مرور زمان (حقوق) گذشتن مدتی که به موجب قانون پس از انقضای آن دعوی شنیده نمی شود. مرور زمان دعاوی حقوقی موجب سقوط حق طرح دعوی است مشروط به آن که از طرف ذینفع این ایراد به صراحت مطرح شده باشد. مدت مرور زمان را قانون تعیین می کند. باب یازدهمِ قانون آیین دادرسی مدنی (مصوب شهریور ۱۳۱۸ مجلس شورای ملی) به مرور زمان در دعاوی حقوقی اختصاص یافته بود، ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی اکثریت فقهای شورای نگهبان مرور زمان در امور حقوقی را مغایر شرع تشخیص داده اند. مرور زمان کیفری بر دو نوع است: مرور زمان تعقیب، و مرور زمان اجرای حکم محکومیت. با تصویب قانونِ آیین دادرسی کیفری جدید در ۱۳۸۷ (مواد ۱۷۳ و ۱۷۴) مرور زمان تعقیب و اجرای حکم مجازات درخصوص جرایمی که مجازات قانونی آن از نوع مجازات های بازدارنده یا اقدامات تأمین و تربیتی است، پیش بینی شده است. در جرایم مستوجب حد، قصاص و دیات مرور زمان جاری نیست. قوانین راجع به مرور زمان کیفری مربوط به نظم عمومی است و مراجع کیفری مکلف اند رأساً به مسئلۀ مرور زمان توجه کنند، حتی اگر از ناحیۀ متهم ایرادی نشده باشد. مرور زمان در دعاوی تجاری نیز جاری می شود (مواد ۲۸۶ الی ۲۹۱ قانون تجارت).
معنی کلمه مرور زمان در دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] کتاب (مرور زمان) اثری است که به بررسی فقهی حقوقی امکان قبول مرور زمان می پردازد. این کتاب در سه فصل تنظیم و چاپ شده است. در فصل نخست آن در شرح کلیات موضوع آمده است:(مرور زمان در فرهنگ حقوقی عرب، اغلب با عنوان التقادم و گاهی با عنوان مرور الزمن یا مضی المدة بیان می شود. نزد حقوق دانان انگلیسی زبان، رایج ترین عنوان آن (Prescription) است؛ اگرچه با عنوان Limitation و Lapse of time نیز مطرح می شود و متداول ترین اصطلاح آن در فرهنگ حقوقی فرانسه (La prescription است. اصلی ترین انواع مرور زمان مرور زمان مدنی، تجاری و کیفری، اصلی ترین انواع مرور زمان اند. مرور زمان اصولاً مسئله ای حقوقی است، لکن ناظر به قضاوت است؛ یعنی در مرحله رسیدگی به دعوا و صدور حکم مطرح می شود. بنابراین ماهیتاً یکی از مباحث مهم آیین دادرسی است و به طور عمده در این قبیل منابع بررسی می شود که به دلیل آثار فراوان و حیاتی آن در روابط حقوقی افراد، از اهمیت ویژه ای در مباحث حقوقی و قضایی برخوردار است؛ زیرا براساس نظریه مرور زمان و مبانی تئوریک آن، فردی که در مورد حقی ادعایی دارد، اگر در واقع نیز حقی داشته باشد، هرگاه در مدت مقرر شده برای مرور زمان، اقدام به استیفای آن نکند، محاکم قضایی از استماع و رسیدگی به دعوای او خودداری خواهند کرد. از سوی دیگر، فردی که مالی را در اختیار دارد و از امکان تصرف در عین و منافع آن برخوردار است، پس از گذشت زمان معینی از مبدأ این تصرف، و عدم طرح ادعایی از جانب مدعی احتمالی، ادعایی در محکمه علیه او، حتی اگر از طریق نامشروعی به این امکان و تصرف دست یافته باشد، پذیرفته نیست. بنابراین اگرچه مفاد نظریه مرور زمان، اصولاً ناظر به مرحله دادرسی و قضاوت است، حتی اگر مدلول مستقیم آن مثلاً نفی مالکیتِ مدعی نباشد، سلب حق اقامه دعوا، در خارج از مدت مرور زمان، همان آثار نفی صریح مالکیت را برای مدعی در پی دارد و در مقابل، اثبات کننده آثار واقعی مالکیت برای فرد متصرف است. از این روست که بحثِ مرور زمان از اهمیت اساسی برخوردار است و هر نظام حقوقی و قضایی ناگزیر از ارائه دلایل خِردپسند در نفی یا اثبات آن است.)نویسنده پس از بررسی آبشخور تاریخ و تحقیقی مرور زمان در حقوق اسلام و ایران، به تعریف انواع مرور زمان پرداخته است و با اشاره به شیوه تحقیق خود، مباحث اصلی کتاب را در دو فصل بعدی: (مرور زمان در حقوق عرفی) و (مرور زمان در فقه و حقوق اسلامی) و جمع بندی و نتیجه گیری پایانی پی می گیرد. محتوای فصل دوم در فصل دوم کتاب در بیان مجاری مرور زمان، ابتدا مرور زمان مدنی، انواع و مبانی آن، شرایط تحقق و تعلیق و انقطاع آن بحث شده است. سپس مرور زمان تجاری عام و خاص معرفی و به مبانی مرور زمان تجاری، مهلت مرور و زمان آغاز آن نیز پرداخته شده است. گفتار سوم این فصل نیز به معرفی ابعاد مختلف مرور زمان کیفری پرداخته است. در این گفتار، تعریف مرور زمان کیفری، انواع آن، تفاوت آن با مرور زمان حقوقی، مبانی، مدت، آغاز زمان، و انقطاع و تعلیق آن بحث شده است. محتوای فصل سوم ...
