قاضی عبدالجبار

معنی کلمه قاضی عبدالجبار در لغت نامه دهخدا

قاضی عبدالجبار. [ ع َ دُل ْ ج َب ْ با ] ( اِخ ) ابن احمدبن عبدالجباربن احمدبن خلیل همدانی اسدآبادی بغدادی شافعی معتزلی ، مکنی به ابوالحسن. از فحول علمای عامه است که در زمان خود رئیس معتزله بوده و مصنفات بسیاری در مذاهب اعتزال و تمامی فنون دیگر که گویندبالغ بر چهارصدهزار ورق است بدو منسوب و اقوال مختلف او در کتابهای فریقین خصوص در کلام و اصول فقه منقول است و از اساتید سیدرضی و با یک واسطه از مشایخ روایت خطیب بغدادی میباشد. و مناظره او با شیخ مفید که در موضوع حدیث غدیر و اصحاب جمل وقوع یافته مشهور است. مراتب علم و فضل و کمال او مورد تصدیق و اذعان صاحب بن عباد بوده و به امر آن وزیر از بغداد به ری آمده و به وظائف تدریس قیام نموده و در تمامی بلاد ری قاضی القضاة بوده و در مجلس وزیر معظم با ابواسحاق اسفراینی اشعری ابراهیم بن محمد ملاقات کرده و موافق مذهب معتزله گفت : سبحان من تنزه عن الفحشاء، پس ابواسحاق نیز موافق مذهب اشعری گفت : سبحان من لایجری فی ملکه الا مایشاء. تألیفاتی دارد. او راست : 1- تنزیه القرآن عن المطاعن ، این کتاب در قاهره چاپ شده است. 2- علم الکیمیاء. 3- العمد فی اصول الفقه. وی به سال 415 هَ. ق. یا اواخر 414 در ری وفات یافت. ( روضات ص 421 ) ( تاریخ بغداد ج 11 ص 113 ) ( ریحانة الادب ج 3 ص 270 ).

معنی کلمه قاضی عبدالجبار در فرهنگ فارسی

ابن احمد بن عبدالجبار بن احمد بن خلیل همدانی اسد آبادی بغدادی شافعی معتزلی مکنی به ابوالحسن از فحول علمای عامه است .

جملاتی از کاربرد کلمه قاضی عبدالجبار

ابوالفضل دیلمی، بنا بر سنت زیدیان، به آرا و اقوال متکلمان معتزلی توجه خاصی دارد؛ از معتزلیان متقدم همچون ابوهاشم جبائی و پدرش ابوعلی، قاضی عبدالجبار همدانی، ابوالقاسم بستی و ابومسلم اصفهانی، تا متکلمان و مفسران متأخر معتزلی همچون رکن‌الدین محمود ملاحمی و جارالله زمخشری مورد استفاده قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که او به مکتب معتزلی ابوهاشم جبائی (مؤسس مکتب بهشمیه) تعلق خاطر دارد؛ هرچند به اقوال و آرای پیروان مکتب ابوالحسین بصری، همچون رکن‌الدین ملاحمی، نیز توجه کرده‌است.