هجری بوده‌است.