معنی کلمه محمدحیدر دوغلات در دانشنامه اسلامی
میرزا محمدحیدر دوغلات، در سال ۹۰۵ ق در تاشکند متولد شد. دوغلات ها شاخه ای از مغولان جغتایی بودند که امارت سلاطین آن سلسله را به طور ارثی به عهده داشتند. پدر میرزا محمدحیدر، محمدحسین گورکان نام داشت. او ظاهرا مردی دسیسه گر بود که به دست شکیب خان اوزبک کشته شد. نسب میرزا حیدر از سوی مادر به خوب نگار خانم، دختر یونس خان، پادشاه مغولان جغتایی می رسید و این خوب نگار خانم خواهر تقلق نگار خانم مادر بابر (ظهیرالدین محمد) بود، بنابراین میرزا حیدر پسر خاله بابر محسوب می شد.
حکم قتل
شکیب خان هنگامی که فرمان قتل محمدحسین، پدر میرزاحیدر را صادر کرد، به عبیدالله سلطان حاکم بخارا دستور داد که پسر او؛ یعنی میرزا حیدر را نیز مقتول سازد. گفتنی است که یکی از خواهران میرزا حیدر، همسر عبیدالله سلطان، برادر زاده شکیب خان بود و میرزا حیدر در این هنگام نزد او به سر می برد. به هر تقدیر میرزا قبل از اجرای حکم موفق شد، از بخارا گریخته، به بدخشان و سپس به کابل نزد بابر برود.
دوران جوانی
وی تا سیزده سالگی؛ یعنی تا ۹۱۸ در نزد بابر بود. و پس از آن به سلطان سعید بن احمد، خان ترکتسان پیوست و تا سال ۹۳۹ نزد وی به سر برد. پس از مرگ سلطان سعید، پسر او عبدالرشید سلطان در کاشغر بر تخت سلطنت جلوس کرد و با میرزا حیدر به خصومت پرداخت. لذا میرزا حیدر عازم بدخشان شد و سپس به کابل و از آن جا به لاهور رفت و مورد استقبال کامران میرزا پسر بابر قرار گرفت.
قتل میرزا
...