محمد بن قاسم

اما در کتب شیخ صدوق پدران این دو هستند که از حسن عسکری روایت کرده و این روایات به واسطه فرزندان به محمد بن قاسم استرآبادی و از او به شیخ صدوق رسیده‌است.

پس از حملهٔ عرب‌ها این شهر توسط نیروهای محمد بن قاسم در سال ۷۱۱ میلادی اشغال شد. بعدها این منطقه در دست گورکانیان هند و صفویان افتاد. پرتغالی‌ها در سال ۱۵۸۱ گوادر را تسخیر کرده و سوزاندند. در طی دویست سال پس از آن، فرمانروایی منطقه در دست حاکمان محلی قبایل بلوچ بود. خان کلات در سال ۱۷۸۳ حاکمیت گوادر را به تیمور سلطان، حاکم مسقط واگذار کرد.

قرطبی در مقدمه کتاب به روش تفسیری خود و شیوه‌های دیگر مفسران اشاره کرده‌است. او مباحثی دربارهٔ آداب تلاوت قرآن، اِعراب و تعلیم آن، ثواب قرائت قرآن، تفسیر به رأی و ویژگی‌های آن، اعجاز و عدم تحریف قرآن آورده‌است؛ همچنین بخش‌هایی از رساله مفقود ابوبکر محمد بن قاسم انباری، به نام الرّدُّ علی مَن خالَفَ مُصْحَفَ عثمان، را نیز در مقدمه تفسیرش آورده‌است.

حجام‌حسن بن محمد بن قاسم بن ادریس دوم، دهمین سلطان مراکش از دودمان ادریسی بود. او پس از هشت سال حکومت خلیفه فاطمی، عبیدالله مهدی از سال ۹۱۷ تا سال ۹۲۵، دوباره حکومت ادریسیان را احیا کرد و به‌مدت دو سال، دوباره ادریسیان به حاکمیت وی بر مراکش حکومت کردند. حکومت او در سال ۹۲۷ توسط عبیدالله مهدی سرنگون شد و فاطمیان برای ده سال دیگر (از ۹۲۷ تا ۹۳۷) دوباره بر مراکش چیره‌گشتند. حسن یکم در سال ۹۴۴ درگذشت.

عباس بن محمد بن قاسم بن حمزه بن موسی بن جعفر در کتاب‌های رجالی اشاره‌ای به او نشده‌است و مجهول است. روایت‌های ابوجارود را او به تفسیر علی بن ابراهیم افزوده است.