قرع و انبیق

قَرْع و اَنْبیق (alembic)
ابزاری آزمایشگاهی و صنعتی برای تقطیر یا جداکردن مواد مختلط یا ترکیب شده از یکدیگر. قرع و انبیق از سه قسمت اصلی تشکیل می شود: ۱. قرع، ظرفی شیشه ای (در آزمایشگاه) یا دیگی فلزی، مقاوم در برابر شعلۀ مستقیم آتش، یا حرارت زیاد، که مواد را برای تقطیر در آن می ریزند و می جوشانند، تا ماده ای که زودتر تبخیر می شود؛ از بالای آن وارد انبیق شود؛ ۲. انبیق، لوله ای خمیده، باریک و بلند از جنس شیشه یا فلز، که مادۀ تبخیرشده در قرع، از آن عبور می کند و با ازدست دادن حرارت به صورت مایع در قابِله می چکد؛ ۳. قابِله، ظرفی که مادۀ تقطیرشده در آن جمع آوری می شود. در قدیم از قرع و انبیق برای تجزیۀ مواد، در طب و داروسازی و کیمیاگری استفاده می شد و دانشمندان اسلامی در تکامل آن نقش داشتند. امروزه صورت های بسیار پیشرفته ای از این دستگاه مورداستفادۀ صنایع است. برای جداکردن طلا از جیوه، فلز ترکیب شده با سنگ آهن، و تهیۀ کُک یا گاز از زغال سنگ، قرع و انبیق صنعتی کاربرد دارد.