جملاتی از کاربرد کلمه مرور زمان
در حال حاضر تمام شهر و مجتمع آزمایشگاه، به شکل یک خرابه درآمده و زباله جمع کنها، هر چیزی که در این محل قرار داشت را غارت کردهاند. همچنین به علت پایین رفتن آب دریاچهٔ آرال، وُزروژدنیه تبدیل به بیابان شدهاست. زمانی که این مجتمع تحقیقاتی در اواسط قرن بیستم تأسیس شد، دریاچهٔ آرال با مساحتی به وسعت ۶۸ هزار کیلومتر مربع به عنوان چهارمین دریاچهٔ بزرگ دنیا بهشمار میرفت؛ امّا توسط یک طرح آبیاری نامناسب، مقدار زیادی از آبی که به دریاچه ریخته میشد، مصرف شد و به مرور زمان ابعاد دریاچه کاهش پیدا کرد؛ در نتیجه، این جزیره به تدریج وسیع تر شد و از مساحت ۲۰۰ کیلومتر مربع به ده برابر وسعت اصلی خود رسید. در اوایل دههٔ ۲۰۰۰ میلادی، مجراهای آب به صورت کامل خشک شد و جزیره به قسمتی از سرزمین اصلی تبدیل شد.
آنچه به پرنده انگیزهٔ خاکبازی میدهد ترکیبی است از تعاملهای پیچیده میان عوامل درونی، که به مرور زمان به وجود میآیند، و عوامل جانبی، که به پوست و پرها مربوط میشود، و نیز عوامل خارجی مثل مشاهدهٔ خاک مناسب برای خاکبازی.
بولسواف به مرور زمان از فرمانبرداری از امپراتوری مقدس روم سر باز زد و در ۱۰۲۵ میلادی، به عنوان شاه لهستان تاجگذاری کرد. این واقعه سبب تأسیس پادشاهی لهستان گردید.
این شرکت در سال ۱۹۶۵ توسط جیمی دانلوپ تأسیس شد. به مرور زمان این شرکت از کار در یک خانه کوچک تبدیل به کارخانهای بزرگ شد.
نام روستای توستان در گذشته به دلیل درختان بیشمار توت به توتستان شناخته میشده است که به مرور زمان دستخوش تغییرات لسانی گردیده و به اسم امروزی یعنی توستان رسیده است .مردم روستای توستان بسیار مردم خونگرمی هستند.دسترسی آسان به کمربندی لاهیجان لنگرود و همچنین فاصله چند دقیقه ای آن با شهر زیبای لاهیجان ، این روستا را نسبت به سایر روستاهای توابع لاهیجان متمایز کرده است ، تا آنجایی که صنعتگران بخش مواد غذایی تصمیم بر شکلگیری و تاسیس شهرک صنعتی در این موقعیت جغرافیایی با توجه به دسترسی آن نموده اند ، شرکت های بزرگی همچون نوشین ، نادری ، نادی و ... در شهرک صنعتی توستان مشغول به تولید و صادرات محصولات خود به اقصی نقاط دنیا هستند
به قطع مرور زمان تعین نفس بود شمشیر قاتل ندیدی
فرودگاه بینالمللی بیرجند، در سال ۱۳۱۲ شمسی و به همت محمدابراهیم علم، مورد بهرهبرداری قرار گرفت. این فرودگاه که در شمال شهر بیرجند واقع است، به مرور زمان گسترش یافته و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۷، با انجام پرواز بیرجند - مدینه به فرودگاه بینالمللی بیرجند ارتقا یافت. در تاریخ ۱۳۸۹/۰۵/۱۲ اولین پرواز فرودگاه بیرجند به مقصد دمشق انجام شد.
کروماتوگرافی یکی از قدرتمندترین روشهای کنونی جداسازی است. در این روش یک فاز متحرک و یک فاز ساکن وجود دارد. ماده میان دو فاز توزیع میشود و به مرور زمان در بستر کروماتورگرافی یا ستون کروماتوگرافی حرکت میکند تا به آشکارساز برسد. تعداد روشهای کروماتوگرافی بسیار زیاد است. چند نمونه از آنها عبارتند از کروماتوگرافی گازی، کروماتوگرافی مایع، کروماتوگرافی کاغذی، کروماتوگرافی طردی.
دو یا سه گوشی: گوشیها در قسمت سر پنجه قرار دارند و جنس آنها باید از نوع چوب سست مانند بید باشد زیرا چوب استفاده شده در گوشی باید سستتر از چوب دسته باشد تا دسته به مرور زمان خورده نشود و گوشیها که قابل تعویض میشوند از بین بروند.
تغزلهای اولیه، رنگ و بوی واقعگرایانه داشتند. چون یکی از مضمونهای رایج، سرودن در مورد برده (غلام و کنیز) بود، شاعر خود را در مقام بالاتری از معشوق قرار میداد و جایگاه والا و دستنیافتنی معشوق، که در شعرهای متأخرتر دیده میشود و یکی از تفاوتهای بزرگ غزل و تغزل است، به مرور زمان به دست آمدهاست. همچنین بیتهای تغزل معمولاً اتحاد معنا داشتهاند و ممدوح یا مخاطب میتوانسته سیر واقعهای را که شاعر نقل کرده، به وضوح دنبال کند. تغزل معمولاً بیانگر وصال و شادکامی بود و لحن شادی داشت که به تدریج در غزل، به لحن غمگینانه و بیان هجران گرایید.
ریگزینگ اظهار داشت [در زمانی] رهبری سیاسی به مرور زمان منتقل خواهد شد اما دالایی لاما همچنان به رهبری معنوی خود ادامه خواهد داد". دالایی لاما اعلام کرد که او مایل است پارلمان تبت در تبعید، مسئولیت بیشتری بر دولت مرکزی تبت داشته باشد.