نجمی

ترجمان‌البلاغه، کهن‌ترین کتاب به زبان فارسی پیرامون صناعت‌های شعری است. پیشتر گمان بر این بود که نویسندهٔ آن فرخی سیستانی شاعر عهد غزنوی است، لیکن با یافته شدن نسخه‌ای کهن از این کتاب، معلوم شد که اثر به قلم شخصی به نام محمد بن عمر رادویانی است. تاریخ کتابت یگانه دست‌نویس به‌دست‌آمده از کتاب ۵۰۷ قمری است و کاتب آن ابوالهیجا اردشیر بن دیلمسار نجمی است.

عرفی بحیرت از فلک ظالمم کز او نجمی بهیچ دور عبورش باوج نیست

مجموعهٔ سه‌گانهٔ سرود شاهنشاهی، سرود پرچم و سرود ملی ایران در دورهٔ رضاشاه و پیش از سفر او به ترکیه تهیه گردید. این سه سرود دارای وزن و آهنگ یکسانی هستند. شاعر «سرود شاهنشاهی» و «سرود ملی» محمدهاشم افسر (شیخ‌الرئیس افسر) و شاعر «سرود پرچم» پارسا تویسرکانی می‌باشد. آهنگساز این مجموعه داوود نجمی مقدم است.

از برج جفا نجمی امشب به نحوست رست کز شومی آن فردا غارب شود اخترها

لالی منظوم نظم تو هر یک درخشنده نجمی است از زهره ازهر

این خطابت از دو معنی چون برون آید همی گر چنین خوانمت نجمی ور چنان خوانم مجن

مدحتان گفتم و عطا دادید نجمی راوی از میانه ببرد

ز شاخ سرو نجمی یافت شاهی درخت سرو بار آورد ماهی

در سال ۱۳۲۷ ترور نافرجام محمدرضاشاه در دانشگاه تهران رخ داد و فاطمی به همراه ناصر نجمی میتینگی در میدان بهارستان ترتیب دادند که در آن محمد مصدق خواستار تشکیل یک جبهه واحد برای تداوم‌بخشیدن به مبارزات آگاهانه مردم شد، همه این شرایط به علاوه سابقه حملات قلمی فاطمی به شاه در روزنامه «باختر» برای فعالیت مطبوعاتی او موانعی ایجاد کرد، بااین‌حال شماره اول روزنامه «باختر امروز» در هشتم مرداد ۱۳۲۸ منتشر شد.

گفت هر یاریم نجمی روشن است بهترین قرنها قرن منست

شاگردانی چون میرزا رضاخان نجمی ملقب به مهندس‌الملک (از نویسندگان دوره قاجار) و عبدالرزاق بغایری زیر نظر نجم‌الدوله پرورش یافتند.

تو نجمی و بنجم توان یافت راه راست آن کن که خویشتن بتو از راه نفکنم

چرخی و هست بر سر مردان تو را مدار نجمی و هست با دل شیران تو را قران

گر چه ناصر نجمی در کتاب «طهران عهد ناصری» نوشته‌است که تهران از زمان حکومت فتح‌علی شاه دارای دروازه شد، امّا از قراین تاریخی چنین برمی‌آید که قدمت نخستین دروازه‌های تهران، به دوره صفویه می‌رسیده‌است.

داوود نجمی مقدم در محل انجمن ادبی ملودی سرود را با کلارینت (قره‌نی) می‌نوازد و هم‌زمان ابیات توسط اعضای انجمن سروده می‌شود. بندِ اول و سوم ابیات سرود توسط شیخ الرئیس افسر و بند دوم (قسمت دوم) توسط پارسا تویسرکانی سروده می‌شود و برای رضا شاه فرستاده می‌شود. متن سرود با ویرایشی که توسط خود رضا شاه انجام می‌شود (با مطلع: شاهنشه ما زنده بادا) مورد رضایت قرار می‌گیرد.

دیگر بنای بسیار مشهور موجود در دوشان تپه، کاخ مشهور فرح آباد است که ناصر نجمی در کتاب «تهران در گذر زمان»، مانند بسیاری دیگر آن را منسوب به مظفرالدینشاه قاجار دانسته‌است. هرچند برخی نیز معتقدند که قدمت این کاخ به مراتب بیشتر نیز هست.